(Hisse senedi piyasalarında İngiltere'nin AB kararı etkisine dönük ayrıntılar, görüş ve sektörel bakış eklendi)
Ceyda Caglayan
İSTANBUL, 24 Haziran (Reuters) - İngiltere'deki AB referandumunun ayrılık yanlılarının zaferi ile sonuçlanması küresel piyasalarda sert satışlara neden olurken; satışların bir ara yüzde 5'i geçtiği BIST-100 endeksinde .XU100 özellikle İngiltere'ye yoğun ihracat gerçekleştiren şirketlerdeki düşüş dikkat çekiyor.
İngiltere, 2015 sonu itibariyle 10.5 milyar dolar ile Almanya'nın ardından Türkiye'nin en büyük ikinci ihracat pazarı konumunda bulunurken; İngiltere'nin AB ile Gümrük Birliği anlaşması imzalayıp imzalamayacağı ve gümrük vergilerinde olası değişikliğe yönelik belirsizlik Türkiye'deki ihracatçı şirketleri baskılıyor.
Toplam satışlarında İngiltere'nin önemli bir paya sahip olduğu Ford Otosan FROTO.IS , Tofaş TOASO.IS , Arçelik ARCLK.IS ve Vestel VESTL.IS gibi şirketlerdeki ilk tepki daha yüksek olurken; söz konusu hisseler saat 1110 itibariyle de endeksin üzerinde satıcılı seyrediyor.
Ford Otosan hisseleri yüzde 5.38, Arçelik yüzde 5.34, Tofaş yüzde 4.2, Vestel Elektronik ise yüzde 3.7 satıcılı. BIST-100 endeksi ise aynı saatte yüzde 3.4 düşüşte.
İngiltere, dün gerçekleşen tarihi referandum sonucunda AB'den ayrılma yönünde oy kullanarak ülkenin geleceğini belirsizliğe sürükledi. İngiltere Başbakanı David Cameron, sonuçların ardından Ekim ayına kadar başbakanlığı bırakacağını açıkladı.
Brexit kararının küresel piyasalarda şok etkisi yarattığını belirten ALB Forex Araştırma Müdürü Kenan Çınar, "Ayrılma yönünde bir sonuç piyasaların baz senaryosu değildi. Bu nedenle bir pozisyonlanma sorunu oluştu. Şu anda yatırımcılar likit varlıklarını satıp portföy ayarlaması yapıyor" dedi ve ekledi:
"İngiltere'nin AB'den çıkacak olması küresel büyüme beklentilerini de olumsuz etkiliyor. Japonya ve Avrupa'da başlayan toparlanmanın olumsuz etkileneceği beklentisi içerideki algıyı da etkiliyor. Bugünkü ilk tepkinin boyutu gelecek bir ay için de endekse sınır teşkil edecek."
SATIŞLARDA TÜKETİME YÖNELİK HİSSELER ÖNE ÇIKIYOR
Çınar, Brexit'in Avrupa'daki büyüme beklentilerinde yaratacağı bozulma, tüketici kredilerinde yaşanacak düşüş ve ihracatın olumsuz etkileneceği beklentisi satış baskısının özellikle otomotiv ve tüketime dönük diğer hisselerde öne çıktığına dikkat çekti.
Çınar, "Ticarette daralma olacağı beklentisi ihracat yapan şirketleri etkiliyor. Sadece İngiltere'ye ihracat yapan değil, Avrupa pazarına da İngiltere üzerine giren şirketlerin daha çok etkileneceği düşüncesi satış getiriyor" dedi ve ekledi:
"Ancak bu, bugünden yarına şirket kârlarına yansıyacak bir olay değil. İki yıllık bir geçiş süresi var. Bu süreçte taraflar pazarlık yoluyla koşulları iyileştirecektir. Dolayısıyla şu anda hisseler üzerinde satış baskısı yaratan kaygıların çok büyük bölümü orta vadede gerçekleşmeyecektir."
İş Yatırım'ın konuya ilişkin yayınladığı nota göre; İngiltere'nin Ford Otosan'ın toplam cirosundaki payı yaklaşık yüzde 25 seviyesinde bulunuyor. İngiltere'nin Arçelik'in toplam cirosunda payı yüzde 10, Tofaş'ın toplam cirosundaki payı ise yüzde 6 seviyesinde bulunuyor.
İş Yatırım'dan yapılan değerlendirmede, "İngiltere'ye olan gümrük vergilerinde ortaya çıkacak herhangi bir değişiklik bu şirketlerin İngiltere'deki rekabet gücünü önümüzdeki dönemde olumsuz etkileyebilir. İngiltere'nin AB ile ile bir gümrük birliği anlaşması imzalayıp imzalamayacağı henüz belli değil. Ülkenin AB'den çıkışının gerçekleşmesinden önce gümrük anlaşmaları için yaklaşık iki yıl kadar geçiş dönemi olabileceğini düşünüyoruz. Gümrük anlaşmasındaki belirsizlik Türkiye'deki ihracatçıları kısa vadede baskılayabilir" denildi.
BGC Partners'ın notuna göre de, Brexit'ten öncelikli olarak olumsuz olarak etkilenebilecek şirketler arasında yer alan Vestel Elektronik'in toplam cirosunda ise İngiltere'nin payı yüzde 12 seviyesinde bulunuyor.
(Redaksiyon Birsen Altaylı)