ANKARA, 18 Nisan (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın bugün cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin 24 Haziran'a çekilmesine karar verdiklerine ilişkin açıklamasının ardından erken seçim süreci de fiilen başladı.
Normal şartlarda 3 Kasım 2019'da yapılacak genel seçimlerin 24 Haziran 2018'e alınması için, AKP'nin tek başına ya da MHP ile birlikte TBMM'ye bir yasa teklifi sunma imkanı olduğu gibi, TBMM'ye doğrudan bir başkanlık kararı da sunulup oylanabilir.
Anayasa'nın 77. maddesine göre, Parlamento'nun salt çoğunluğu seçim tarihini değiştirebiliyor.
Parlamento'nun şu andaki tam sayısının yarısından bir fazlası olan 276 oyla seçim kararı alınabiliyor.
AKP'nin tek başına koltuk sayısı dahi bunu karşılarken, AKP ile ittifak halinde hareket eden MHP de olası erken seçim kararını destekliyor.
Parlamento'da grubu bulunan CHP ve HDP de seçimlerin erkene alınmasını destekleyeceklerini açıkladılar.
Erken seçim kararı Meclis Genel Kurulu'nda alınabileceği gibi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan doğrudan alacağı bir kararla da ülke erken seçime götürebiliyor.
YSK 90 GÜNLÜK SÜREYİ KISALTABİLİR
Seçim Yasası'na göre Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK), seçimler için 90 günlük bir hazırlık süresi öngörülüyor. Ancak genel seçimlerin 24 Haziran'da yapılmasına ilişkin karar bugün dahi alınsa, bu tarihe kadar 2 ay 6 günlük süre geçmiş olacak. Bu durumda da YSK'nın 90 günlük süreyi kısaltması gerekiyor.
Reuters'a konuşan AKP'li üst düzey hukukçu bir yetkili, "YSK kolaylıkla bu süreyi kısaltabilir. Nitekim 2015 Kasım seçimlerinde bu hazırlık bir aylık dönemde gerçekleşmişti" dedi.
Olası 24 Haziran'da seçim kararı sonrası, YSK'nın bu tarihte seçimin gerçekleştirilmesi için gereken hazırlıkları tamamlayacağını açıklaması sonrasında da seçim takvimini kamuoyuna duyurması gerekiyor.
Seçim takviminin duyurulmasıyla birlikte hangi partilerin genel seçimlere katılabilecekleri de netleşecek.
Seçim kanununa göre, olağan kongresini seçimden en az altı ay önce yapan ve Türkiye'nin yarısından fazlasında, yani en az 41 ilde örgütlenmesini tamamlayan her parti genel seçimlere katılabiliyor.
Eski MHP'li Meral Akşener başkanlığında kurulan İyi Parti bugün yaptığı açıklamada, 24 Haziran'da yapılacak olası erken seçime katılmalarının önünde bir engel olmadığını duyurmuştu.
Başbakan Binali Yıldırım'sa bugün yaptığı değerlendirmede İyi Parti'nin genel seçimlere katılıp katılmaması kararının YSK tarafından verileceğini belirtmişti.
İyi Parti Genel Başkanı Akşener, kendisinin her durumda toplanacak 100,000 imza ile cumhurbaşkanı adayı olacağını duyurmuştu.
İTTİFAK İMKANI
24 Haziran'da yapılması olası seçimlerde partiler ilk kez ittifak yapabilecekleri gibi, herhangi bir parti başka bir partiyi de desteklediğini açıklayabilecek.
AKP ile MHP seçimlere ittifakla gitmek ve Erdoğan'ın cumhurbaşkanı adaylığını desteklemek üzerinde uzlaşmışlardı.
BBP de AKP-MHP blokuna destek vereceğini duyurmuştu.
CHP, HDP, İyi Parti ve Saadet Partisi (SP) arasında görüşmeler gerçekleşmiş ancak ittifak konusunda bir adım atılmamıştı.
İttifakla ilgili olarak Parlamento'da kabul edilen düzenlemeye göre, ittifak yapan partilerin toplam oylarının yüzde 10'u geçmesi durumunda, ittifak blokunun tamamı barajı geçmiş sayılacak.
Ancak ittifak partilerine ayrı ayrı oy verilebilecek.
Milletvekili sayıları da her partinin ayrı olarak hesaplanacak.
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ
Geçtiğimiz yıl 16 Nisan tarihinde yapılan referandumla kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi de tüm kurum ve kurallarıyla, 24 Haziran'da yapılması olası seçimden sonra hayata geçecek.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olabilmek için en az 20 milletvekili tarafından ya da son genel seçimde toplam oyları yüzde 10'u geçen partilerin ortak kararı ile aday gösterilmek gerekiyor.
Cumhurbaşkanı adayı olabilmenin bir başka yöntemi ise en az 100,000 TC vatandaşının imzasıyla aday olabilmek.
Yeni sistemle ilgili usül ve esaslar, önümüzdeki günlerde TBMM'ye sevk edilmesi beklenen uyum yasaları ile netleşecek.
Yarın Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında yapılacak AKP Uyum Üst Komisyonu Toplantısı sonrası bu paketin netleşmesi bekleniyor.