(Seviyeler güncellendi, ayrıntılar eklendi)
Behiye Selin Taner / Ebru Tuncay
İSTANBUL, 11 Haziran (Reuters) - Ekonomide devam eden kırılganlık ve seçim sonrası ekonomi politikalarının nasıl oluşacağına yönelik belirsizlik riskinden kaçan yabancıların ağırlıkta olduğu satışlarla piyasalar gün içinde dalgalanırken, borsada düşüş bir ara yüzde 2'yi geçti, dolar/TL 4.54 seviyesini aştı.
Gün içinde dalgalanan piyasalarda, kurda gözlenen sert yükseliş ve endeksteki değer kaybı öğleden sonra ise terse döndü. Endekste sanayiye gelen alımlarla yön yukarı çevrilirken, dolar/TL kayıplarının bir kısmını geri aldı.
Analistler piyasalarda genel kırılganlığın devam ettiğini belirterek, buna olası bir Kandil operasyonunun da artıracağı jeopolitik risklerin eklendiğini belirtiyor.
Ayrıca bu hafta merkez bankalarından gelecek sıkılaştırmanın da gelişen ülke piyasalarındaki hareketlerin dalga boyunu artırabileceği belirtiliyor.
BIST-100 .XU100 endeksi, sanayi hisseleri öncülüğünde saat 1750'de yüzde 0.9 yükselişle 96,738 puanda hareket ederken, sanayi endeksi .XUSIN yüzde 1.28, bankacılık endeksi ise .XBANK yüzde 0.24 yukarıda.
Bu sabah saat 0846'da 4.4730/4.4780 seviyesindeki hareketinin ardından 4.5401'e kadar yükselen dolar/TL ise saat aynı saatte 4.5167/4.5185 seviyesinde hareket ediyor. TL'nin bugün dolar karşısındaki değer kaybı bir ara yüzde 1.5'i aşarken, TL en çok değer kaybeden EM para birimi oldu.
Tahvil/bono piyasasında ise geçen hafta yüzde 15.41 seviyesine kadar yükselen 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi Cuma dün spot kapanışta ortalama yüzde 15.11, valörde yüzde 14.95'e kadar geriledikten sonra son işlemde yüzde 15.01 seviyesindeydi. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde 15.26, valörde saat 1702'de son işlende yüzde 15.29 seviyesindeydi.
İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise Cuma günü spot kapanışta son işlemde yüzde 18.72 seviyesindeydi. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde 18.81, valörde saat 1702'de son işlemde yüzde 18.86 seviyesindeydi.
Bu sabah açıklanan ve beklentilerin üzerinde gelen büyüme verisine rağmen, son dönemde TL'de yaşanan sert değer kaybının yanı sıra, yüksek enflasyon ve cari açık gibi makro dengesizlikler fon akışına duyarlı Türkiye ekonomisinin yumuşak karnı olmaya devam ediyor.
TEB Yatırım/BNP Paribas Stratejisti Işık Ökte, yabancıların son günlerde liradaki sakinleşmeye rağmen, Borsa İstanbul'da seçim riskini almak istemediğine dikkat çekerek, "Türkiye fonlarından yoğun para çıkışları iki gündür devam ediyor. Seçim sonucunda oluşabilecek senaryolarda ekonomi politikalarının nasıl gelişeceği konusunda belirsizlik risk oluşturuyor" dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Mayıs ayında yaptığı bir söyleşide Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle "para politikalarında daha etkin bir başkan" görüntüsü vermeye mecbur olduğunu söylemiş, bu açıklamalar ise piyasalarda sert dalgalanmalara neden olmuştu.
