(Çalışma Bakanı Çelik'in açıklaması eklendi)
Birsen Altayli
İSTANBUL, 20 Mayıs (Reuters) - Otomotiv sektöründe işvereni temsil eden Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası'na (MESS) bağlı Oyak Renault, ardından Tofaş TOASO.IS ve bazı yan sanayi şirketlerinde 2014-2017 dönemine ait daha önce imzalanan sözleşme koşullarının iyileştirilmesi amacı ile geçen hafta başlatılan toplu iş bırakma eylemleri sürerken, Ford Otosan da FROTO.IS parça tedarikinde yaşanan sorun nedeniyle üretime geçici olarak ara verdi.
Üretimin durduğu bu üç şirket Türkiye otomotiv sektörü üretim ve ihracatının yaklaşık üçte ikisini gerçekleştiriyor.
Türk Metal ile MESS arasında 2014-2017 dönemine ait toplu sözleşme sekiz ay önce kabul edilmişti; ancak işçiler yine Türk Metal'in örgütlü olduğu Bosch Fren Sistemleri işçileri için Aralık sonunda yapılan sözleşmenin koşullarının daha iyi olduğu gerekçesiyle kendi sözleşmelerinin koşullarında iyileşme talep ediyorlar. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N0Y90VL
Tofaş ve Oyak Renault'un geçen haftaki açıklamalarının ardından Ford Otosan da bu sabah KAP'a yaptığı açıklamada, "Bursa ilinde otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren bazı şirketlerde gerçekleşen işçi eylemleri Kocaeli'nde yer alan Gölcük ve Yeniköy fabrikalarımızın parça ikmalinde kesintiye yol açmıştır. Yaşanan parça tedarik problemi sebebiyle, Gölcük ve Yeniköy fabrikalarımızda üretim faaliyetlerine 20 Mayıs 2015 Çarşamba gününden itibaren geçici süreyle ara verilmiştir" dedi.
Açıklamada parça ikmal problemi çözüldüğünde üretimin tekrar başlayacağı belirtildi.
"Parça tedarik problemi çözüldüğünde, yıllık üretim planı kaybı telafi etmek amacıyla tekrar revize edilecektir" denilen açıklamada, bu aşamada şirket satışları üzerinde herhangi bir etkinin beklenmediği kaydedildi.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, BloombergHT'de yaptığı açıklamada, sorunun şirketlerin ve sendikaların uzlaşması ile çözülmesi gerektiğini ancak eylemlerin zamanlamasının manidar olduğunu belirterek, ilgili bakanların tüm taraflar ile görüştüğünü söyledi. Babacan, önümüzdeki günlerde sorunun çözüleceğini umduğunu söyledi. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N0YB1RO
MESS'den bu sabah yapılan açıklamada, "Bursa'da kurulu bulunan sendikamıza üye bazı otomotiv ana ve yan sanayi işyerlerinde başlatılan işyerini terk etmeme ve topluca iş bırakma şeklindeki yasadışı eylemler maalesef katlanılamaz boyutlara ulaşmıştır. Üye işletmelerimizi kapsayan 2014-2017 dönemi MESS Grup Toplu İş Sözleşmeleri, birkaç ay gibi kısa bir süre önce üç yıl için imza altına alınmıştır. Bu tür eylemler yoluyla üç yıllık süre için bağlayıcılığı olan Grup Toplu İş Sözleşmesi şartlarına yönelik haksız taleplerde bulunulmaması gerekir" denildi.
Açıklamada, yapılmakta olan eylemin Türk otomotiv endüstrisinin uluslararası piyasalardaki itibarına ve rekabet gücüne zarar verdiğine dikkat çekilerek, "Ülke ihracatı ve ekonomisi olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu durumun devamı halinde karşılaşılacak sipariş iptalleri ve pazar kaybı işletmelere olduğu kadar istihdama da zarar verecektir. Ayrıca bu süreçte yaşananların işletmelerde derin yaralar açmasından endişe etmekteyiz" denildi ve eylemlerin yasadışı olduğu vurgulanılarak eylemlerin sona ermesi çağrısında bulundu.
Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) de dün yaptığı açıklamada, eylemlerin sanayiye zarar verdiğine dikkat çekerek, eylemlerin durması çağrısında bulundu.
"Halen devam eden eylemler sebebiyle, ülkemizin ihracat ve Ar-Ge lideri otomotiv sanayimiz üretimi durdurmak zorunda kalmış, taahhüt ettiği siparişleri karşılayamaz duruma gelmiş ve uluslararası pazarlarda zor durumda kalmıştır" denilen OSD açıklaması, şöyle devam etti:
"Mevcut eylemlerin devam etmesi durumunda, sanayimiz çok zor bir durumda kalacak, pazar ve sipariş kayıpları sebebiyle faaliyetlerinde azalma, dolayısıyla istihdam kaybı kaçınılmaz olacaktır. Bu durum ayrıca ülkemizde yeni yatırım düşünen mevcut ve potansiyel uluslararası yatırımcıları bu kararlarını yeniden düşünmeye yöneltecektir." urn:newsml:reuters.com:*:nL5N0YB07Z
Yetkili işçi sendikası Türk Metal'den de konu ile ilgili olarak bugün bir basın açıklaması yapılması bekleniyor.
Çalışma Bakanı Faruk Çelik de Ankara'da bir etkinlikte yaptığı açıklamada, bazı fabrikalarda son günlerde yaşananların bakanlığı ya da hükümetle ilgili olmadığını ve bir grev sayılamayacağını belirterek, "Grev olması için toplu sözleşme sürecinden bahsetmek gerekir. Bu konu işçi ve işveren sendikaları arasında yaşanan bir sorun. Dolayısıyla olayları başka tarafa çekmenin bir anlamı yok" dedi.
Çelik, Türkiye'de çalışma hayatı ile ilgili kuralların belli olduğunu, yargı kararlarının gerek işçi gerekse işvereni bağlayacağını belirterek, şunları kaydetti:
"Herkesi sükunete ve aklıselime davet ediyorum. Yasal çerçevede hak arama yolları herkese açıktır. Olup biteni tam bilemiyorum, konu doğrudan bakanlıkla ilgili değil ama ülke ekonomisi ile ilgili bir olay. Tarafların oturup bir an önce bu meseleyi çözmeleri gerekiyor."
OSD verilerine göre, otomotiv sektöründe 2014 sonunda toplam üretim 1.22 milyon adet olurken, Oyak Renault 318,246; Ford Otosan 244,682; Tofaş 222,807 adet üretim gerçekleştirmiş ve sektörün en büyük ilk üç üreticisi olmuştu. Toplam ihracat adedi ise 2014 sonunda 902,194 adet olurken, Oyak Renault 257,992, Ford Otosan 187,921 ve Tofaş 142,234 adet ihracat gerçekleştirdi.
Ford Otosan hisseleri saat 1428 itibariyle yüzde 1.34 düşüşle 36.70 liradan, Tofaş hisseleri ise yüzde 0.28 artıda 18 liradan işlem görüyor.