(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
İSTANBUL, 9 Ekim (Reuters) - Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, enflasyonun 15 yılın zirvesine çıkması ardından, bugün "Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı"nı açıklarken, programa göre reel sektör de bu mücadele kapsamında yüzde 10 fiyat indirimine gitme kararı aldı.
Albayrak, İstanbul'da düzenlediği toplantıda yaptığı konuşmada, fiyatlarda oluşan bugünkü tablonun kimsenin çıkarına olmadığını belirterek, "Firmalarla, iş dünyası temsilcileriyle birebir görüşmeler yaptık, destek aldık, tüm firmalardan asgari yüzde 10 indirim yapmaları ve yıl sonuna kadar sürdürmeleri için anlaştık... Mücadeleye katılan tüm firmalar asgari yüzde 10 kampanyası uygulayacaklarını taahhüt ettiler" dedi.
Albayrak'ın açıklamasına göre, indirim kampanyasında enflasyon sepetindeki "tüm markalar, tüm kalemler" yer alacak.
Öte yandan Albayrak, sebze ve meyve fiyatlarının ucuzlaması için uzun zamandır gündemde olan ancak netice henüz alınamayan hal yasasında değişikliğin de TBMM'ye gelmesi için sürecin bu ay neticeleneceğini de belirtti.
Albayrak'ın açıklamalarına göre yıl sonuna kadar elektrik ve doğalgaza zam da yapılmayacak.
Tüketici enflasyonunun yüzde 24.52 ile 15 yılın zirvesine yükselmesinin ardından bugün açıklanacak enflasyonla mücadele programı piyasalar tarafından yakından takip ediliyordu.
Enflasyon Eylül ayında gıda fiyatları, ulaştırma başta olmak üzere TL'deki değer kaybının neredeyse tüm gruplarda genele yayılan artışları tetiklemesiyle yüzde 24.52'e yükselmişti.
Eylül enflasyon verilerini "uzmanları yanıltacak seviyede yüksek gerçekleşti" sözleriyle nitelendiren Albayrak, toplantıda kurdaki oynaklığı geride kaldığını da belirterek, "Şimdi amacımız kur dalgalanmalarının olumsuz etki yarattığı fiyatlarda dengelenmeyi sağlamak. Şimdi fiyatlarda aşağı yönlü ivmelenme sürecinin başlaması gerekiyor" dedi.
Halk Yatırım tarafından yayımlanan notta "Özetle, kamunun öncü olduğu ve BDDK, TCMB, TBB gibi kurumlarla da güçlü koordinasyonu içeren Enflasyonla Topyekün Mücadele Programına ekonomi birimlerinin katılım başarısının, tekrar dezenflasyon sürecine dönüşte kritik bir rol üstleneceğini görüyoruz. Söz konusu uygulamalara yüksek katılımın, son dönemde ciddi bozulma gösteren fiyatlama davranışını iyileştirmekle kalmayıp; aynı zamanda 2019 yılı büyüme oranına dair aşağı yönlü riskleri dengelemede de yardımcı olacağını düşünüyoruz" denildi.
Toplantıda konuşan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise Et ve Süt Kurumu, TMO gibi regüle edici kurumlarla gıdada arz güvenliğini sağlayacaklarını belirterek, "ESK bugünden itibaren bazı ürünlerde yüzde 10 indirim yaptı. Bugünden geçerli olarak Gübretaş GUBRF.IS bazı sıvı ve toz gübrelerde yüzde 10 indirim uygulayacak... Zincir marketlerde 50 üründe yüzde 10 indirim yapılacak" dedi.
BANKACILIK SEKTÖRÜNDEN DESTEK
Albayrak bankaların ekonomiye desteğini sürdürdüğünü belirterek, bankacılık sektörünün de enflasyonla mücadeleye 1 Ağustos'tan itibaren geçerli olmak üzere yüksek faizle kullandırılmış kredilerin faiz oranlarında yüzde 10 indirim yaparak katılacaklarını açıkladı.
Bankacılar, Ağustos - Eylül aylarında firmalara kullandırılan TL nakit kredilerin bir kısmında uygulanan faiz oranlarının yüksek kaldığını ve 10 Ekim'den itibaren bu kredilerde indirime gidileceğini söylediler.
Üst düzey bir bankacı kredi faizlerindeki indirimle ilgili olarak Reuters'ın sorusu üzerine, "Mevduat ve kredi piyasalarında daha stabil bir döneme girdiğimizi düşünüyoruz. Bugün diğer sektörler gibi bankalarımız da enflasyonla mücadeleye destek verecekleri yönünde bir irade beyanında bulunmuşlardır. 10 Ekim tarihinden itibaren geçerli olmak üzere; bankalarımız bu kapsamda 1 Ağustos sonra yüksek faizle kullandırılmış olan kredilerin faiz oranlarında yüzde 10 indirim yapacaklardır" dedi.
TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici ise, "Piyasalarda volatiliteden kaynaklı aşırı dalgalanma sebebiyle oluşan yüksek faiz oranları Eylül'den itibaren yumuşamaya başladı, faiz oranları da inmeye başladı. Ağustos ayında extreme oranlarda yüzde 42-43'lerde görülmüş faizler, Eylül ayında 37-38'li seviyelere geldi bu da yaklaşık yüzde 10'luk bir düşüşe tekabül ediyor. Bundan sonraki dönemde dalgalanma yumuşadıkça bunun faizler üzerindeki olumlu etkisi devam edecektir" dedi.
ŞİRKETLERDEN DESTEK
Albayrak'ın açıklamalarının ardından şirketlerden de indirim yapılacağına dair açıklamalar geldi. Sabancı Topluluğu, enflasyonla mücadele seferberliğine destek amacıyla regüle olmayan sektörlerde üretimi olan ürünlerin satışlarında gereken indirimi yapacağını duyururken 8,000 mağazası olan A-101 ise hiçbir ürünün satış fiyatının, alış fiyatı artmadıkça artmayacağını açıkladı.
A101 açıklamasında ayrıca ürün fiyatlarının, her zaman enflasyonun altında kalacağını da açıkladı. Bir başka önemli perakende zinciri Migros ise yaptığı açıklamada " Migros Enflasyonla Topyekün Mücadele Programında yer alacaktır" dedi.
Dün de Boyner Grup, enflasyonla mücadeleye destek için tüm şirket ve markalarında yüzde 10 indirim uygulayacağını, takip eden dönemlerde bu oranın daha da artacağını duyurmuştu. Grubu da dün yaptığı açıklamada, enflasyonla mücadelede her türlü desteği vermeye hazır olduğunu belirtmişti. Açıklamada desteğin ne şekilde gerçekleştirileceğine ilişkin bir bilgi ise yer almamıştı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ise Bakanlık olarak; dört ana kalem altında enflasyonla mücadele kapsamında adımlar attıklarını belirterek bunları "Finansman maliyetlerini indiriyoruz, yurt içi katma değerli üretimi destekliyoruz, ithalata bağımlılığı azaltıyoruz, bakanlığımız uhdesindeki belgelendirme ve tescil işlemlerinde indirime devam ediyoruz" özetledi. bildiren Ebru Tuncay, Can Sezer Haberi yazan Nevzat Devranoğlu Redaksiyon Birsen Altaylı)