Satışların genele yayıldığının altını çizen Ökte, "...Çünkü yabancı fonların fiyata bakmadan satışları, yerli yatırımcıların da ana hisselerde teminat tamamlama çağrıları almasına neden oldu, bu da bir şekilde iki gündür daha çok satışı tetikledi. Borsada kötü bir sarmala girmiş durumdayız çünkü kurumsal portföy yöneticileri ve BES fonlarında da böyle bir satışı karşılayacak cephane olmadığından Borsa İstanbul her gün negatif ayrışıyor. Dolar/TL'deki yukarı harekette bana göre tamamen borsadaki satışlardan kaynaklanıyor; dolara karşı değer kaybeden tek gelişen ülke para birimi lira bu sabah lira" diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turda tamamlanıp tamamlanmayacağının yanı sıra milletvekili seçimi sonucunda TBMM'deki sandalye dağılımının nasıl şekilleneceği de yakından izleniyor.
Seçilen cumhurbaşkanını aday gösteren partilerin TBMM'de yeterli bir çoğunluk elde edememesi olasılığı az değil. Bu ihtimal de piyasalarda 'seçimlerin yenilenme riskini' gündeme getiriyor ve bu endişenin kuvvetlenmesi halinde piyasalara satış baskısı olarak yansıması ihtimali göz ardı edilmiyor. geçen hafta sadeleşme adımının bitimiyle birlikte politika faizinde beklentilerin üzerinde 125 baz puan daha artışı gitti. TCMB'nin Nisan ayından bu yana yaptığı faiz artışları 500 baz puana ulaşırken, ekonomistler atılan bu adımı TL'yi destekleme ve enflasyon görünümü açısından oldukça olumlu buluyor ancak para politikasının seçimlerin ardından nasıl bir yön izleyeceği TL cinsi varlıkların seyrinde belirleyici olacağını belirtiyor. BOYU ARTABİLİR
GCM Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan da endekste özellikle yabancı ağırlıklı satışların görüldüğüne dikkat çekerek, "Genel kırılganlık devam ediyor... Ayrıca bu hafta küresel anlamda haber akışı yoğun olacak. Merkez bankaları toplantıları öncesinde gelişen ülkelerde dalga boyları artabilir. Ticaret savaşı konusu var, açıklamalar var, her türlü rahatsız edici unsur var" dedi.
Erkan, bir Kandil operasyonun da jeopolitik bir risk unsuru oluşturduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Kandil'in bir "terör kaynağı" olmaktan çıkaracaklarını belirterek, Kandil'e dönük operasyon başlattıklarını ve bu operasyonların devamının geleceğini söyledi. SONRASI BELİRSİZLİĞİ BASKI YARATIYOR
Piyasada çok ciddi bir satış baskısı olduğunu söyleyen bir bankacı da, "Büyüme ve cari açık nihayetinde dengeleri daha da bozacak, piyasa beklentisi de zaten bu yönde. Ancak veri sonrasında gelen yorumlar nedeniyle yatırımcılar seçim sonrası nasıl bir ortam olacağına dair daha da fazla kaygılanıyor. Ekonomi aşısı ısındı, burası bariz. Ekonomi ısınmışken daha da ısınsın isteği var" dedi.
Bugün açıklanan verilere göre Türkiye ekonomisi 2018 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.4 ile yüzde 7 olan beklentilerin hafif üzerinde büyüdü. Cari açık ise Nisan ayında beklentilere paralel 5.43 milyar dolar olurken, ilk dört ayda 21.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. bakanı Nihat Zeybekci veri sonrası açıklamasında, "Türkiye OVP'de 2018 için öngörülen yüzde 5.5'lik büyüme oranını yakalayabilecek hatta üzerine çıkabilecek potansiyele ve kararlılığa sahiptir" dedi.
Aynı bankacı, TCMB'nin bir ayda faizleri 500 baz puan artırdığına dikkat çekerek, "Eğer mali gevşeme devam ederse faiz daha da artacak, ama önce TL daha da değer kaybedecek. Daha kısa vadeli bakarsak ise yatırımcılar bayramdan önce risklerini iyice azaltmak istiyorlar. Dolar/TL'de 4.53-4.54 arası önemli, aşılırsa düşüş trendi bitti anlamına gelebilir" diye konuştu.
(Redaksiyon Birsen Altaylı)