(Alıntılar, ayrıntılar eklendi)
Jeff Mason
PARİS, 1 Aralık (Reuters) - ABD Başkanı Barack Obama, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'dan İslam Devleti karşıtı koalisyonun operasyonları önünde engel oluşturan Türkiye ile Rusya arasındaki gerilimin hafifletilmesini isterken, ABD'nin Türkiye'nin güvenliğine olan desteğinin altını çizdi.
Türkiye'nin Suriye sınırında Rusya'ya ait bir savaş uçağını düşürmesinden bir hafta sonra Obama, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Paris'te iklim zirvesinde bir araya geldi.
Obama, "ABD Türkiye'nin kendini ve hava sahasını savunma hakkını destekliyor... Türkiye ile Rusya'nın aralarındaki gerilimi yatıştırmak için nasıl bir arada çalışabileceğini konuştuk" dedi.
Obama, Erdoğan'a Suriye'de tüm tarafların İD ile mücadeleyi sahiplenmesi gerektiğini belirterek, dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesindeki ifadelerini tekrarladı.
Obama, "Hepimizin ortak bir düşmanı var, o da IŞİD. Bu tehdide odaklanmamızı sağlamak istiyorum" dedi.
Türkiye'nin Rusya'ya ait savaş uçağını düşürmesinin ardından iki ülke arasında artan gerilim ABD'nin Rus ordusunun hedefini ılımlı muhaliflerden İD'ye kaydırma çabalarını zora sokuyor. Putin, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın yönetimin başında kalmasını isterken, Obama ve Erdoğan Esad'ın gitmesini istiyor.
Rus ve Türk liderlerin baskın karakterleri ise düşürülen uçak sonrası ortaya çıkan gerilimi artırıyor. Obama ile Putin arasında gerilimli ama doğrudan bir ilişki var. Obama ile Erdoğan arasındaki ilişki de yakın değil, ancak ikili sık sık irtibat halinde.
İLETİŞİM KANALLARI
Başbakan Ahmet Davutoğlu bugün Rusya ile Türkiye arasında benzer olayların meydana gelmemesi için iletişim kanallarının açılması çağrısında bulundu.
Savaş uçağının düşürülmesi nedeniyle Türkiye'ye ekonomik yaptırımları onaylayan Putin, Türkiye'nin savaş uçağını İD militanlarından edindiği petrol kaynaklarını korumak için düşürdüğünü iddia ediyor. Erdoğan ise Türkiye'nin İD'den petrol aldığı iddialarını "iftira" olarak niteliyor.
Erdoğan ve Davutoğlu Rusya ile gerilimi artırmak istemediklerini ifade etseler de Moskova'nın özür talebine karşılık vermeyeceklerini belirttiler.
Güçlü iradeli liderler olan Erdoğan ve Putin, kendilerine meydan okuyanlara sert karşılık veriyorlar ve her ikisi de ilk boyun eğen kendisiymiş gibi görünmek istemiyor.
Üst düzeyli Avrupalı bir diplomat Putin ve Erdoğan hakkında, "Birbirlerinin tıpa tıp aynısı (iki lider). Karakterleri birbirlerine çok benziyor" dedi.
Erdoğan ise, Obama ile görüşmesinin ardından Rusya ile gerilimin iki ülke de zarar verdiğini belirtti.
Erdoğan, "Bölgedeki gerilim bizi üzüyor. İki tarafa da zarar veriyor. Derdimiz buradan zararla çıkmak değil, tam aksine bunu barışa dönüştürmek suretiyle bölgenin barışına katkıda bulunmaktır" dedi.
Obama Türkiye'nin güvenliğinin sağlanması ve Suriye'deki çatışmaların sona ermesine destek olması için ABD ve Türk orduları arasındaki ilişkilerin hızlandırılmasından yana olduğunu belirtti.
Moskova'da ise Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Türkiye ile Rusya arasındaki benzer ilişkilerin başarısız olduğunu söyledi.
Peskov, "Bu tip trajedilerin önüne geçilmesi için kurulan benzer askeri kanallar zaten mevcuttu. Bu kanallar işe yaramadı ve sorun Rus tarafında değil" dedi.