(Ayrıntılar, diğer bankaların faiz indirimleri ve analist görüşleri eklendi)
Ebru Tuncay
İSTANBUL, 10 Ağustos (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın konut kredisi faizlerinin yüzde 9'a doğru indirilmesi çağrısının ardından Ziraat Bankası bu yönde adım atarken, TEB, Denizbank DENIZ.IS ve Şekerbank SKBNK.IS konut kredisi faizlerini aylık bazda yüzde 1'in altına çekti.
Konut satışlarını hızlandırmak ve ekonomik büyümeye destek vermek amacıyla bankaların kredi faizlerini düşürmesini isteyen Erdoğan geçen hafta konut kredisi faiz oranlarını yüzde 9'a doğru çekmeleri konusunda bankalara çağrıda bulunmuştu.
Bu çağrısını bugün de tekrarlayan ancak daha sert bir ton kullanan Erdoğan, "Faiz/kredi politikasında olumsuz kırılma gördüğümüz bankaları not etmekten, kurallar çerçevesinde kendilerinden bunun hesabını sormaktan çekinmeyiz" dedi. sabah saatlerinde yazılı bir açıklama yapan Ziraat Bankası konut kredisi faizlerini bugünden geçerli olmak üzere 1-24 ay vade için aylık yüzde 0.82'ye indirdi. Banka faiz oranlarının 25-60 ay vade için yüzde 0.9, 61-120 ay vade için yüzde 0.95 olacağını açıkladı.
Denizbank konut finansmanında faizi iki yıla kadar vadede yüzde 1.14'ten yüzde 0.89'a, beş yıla kadar vadede faizi ise yüzde 1.14'ten yüzde 0.99'a düşürürken Şekerbank da 25-60 ay vadede faizi yüzde 1'in altına çekti. Bugün konut kredisi faizini yüzde 1'in altına çeken bir başka banka ise TEB oldu.
Sektörde konut kredisi faiz oranları yüzde 13.5-14 arasındayken, indirimler sonrası bu oran yüzde 11-11.5'e gerilemesi ancak Erdoğan'ın referans gösterdiği yüzde 9'un uzağında kalıyor.
Bankaların ana finansman kaynağı olan mevduata ödedikleri ortalama faiz ise yüzde 10 civarında bulunuyor.
Bankaların açıkladığı indirimli oranlarla dahi yıllık bazdaki konut faizleri yüzde 9'dan uzak görünse de, bankacılar bazı makro ihtiyati tedbirlerdeki gevşeme ve kaynak maliyetindeki yüklerin azaltılmasıyla kredi faizlerindeki indirimin kademeli olarak devam edebileceğini belirtiyorlar.
Analistler ise bazı bankaların kredi faizlerini düşürerek kârlarından feragat edebilecek marjları olduğunu ancak bunun her banka için geçerli olamayacağını belirtiyorlar. Öte yandan, son beş yılda iç talebi dizginlemek ve dolayısıyla cari açığı azaltmak için alınan makro ihtiyati tedbirlerin gevşetilmesinin de kısa vadede büyümeye katkı sağlasa da finans sisteminin uzun vadeli kazanımlarını tehlikeye sokabileceğine dikkat çekiyorlar.
TEDBİRLERDE GEVŞEME OLMALI
"Ekonomi yönetiminden makro ihtiyati tedbirlerde yeni gevşeme adımları bekliyoruz.. Vergisel yüklerin azaltılmasına yönelik tedbirler olabilir... Bu bizi rahatlatır" diye konuşan Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, kaynak maliyeti düştükçe bunun kredi maliyetlerine yansıyacağını söyledi.
Ateş, "Bu tedbirler ısındırma tedbirleri. Daha cebimizde çok kurşun var harcayacak. Makro ihtiyati tedbirler o kadar sıkı ve vaktinden önce alındı ki, bunlara şimdi biraz esneklik tanınması zamanıdır" dedi.
Merkez Bankası (TCMB) dün TL cinsi zorunlu karşılıklar ve bazı dilimlerde rezerv opsiyon katsayılarında değişikliğe gitmiş, TL zorunlu karşılık oranlarını tüm vade dilimlerinde 50 baz puan indirmişti. Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben de yaptığı açıklamalarda makro ihtiyati tedbirlerin yumuşatılması konusunda çalıştıklarını açıklamıştı. Akben ayrıca geçen hafta 10 büyük bankanın yöneticisiyle bir araya gelerek sektörde atılacak adımları değerlendirmişti.
Adını vermek istemeyen bir bankacılık analisti, makro ihtiyati tedbirlerin kırılganlıkları azaltmak için alındığına dikkat çekerek, "Şimdi taksitler artacak deniliyor, kısa vadede tüketim kanalından ekonomiyi canlandırmaktan bahsediliyor ama bunun anlamı uzun vadede kazanımlarını kaybetmeye adaysın demektir... Bu, kredi notuna bile olumsuz yansıyabilir" diye konuştu.
Bir başka bankacılık analisti ise bankaların indirimlerinin kısmen "göstermelik" olduğunu ve "iyi niyet göstergesi" olduğunu belirterek "Ancak bunun bir de maliyet tarafı var. Mevduat maliyetiniz düşmedikçe bunun kredi faizlerine daha fazla yansıması beklenmemeli. Şu anda piyasadaki maliyetler bunu sınırlıyor" dedi.
Analistler kredi faiz indirimlerinin bankaların net kârına çok fazla olumsuz yansımasını beklemiyor.