BRÜKSEL, 8 Mart (Reuters) - Avrupa Birliği liderleri Ankara'nın, Türkiye'den giden bütün göçmenlerin geri alınmasını öngören teklifini memnuniyetle karşılarken; Ankara'nın daha çok para, hızlandırılmış AB üyelik görüşmeleri ve daha hızlı vizesiz seyahat izni gibi taleplerinde prensipte anlaştı.
Anlaşmanın önemli detayları henüz belli değilken, liderler 17-18 Mart'ta yapılması planlanan bir sonraki zirveye kadar yetkililerden Türkiye ile anlaşmaya ulaşılması için daha fazla çalışma yapmalarını istedi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere Başbakanı David Cameron ile diğer isimler Türkiye'nin Brüksel'de zirvesindeki sürpriz önerisini, Avrupa'nın göçmen krizinde potansiyel bir dönüm noktası olarak görüyor.
Ortadoğu ve diğer yerlerde savaş ve yoksulluktan kaçan bir milyonun üzerinde kişi 2015 yılının başlarından bu yana AB'ye akarken, birçoğu Türkiye'den geçerek tehlikeli deniz yolculuğunun ardından Yunanistan'a varıp daha sonra kuzeye ve genellikle Almanya'ya ilerliyor.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, AB liderlerine Suriyeli göçmenler ve Türkiye denizlerinde yakalanan diğer göçmenler de dahil olmak üzere ileride Türkiye'den AB'ye geçen bütün mültecileri geri almak için istekli olduğunu belirtti.
Davutoğlu zirvenin ardından düzenlenen basın toplantısında, "Bu oyun değiştiren pozisyonla bizim hedefimiz yasadışı göçü caydırmak, insan kaçakçılarını engellemek, Avrupa'ya gelmek isteyen insanlar için disiplinli ve düzenli bir yasal göçü teşvik etmek" dedi.
Reuters'in ulaştığı bir belgeye göre, göçmen akışını durdurmanın karşılığında Davutoğlu AB'den Suriyeli mültecilerin Türkiye'de kalması için gerekli fonun 2018 sonuna kadar iki katına çıkarılması ve Yunanistan'ın Ege adalarından Türkiye'ye geri gönderilen her mülteci karşılığında bir mülteci almasını talep etti.
Davutoğlu aynı zamanda Türklere vize serbestisinin 2016 sonundan Haziran ayına çekilmesini ve beş ilave görüşme faslının açılmasını istedi.
AB liderleri, Türkiye'nin diğer İslami devletlere uyguladığı vize politikalarında değişikliğe gitmesi ve kopyalaması daha zor olan biyometrik pasaportlar dağıtması karşılığında vize serbestisinin daha erkene alınması için Ankara ile prensipte anlaştı.
AB liderleri ne kadar ilave yardım olacağı konusunda da genel açıklamalar yaparken, daha fazla görüşme faslının açılmasına da üstü kapalı olarak değindiler. Yeni fasılların açılması özellikle Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti için hassas bir konu.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de göçmen botlarının yerlerini belirleyebilmek için örgütün Ege denizinde devriye seferler başlattığını ve NATO'nun hem Yunanistan hem de Türkiye'nin deniz sularında olması için hassasiyetlerin giderildiğini söyledi.
Brüksel'de Davutoğlu ile gerçekleştirilen basın toplantısında Stoltenberg, "NATO bölgesel deniz sularında aktivitelere bugün başlıyor" dedi.
Stoltenberg, "AB'nin sınır kurumu Frontex ile işbirliğimizi genişletiyoruz ve harekete geçirebileceğimiz gemi sayısını da artırıyoruz" dedi ve Fransa ve İngiltere'nin Ege'ye gemi göndermek için anlaşmaya vardığını söyledi.