Gabriela Baczynska / Robin Emmott
BRÜKSEL, 8 Şubat (Reuters) - Avrupa Birliği liderlerinin, Mart ayında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile yapacakları zirve görüşmesini Brüksel'de değil, dönem başkanı Bulgaristan'ın Varna kentinde yapma istekleri Türkiye ilişkilerinden hoşnut olmadıklarının gösteren bir işaret.
Ancak Türkiye'deki muhaliflerine karşı uygulamaları ve Batı'ya karşı çıkışlarından duydukları tedirginliğe rağmen, Erdoğan'a olan ihtiyaçları, bu lidere sırtlarını dönmelerine imkan vermiyor.
Hem Türk hem de AB yetkilileri, 26 Mart zirvesinin gergin geçeceğini bekliyorlar. Ne var ki AB yetkililerinin, Suriyeli mülteciler için para, daha kapsamlı gümrük birliği ve vize serbestisi konusunda ilerleme isteyecek olan Erdoğan'ı dinlemekten başka çareleri yok.
Para talebi karşılanabilir ancak ötesi olmayacak. Konuyla ilgili üst düzey bir AB yetkilisi, Suriyeli göçmenlere okul, tıbbi yardım ve iş eğitimine harcanmak üzere AB'nin ikinci bir 3 milyar euro vereceğini söyledi. Ancak vizesiz giriş ve gümrük birliği konusunda "kapılar kapalı".
Avrupalı liderler özellikle 2016 başarısız darbe girişiminden sonra demokrasi ve insan haklarındaki gerileme nedeniyle Türkiye'yi yüksek sesle eleştiriyorlar.
Erdoğan'ın geçen yıl Almanya ve Hollanda hükümetlerini Nazilere benzeten bazı söylemleri AB liderleri için kabul edilebilirlik sınırını aşmıştı.
Öte yandan, Avrupa'nın güney kanadındaki NATO üyesi olarak AB ülkeleri Türkiye'ye muhtaç.
Erdoğan ile yapılan ve Suriye'den göç dalgasının Avrupa'ya ulaşmasını önleyen anlaşmadan dolayı Erdoğan, davranışlarını ne kadar hatalı bulursanız bulun, görüşmeseniz bile, aile yemeğine davet etmek zorunda olduğunuz bir akraba gibi.
Daha önce Türkiye'de AB temsilciliği yapmış olan ve şimdi düşünce kuruluşu Carnegie Europe'da görevli Marc Pierini, "Karşınızdaki kişiden hiç hoşlanmıyorsunuz ama onsuz da olmuyor" dedi.
Ankara ise AB'nin Türkiye'ye sıcak davranmasının kendi çıkarına olduğu görüşünde. Türkiye'nin AB temsilcisi Faruk Kaymakçı, "Eğer AB Türkiye'ye olumlu işaretler verirse Türkiye reform konusunda daha çok şey yapabilir" dedi.
"Ama AB Türkiye'yi ne kadar dışlarsa, Türkiye de o kadar içe dönük ve milliyetçi olur."
Bir başka AB yetkilisi, Türkiye'nin zirveyi Brüksel'de yapmak istediğini ancak AB'nin görüşmenin profilini düşük tutmak için Varna'ya karar verdiğini söyledi.
"SON DERECE RAHATSIZIZ"
İkinci AB yetkilisi, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker'in Türkiye'de gazeteciler dahil 50,000 kişinin tutuklanması ve öğretmenler, yargıçlar ve askerler dahil 150,000 kişinin görevden uzaklaştırılmasına karşı çok öfkeli olduğunu söyledi.
"AB için bu inanılmaz derecede rahatsız edici. (Türkler) her konuda geriye gidiyorlar."
Juncker 12 Ocak'ta, gazeteciler hapiste olduğu sürece Türkiye'nin AB ile hiçbir önemli yakınlaşma bekleyemeyeceğini söylemişti.
Almanya tutuklular arasında Alman vatandaşlarının bulunmasından dolayı kızgın. Erdoğan'ın geçen yıl Alman ve Hollandalı yetkililere "faşist" demesinden sonra Hollanda Ankara'daki büyükelçisini geri çekti.
Gerçi Türkiye hâlâ AB'ye tam üye adayı ancak AB müzakereleri dondurmuş durumda. Brüksel'de, Türkiye'nin müzakereleri yeniden başlatmak için gereken adli ve demokratik reformları yapacağına inanç yok.
AB Bakanı Ömer Çelik dün yaptığı açıklamada Ankara'nın Türklere vizesiz giriş hakkı için istenen koşulların hepsini karşıladığını ve gerekli belgeleri Brüksel'e gönderdiğini söyledi.
Ancak Reuters'e konuşan birinci AB yetkilisi, Kıbrıs ve AB polis örgütü Europol ile işbirliği gibi sorunları hatırlatarak, "Terörle mücadele yasalarını yumuşatan bir taslak sunsalar dahi bu yetmez" dedi.
"Bu durumda ne AB liderleri ne de Avrupa Parlamentosu vizesiz giriş hakkını kabul etmez."
Türkiye ile AB arasında pek çok malın gümrüksüz ticaretine izin veren gümrük birliğinin derinleştirilmesi talebi de nezaketle reddedilecek.
Özellikle Almanya, bu zamanda gümrük birliğinin konuşulmasını reddediyor.
AB yetkililerine göre Erdoğan'ın Varna ziyaretini bedeli, yüzüne karşı söylenenleri dinlemek olacak. Bu zirveden birkaç hafta sonra da Avrupa Komisyonu Türkiye'deki durum hakkında çok eleştirel bir rapor açıklayacak. AB içinde, birlik ile Türkiye arasında bu yıl için bir ışık gören kimse yok gibi.
Birinci AB yetkilisi, "Varna zirvesi muhtemelen 2018'de yapılacak tek görüşme. Tabii Erdoğan çok çarpıcı bir jest yapmazsa. Ama burada buna inanan kimse yok" dedi.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Haberi çeviren Ayşe Sarıoğlu; Redaksiyon Can Sezer)