Alastair Macdonald / Humeyra Pamuk
BRÜKSEL, 7 Mart (Reuters) - Avrupa Birliği (AB) liderleri, Türkiye ile yapılacak zirve öncesi açıklamalarında Ankara'nın Avrupa'ya gelen yasa dışı göçmen sayısını azaltmaya artık hazır olduğuna dair temkinli bir iyimserlik dile getirdiler.
Liderler aynı zamanda Türkiye'yle artan işbirliğinin, Avrupa değerlerine ters gelen basın özgürlüğüne yönelik operasyonlarla aynı döneme denk gelmesinden dolayı biraz da utançla karışık endişelerini belirttiler.
Başbakan Ahmet Davutoğlu yarım günlük toplantıda Ankara'nın Avrupa Birliği'ne tam üyelik sürecinin de ele alınacağını ve bir "dönüm noktası" olacağını umut ettiğini söyleyerek, Türkiye'nin ve AB'nin birbirleri için çok önemli olduğunu söyledi.
Bir taraftan siyasi liderler görüşürken, diğer taraftan Ege Denizi üzerinden Türkiye'den Yunanistan'a geçen onbinlerce mülteci, Avrupa içinde sınırların kapatılması nedeniyle Yunanistan'da sıkışmış durumda bekliyor.
Diplomatlar zirvede mülteci ve göçmenlerce kullanılan Yunanistan'dan Almanya'ya giden Balkan rotasının resmi olarak kapatıldığının duyurulacağını söylediler.
Liderler yüksek sayıda mülteci ve göçmenle başa çıkabilmesi için Yunanistan'a yardım sözü verirken, Türkiye'den de Ege denizindeki NATO varlığına ilaveten insan kaçakçılarını durdurması için gerekli girişimleri yapacağına dair garantiler isteyecek.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Umuyorum ki bu hedefleri yerine getirebilmek için bugün ileri bir adım atacağız, fakat bunun için zorlu görüşmeler olacak, dolayısıyla sonuç almamız biraz sürebilir" dedi.
Merkel ve Avrupa Birliği geçici başkanlığı görevini üstlenen Hollanda Başbakanı Mark Rutte, geçen yıl bir milyondan fazla göçen ve mültecinin giriş yaptığı Avrupa'ya gelen mülteci sayısının azaltılmasına yönelik taahhütler almak için Başbakan Ahmet Davutoğlu ile gece 0245'e kadar görüştüler.
Avrupa'ya giden mülteci ve göçmenlerin çoğunluğunu Suriyeliler, Iraklılar ve Afganlar oluşturuyor.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, "İşbirliğimiz üzerinden bu zorlukların çözüleceğinden eminim ve Türkiye, AB ile çalışmaya hazır. Türkiye AB'ye üye olmaya da hazır. Bugün bu zirve umarım yalnızca düzensiz göç üzerine eğilmekle kalmaz, aynı zamanda Türkiye'nin AB'ye alınma sürecine de odaklanır" dedi.
Üst düzey bir Türk yetkili Reuters'e yaptığı açıklamada, "Dün akşamki Merkel-Rutte ile görüşmenin o kadar uzun sürmesinin sebebi, bugün Konsey'deki görüşmelerden olumlu ve net bir sonuç çıksın diye idi" dedi.
Türk yetkili ayrıca, "Son tarihte bu işin çözümüne en büyük katkı Türkiye ve Yunanistan tarafından gelecek Brüksel'in yardımlarıyla elbette. Biz de zaten Tsipras ile yarın İzmir'de bu anlayış üzerinden görüşmelerimizi yapacağız" dedi.
AB'DEN BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ELEŞTİRİSİ
Avrupa Birliği yetkilileri zirve öncesinde Başbakan Davutoğlu'na, Zaman gazetesine el konulmasının ardından insan hakları konusundaki endişelerini ilettiler.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, basın özgürlüğünün Avrupa kimliğinin tartışılamaz bir unsuru olduğunu Davutoğlu'na söylediğini ve fikirlerinde keskin ayrılıklar olduğunu belirtti.
Schulz, mülteci krizinin, AB'nin ne kadar politikalarıyla "topyekun fikir ayrılığında" olsa da Türkiye ile çalışması gerektiğini gösterdiğini söyledi.
Bir Alman hükümet sözcüsü de Almanya Başbakanı Merkel'in basın özgürlüğü konusunu Başbakan Davutoğlu ile görüştüğünü belirtti.
Avrupa'nın vizesiz seyahat sistemi Schengen'i tehdit eder noktaya gelen mülteci krizi konusunda uzun süredir görüş ayrılığı yaşayan diğer AB liderleri de, Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras'a mültecileri konuk etme konusunda yardım garantisi verecekler.
Tsipras, AB liderlerine kayıtlı mültecileri Eylül'de söz verildiği üzere Yunanistan'dan diğer AB ülkelerine yerleştirme sürecini hızlandırmaları gerektiğini belirtti. AB ülkeleri şimdiye kadar söz verilen 160,000 mültecinin yalnızca birkaç yüzünü aldı.
GÖÇ YOLU KAPATILIYOR
Diplomatlar, Makedonya, Avusturya ve Yunanistan'dan Avrupa'ya giden kuzey rotasındaki diğer ülkelerin aldığı sınır kapatma kararının AB tarafından resmi olarak tanınacağını ve bununla beraber mülteci ve göçmenleri yeniden yerleştirme planlarının hızlandırılacağını söyledi.
Reuters'in ulaştığı bir AB açıklama taslağında, "Batı Balkan rotasından gelen düzensiz mülteci akışı sona geliyor; bu rota artık kapalı" diyor.
Diplomatlar metinde hâlâ bazı değişiklikler yapılabileceğini belirtti.
NATO dün yaptığı bir açıklamada oluşturulan yeni bir deniz gücünün Türk ve Yunan karasularında görev yapmak için izin aldığını belirtti. Bu NATO kuvveti Türkiye karasularında durdurulan ve Yunanistan'a ulaşan ancak sığınma hakkı alamayan mültecilerin Türkiye'ye geri götürülmesine yardımcı olacak.
Almanya, Türkiye'deki 2.9 milyon Suriyeli mülteciden binlercesini ülkelerine almaları için Avrupalı liderler üzerinde baskı kurmaya çalışıyor. Fakat diplomatlar, Türkiye'den gelen mülteci sayısının azaldığını görene kadar bunun diğer AB liderleri tarafından detaylarıyla tartışılmayacağını söylüyor.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir.