İSTANBUL, 16 Ocak (Reuters) - Atıl kapasite sorunu yaşayan ve iç pazarda 18 aya varan ödeme vadeleri ile üretim yapmak zorunda kalan Türk dericilik sektöründe artan ihracat firmalara umut olurken; 2017'de yüzde 9 olarak gerçekleşen ihracat artışının bu yıl yüzde 15-20'ye yükselmesi öngörülüyor.
İhracattaki artış beklentisinde ise; sektörün ülke bazında en büyük ihracat pazarı Rusya ile iyileşen ilişkiler, petrol fiyatlarındaki artışla birlikte Rusya ve Türki Cumhuriyetler'in alım gücünde iyileşme, alternatif pazarlara yönelik çalışmaların yanı sıra, Avrupa'dan Uzakdoğu ülkelerine kayan bazı siparişlerin yeniden Türkiye'ye yönelmesi etkili oluyor.
Deri mamulleri sektöründeki gelişme ve beklentilerin değerlendirildiği toplantıda konuşan İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak, "Sektör olarak 2017'de 186 ülkeye gerçekleştirdiğimiz 1.5 milyar dolarlık ihracat ile bir önceki seneye göre yüzde 9 artış yakaladık. Mevcut pazarlarımıza ihracatımızı artırdığımız gibi çeşitli projelerle yeni pazarlara da açılmaya başladık" dedi ve ekledi:
"Bu sene ise yüzde 15-20 arasında büyüyeceğimizi düşünüyorum. Bu beklentide yeni pazarların, Rusya ile ilişkilerin iyileşmesinin, petrol fiyatlarının 65 dolara çıkmasının etkisi var. Ayrıca önemli pazarlarımızdan Irak'taki sıkıntının da olumlu yönde gelişeceğini düşünüyorum."
Son birkaç yılda, petrol fiyatlarındaki gerileme ve buna bağlı düşen alım gücü nedeniyle Rusya'nın yanı sıra Orta Asya ve Türki Cumhuriyetler'deki ihracat pazarlarında de gerileme yaşandığını belirten Şenocak, "Petrol fiyatlarının yeniden 65 dolara gelmesi bu pazarlara da bir hareket getirdi... Artan petrol fiyatlarıyla 2018'de Türki Cumhuriyetler'e ihracatımızda da iyileşme bekliyoruz" dedi.
Brent ham petrol fiyatları, petrol piyasasının 2014'teki düşüşünden bu yana görmediği 70 dolar seviyelerinde bulunuyor. verdiği bilgiye göre; sektörün en büyük ihracat pazarı yüzde 41 pay ile AB. Ülke bazında ise Rusya ilk sırada yer alırken; onu Almanya, Irak, İtalya, Fransa ve Bulgaristan izliyor.
Rusya ile ikili ilişkilerde yaşanan olumlu gelişmelerin ihracata etkisine işaret eden Şenocak, "Sektörümüz için Rusya lokomotif pazar olma özelliğini 2017'de de sürdürdü. İki ülke arasında yaşanan olumlu siyasi gelişmeler ihracatımıza da direkt yansıyor. Rusya'ya 2017'de gerçekleştirdiğimiz 195 milyon dolar ihracat ile bir önceki seneye göre yüzde 72 artış kaydettik" dedi.
Şenocak'ın verdiği bilgiye göre, sektör en yüksek ihracat rakamına 2013-2014 yıllarında 2 milyar dolara yaklaşan ihracatla ulaştı. Söz konusu dönemde Rusya'ya ihracat 500 milyon dolar seviyesindeydi.
Bu sene sektörün turistlere yönelik beklentisinin de yüksek olduğunu belirten Şenocak, "Antalya, Alanya, Kemer gibi turistik bölgelerde ihracatın yaklaşık dörtte biri kadar satış oluşuyor. Antalya'daki turistik mağazalar genellikle Mart ayında sipariş vermeye gelirlerdi. Şu anda Aralık-Ocak'ta sipariş verdiklerini görüyoruz. Bu sene beklenti çok daha fazla" dedi.
Sektördeki bir diğer olumlu gelişmenin geçtiğimiz yıllarda Uzakdoğu'ya kayan siparişlerin bir kısmının yeniden Türkiye'ye dönmesi olduğunu ifade eden Şenocak, "Özellikle birkaç İtalyan markanın Türkiye'de yaptırdığı üretimi Uzakdoğu'ya kaydırması nedeniyle ihracat bir ara düştü. Ancak bu ülkelerdeki üretimde istedikleri randımanı alamadıkları için yeniden Türkiye'ye döndüler" diye konuştu.
EN BÜYÜK SORUNLAR DÜŞÜK KKO VE UZUN ÖDEME VADELERİ
Sektördeki en büyük sorunlardan birinin atıl kapasite olduğunu belirten Şenocak, "Sektörde kapasite kullanımı çok düşük. Yüzde 30-40 seviyesinde. Durum böyleyken yeni OSB'ler kuruluyor. Düşük kapasite ile çalışırken yeni yatırım teşvikleri veriliyor. Bunun verilmemesi lazım" diye konuştu.
Düşük kapasite kullanım oranlarının iç piyasada ödeme vadelerinin 18 aya varan uzamayı da beraberinde getirdiğini kaydeden Şenocak, üretici firmaların boş durmaktansa uzun vadeleri kabul etmek zorunda kaldığına dikkat çekti.
Buna karşın ayakkabı üreticileri arasında son iki ayda ciddi kapasite artışı gözlendiğini belirten Şenocak, "Ayakkabı sektöründe 900'e yakın mağazası olan bir Rus firma Türkiye'de alım ofisi kurdu ve imalat yaptırıyor. Bir sürü firmaya sipariş veriyor. Ve bunu nakit olarak yapıyor" dedi ve ekledi:
"Ayakkabıcıların en çok şikayet ettiği konu iç piyasada 18 aya varan vadelerdi. Böyle bir sipariş olunca kapasite kullanımında artış oluyor. Kapasitelerde böyle doluluk olursa, iç piyasa da biraz terbiye olur. İş olmadığı için 18 ay vadeli mal veriliyordu. Zorunluluktan kabul etmek zorunda kalınıyordu."
Şenocak, yeni pazarlara açılma stratejisi kapsamında ABD'nin öncelikli ülkelerden biri olduğunu belirterek, TİM'in New York'taki ticaret merkezinde 20 civarı deri firmasına yer vereceklerini söyledi. Şenocak ayrıca, Gine, Somali ve Sudan gibi Afrika ülkelerinde özellikle ayakkabı alanındaki büyük potansiyeli değerlendireceklerini belirtti.