2_800x533_L_1412520354.jpg)
(Yabancı analist görüşü eklendi)
Orhan Coskun
İSTANBUL/ANKARA, 6 Şubat (Reuters) - Ziraat Bankası, THY THYAO.IS , Halkbank HALKB.IS , Borsa İstanbul, BOTAŞ ve TPAO gibi bazı kuruluşların kamuya ait hisseleri Türkiye Varlık Fonu'na (TVF) devredilirken, bu şirketlerin hisseleri teminat gösterilerek yapılması planlanan büyük projelere yurtdışından kaynak aranacak.
Ziraat Bankası, BOTAŞ, Türkiye Petrolleri AO, PTT, Borsa İstanbul ve Türksat'ın sermayelerinde bulunan Hazine'ye ait hisselerin tamamı, Türk Telekom'un TTKOM.IS yüzde 6.68 oranındaki Hazine'ye ait hissesi ile Eti Maden ve Çaykur'un TVF'ye aktarılmasına dair kararın dün yayımlanmasından sonra bugün de Türk Hava Yolları (THY) ve Halkbank'ta Başbakanlık Özelleştirme İdaresi'nin sahip olduğu payların özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak TVF'ye devredileceği açıklandı.
Reuters'a bilgi veren yetkililer yapılan düzenlemeyle TVF'nin Sayıştay denetimi dışında tutulacağını belirtiyorlar.
Üst düzey bir yetkili, söz konusu düzenlemeyle TVF'nin bu şirketleri teminat göstererek yurtdışından kredi temin edebileceğini belirterek, "Önümüzdeki dönemde çok büyük projelerin hayata geçirilmesi için yurtdışından kredi arayışı olacak. Türkiye'nin en önemli şirketleri TVF'ye alındı. Bu şirket hisseleri teminat gösterilerek bu projeler için düşük faizli kredi bulunması mümkün olacak" dedi.
Öte yandan yurtdışından sağlanacak kaynağın kredinin yanı sıra uluslararası piyasalarda sukuk ya da konvansiyonel borçlanma araçlarıyla da sağlanabileceği de belirtiliyor.
Varlık Fonu'nun RG'de 2016 sonunda yayımlanan yapısı ve işleyiş esaslarını belirleyen Bakanlar Kurulu kararında fonun projeye dayalı kaynak yaratma, dış proje kredisi sağlama ve kaynak temin faaliyetlerini birincil ve ikincil piyasalarda yürütebileceği belirtilmişti. başka yetkili de, şirketlerin temettü gelirlerinin TVF'ye aktarılmasının mümkün olabileceğini bildirdi.
Başbakanlık'tan dün yapılan açıklamada, "Bakanlar Kurulu ararıyla Hazine'nin uhdesinde bulunan bir kısım kamu sermayeli şirketler ile Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla özelleştirme programında bulunan bazı şirketlere ait hisseler TVF'ye devredilmiştir" denildi.
Açıklamada, söz konusu şirketlerin mevcut yönetimleri ve işletme politikaları ile iş planlarının yatırım ve büyüme stratejilerine uygun olarak devam edeceği, uluslararası finans kuruluşları da dâhil olmak üzere ilgili paydaşlarla sağlanan işbirliği sürdürüleceği belirtildi.
Açıklamada, TVF'nin söz konusu şirketleri Bakanlar Kurulu'nca onaylanacak stratejik yatırım planı çerçevesinde yöneteceği ifade edildi.
TVF'ye devrolan şirketlerle ilgili olarak Reuters'a değerlendirme yapan E&Y Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, "İnanıyoruz ki Fon'un başarılı olması halinde ülkemize ciddi nakit girişi sağlanacak ve global ölçekte yabancı sermayenin Türkiye'ye girmesi ya da geri dönmesi için iyi bir hikaye yazılmış olacaktır" dedi.
