(Ayrıntılar eklendi)
Ercan Gurses
ANKARA, 25 Kasım (Reuters) - Otomotiv sektöründe bugüne kadar sadece aracın motor silindir hacmini dikkate alan ve Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın ifadesi ile adaleti tam olarak sağlayamayan vergi sistemi bugünden itibaren silindir hacminin yanında fiyatı da dikkate alacak şekilde değiştirilerek yürürlüğe girdi.
Yeni sisteme göre Türkiye'de binek araç satışlarının yüzde 96'sını oluşturan 1,600 cc altı motor hacmine sahip araçlarda yüzde 45 olan vergi, fiyata göre üç bölüme ayrılarak yüzde 45-60 arasında vergilendirilecek.
Ağbal'ın verdiği bilgiye göre, 1,600 cc altı araçlardan vergisiz fiyatı 40,000 TL altında olanlarda ÖTV oranı yüzde 45 olarak sabit tutulurken 40,000-70,000 TL arasında ÖTV oranı yüzde 45'ten yüzde 50'ye yükseltildi.
Aynı grupta vergisiz fiyatı 70,000 TL üstü araçlarda ise vergi oranı yüzde 45'ten yüzde 60'a yükseltildi.
Ağbal'ın verdiği bilgiye göre, vergisiz fiyatı 40,000 TL altında olan 1,600 cc altı araçlar toplam 1,600 cc'lik araç satışlarının yüzde 42'sini, vergisiz fiyatı 40,000-70,000 TL arasındaki araçlar yüzde 40'nı, fiyatı 70,000 TL üzeri araçlar ise yüzde 17'sini oluşturuyor.
Otomotiv satışlarının yaklaşık yüzde 3-3.5'ini 1,600-2,000 cc arası araçlar, yaklaşık yüzde 0.5-1 arasını ise 2,000 cc ve üzeri araçlardan oluşuyor.
Bakanlığın verdiği bilgilere göre 1,600 cc altı 40,000 ile 70,000 TL arasında vergisiz fiyattaki araçların fiyatında vergi kaynaklı 2,360 TL ile 4,130 TL fiyat artışı gerçekleşecek; bu da yaklaşık yüzde 3'lük fiyat artışına neden olacak.
Ayrıca 70,000 TL üzeri fiyata sahip araçlarda ise 12,390 TL yani yüzde 10 fiyat artışı yaşanacak.
Ağbal "1,600-2,000 cc arası motor silindir hacmine sahip olan araçlarda ise yüzde 90 olan vergileme oranı yüzde 110'a çıkmış oldu" dedi ancak bu kategoride yer alan ve vergisiz fiyatı 100,000 TL'nin altında olan araçlarda ise yüzde 110 olan ÖTV'nin yüzde 100 olarak uygulanacağını söyledi.
Ağbal "2,000 cc üzeri araçlarda ise yüzde 145 olan vergi oranı yüzde 160'a çıkarıldı" dedi.
Ağbal düzenlemenin ilk hazırlandığı dönemde, "Şu anda sadece motorlu aracın silindir hacmini dikkate alan bir yaklaşım. Ama değişen teknoloji ve değişen şartlar nedeniyle bu sistemin değişiklikleri kavrayacak şekilde revize edilmesine ihtiyaç var" diyerek sistemdeki değişikliğin amacını ilk olarak bu şekilde açıklanmış yeni düzenlemede aracın cinsi, sınıfı gibi etkenlerin de vergileme ölçütü olacağını söylemişti.
Oyak Yatırım tarafından karar sonrası yayımlanan notta "Yüksek fiyatlı araçlar için getirilen vergi artışı premium araç satışları için negatif. Yüksek fiyatlı araç satışında yüksek payı olan Doğuş Oto DOAS.IS bundan negatif etkilenebilir. Ford Otosan FROTO.IS ve Tofaş TOASO.IS için bu negatif etki daha yumuşak olur. Çünkü binek araçların satışlarının ağırlığı toplam satışlarında içindeki payı daha az ve hafif ticari araçların vergi oranı değiştirilmedi" denildi.
"Otomotivde vergilendirmede fiyat aralığına dayalı bir sisteme geçtik" diyen Ağbal, bugünkü açıklamalarda "Önümüzdeki dönemde daha yapısal çözümler içeren konular üzerinde de çalışacağız. Sektörle istişarelerimiz devam edecek. Gerek emisyona dayalı vergilendirme sistemi gerekse araçların kullanım yerine göre farklılaştırılması konusunu önemsiyoruz" dedi ve ekledi:
"Yapmış olduğumuz düzenleme piyasanın genel yapısını değiştirmemeye özel bir önem verdik. İkinci olarak otomotiv sektörü Türkiye için son derece kritik stratejik bir sektör. Otomotiv sektörü ile ilgili almış olduğumuz bu kararı değerlendirirken özellikle sektördeki arz talep yatırım ihracat tüm bu etkenleri dikkate aldık bunlar üzerinde olumsuz bir etki meydana gelmemesine özel bir önem verdik."
"Bundan sonraki süreçte yakın vadede otomotiv sektörüyle ilgili ayrıca yeni bir düzenleme düşünmüyoruz" diyen Ağbal, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sektörün daha fazla yatırım yapması, özellikle yeni gelişen teknolojiler etrafında, hibrit, elektrikli ve yeni çevreye duyarlı araçların Türkiye'de üretimini, bu alanda yatırım yapılmasını teşvik edecek yeni düzenlemeleri yapmak konusuna da olumlu yaklaşıyoruz. Sektörden de bu anlamda gelen güzel öneriler var. Türkiye önümüzdeki dönemde özellikle hibrit araç üretiminde önemli bir üretim merkezi haline gelecek."
3 MLYR TL GELİR ELDE EDİLECEK
Ağbal, düzenlemenin gelir artırıcı amaçlı olmadığını ancak ikincil bir etken olarak bütçeye 3 milyar TL civarında vergi geliri artırıcı etki beklediklerini de ifade etti ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu çalışmanın amacı doğrudan doğruya bütçeye gelir elde etmek değil, sektörün içindeki yatırımcı, dağıtıcıların ifade ettiği sistemin bozucu yapısını değiştirmek, daha adaletli, piyasadaki araçların özelliklerini dikkate alan yeni bir vergilendirme sistemine geçilmesiydi. Gelir etkisi yan unsur olarak ortaya çıkmış oldu... Bu düzenlemenin 3 milyar TL'ye yakın gelir etkisi getirebileceğini düşünüyoruz."