Aynı zamanda Fon bünyesindeki şirketlerin ve kuruluşların yönetimlerinin daha da iyileştirilmesi ve performanslarının arttırılması suretiyle katma değer sağlanmasının önemine dikkat çeken Cantekinler sözlerini, "Bununla birlikte, Varlık Fonu'nun kendisinin bir piyasa yapıcı olarak aksiyonlar alması da beklentiler dahilinde. Yabancı yatırımcılar gözüyle bakarsak, Fon'un getirilerinin cazibesi eğer doğru şekilde anlatılır ve ortaya konursa, yabancıların ilgi göstereceği kanaatindeyiz. Sonuç itibariyle henüz bazı alanlarda bizim ve kamuoyunun ilave bilgi ihtiyacı olmakla birlikte, Fon'un genel manada Türkiye için pozitif katkılar sağlayacağı kanaatindeyiz" diye sürdürdü.
Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, devirle birlikte söz konusu şirketlerin daha etkin yönetilmelerinin amaçlandığını söylerken, CHP Parti Sözcüsü Selin Sayek Böke ise söz konusu şirketlerin fona devredilmesini eleştirerek, "Fona devredilen kurumların 2016'da Türkiye bütçesine yaptığı katkı 5 milyar lira. Bugün bütçeden eksilen bu 5 milyar liranın yerine yeni vergi mi koyacaksınız, cezaları, harçları mı artıracaksınız, otoyollara yine zam mı yapacaksınız?" diye konuştu.
Böke, düzenlemeyi "En sonunda evi ipotek ettirip, hanımın bileziklerini bozduranın başına ne gelirse bugün Türkiye'nin altın bileziklerini bozduranlar, Türkiye'nin başına aynı derdi sarmaktalar" ifadesiyle eleştirdi.
YÖNETİM OLUŞTURULDU
Türkiye Sicil Gazetesi'ndeki bilgiye göre, Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Üyeliklerine ise Yiğit Bulut, Kerem Alkin, Himmet Karadağ ve Oral Erdoğan atandı.
Varlık Fonu Yönetim Kurulu Başkanlığı'na ise Mehmet Bostan atanmıştı.
Capital Economics Kıdemli Gelişen Piyasalar Ekonomisti William Jackson, "Fonun devredilen şirketlerdeki payının hükümet projelerini finanse etmede kullanılabileceği görüşleri var. Bu fonun kuruluş nedenleri bir kenara, bunun uluslararası yatırımcılar arasında bazı büyük şirketlerin politize edilmesi ve Fon'un büyük çaplı mali teşvikler için kullanılması gibi endişeleri ortaya çıkarabilir" dedi.
Öte yandan Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na ait veya bu fonun tasarrufunda bulunun 3 milyar TL tutarındaki kaynak en geç aktarım tarihini izleyen üç ay içerisinde geri ödemek kaydıyla TVF'ye aktarılacak.
Varlık Fonu'nun RG'de yayımlanan yapısı ve işleyiş esaslarını belirleyen Bakanlar Kurulu kararında yatırım planlarının yanında ayrıca "piyasalarda güveni artırıcı adımlar atma" hedefi de yer alıyor. yer alan esaslara göre TVF yerli ve yabancı şirketlerin paylarının, ve borçlanma araçlarının, kıymetli madenler ve emtiaya dayalı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının, fon katılma paylarının, türev araçlarının, kira ve gayrimenkul sertifikalarının alım satımını gerçekleştirebilecek.
Jackson, "Bizler (Körfez ülkelerinde olduğu gibi) varlık fonlarının daha sonra satılarak ödemeler dengesinin iyileşmesine katkıda bulunacak, önemli derecede döviz varlıkları içerdiğini düşünüyoruz. Fakat Türkiye'nin varlık fonunda lira varlıkları olacak, o yüzden bir ödemeler dengesi şokunun yaşanması durumunda kullanılamaz" dedi.
İlgili fonun ilk olarak TBMM'ye gönderilen tasarıda Türkiye'nin ekonomik büyümesine gelecek 10 yılda yıllık yüzde 1.5 ilave katkı sağlaması hedeflendiği belirtilmişti.