(Alıntılar ve geçmiş bilgi eklendi)
İSTANBUL, 2 Kasım (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ilk defa 2011'de gündeme getirdiği "yerli otomobil" projesini yürütecek konsorsiyumu açıklarken, aracın ticari satışının dört yıl içinde başlayacağını söyledi.
Türkiye'de tasarlanacak, üretilecek motorlu bir aracı yurtiçi ve yurtdışında pazarlamayı amaçlayan "Türkiye'nin otomobili projesi" Anadolu Grubu, BMC Grubu, Kıraça Holding, Turkcell ve Zorlu Holding'den oluşan bir ortak girişim grubu tarafından hayata geçirilecek.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım, yaptıkları açılış konuşmalarında projenin kapsamı hakkı teknik ayrıntılar vermedi.
Projeye katılacak halka açık şirketlerin KAP'a gönderdiği açıklamada ise imzalanan protokol ile fikri mülkiyeti kurulacak yerli bir şirkete ait olan bir otomobilin tasarlanması, geliştirilmesi, üretilmesi, satış ve dağıtım sisteminin oluşturulması için faaliyetlerin çerçevesinin belirlenmesini kapsayacak şekilde çalışacaklarını belirttiler.
Yine bu açıklamalara göre şirketin sermaye, hissedarlık ve yönetim yapısı teknolojik ve finansal analiz çalışmaları sonucunda ileri bir dönemde belirlenecek.
Erdoğan törendeki konuşmasında otomobilin 2019 yılına kadar prototip modelinin hazırlanacağını, 2021 yılına kadar ise ticari satışının başlayacağını ifade ederek, "İlk otomobilin bedelini ödemek şartıyla da ilk taliplisi benim" dedi.
Kamunun üretim tarafında rol almayacağını ifade eden Yıldırım, "...bu iş otomobil yapıp yapmama meselesi değil, bu iş ekonomik ölçeği bulma meselesidir... biz destek veririz, önünüzü açarız, engelleri kaldırırız; ürünü geliştirmek ve dünya çapında markaya dönüştürmek sizin işiniz" dedi.
Yıldırım aracın tasarımına, benzinli, hibrit ya da elektrikli motora sahip olup olmayacağına konsorsiyumun karar vereceğini ifade etti. Hibrit veya elektrikli araçtan yana olduğunu belirten Erdoğan, şu ana kadar yerli otomobil için Tübitak bünyesinde yürütülen çalışmaların da konsorsiyuma devredilebileceğini belirtti.
Ortak girişim grubunu oluşturan Anadolu Grubu, BMC Grubu, Kıraça Holding, Turkcell ve Zorlu Holding otomotiv ve tedarik zincirine temas eden alanlarında faaliyet gösteriyorlar, ancak hiçbiri temel faaliyet olarak otomobil üretmiyor.
Ata Yatırım Araştırma Müdürü Cemal Demirtaş telaffuz edilen takvimin iddialı olduğunu belirterek, "Bu iyi bir niyet ama önümüzde uzun bir yol var. Cumhurbaşkanı her türlü desteği vereceklerini söylüyor bu pozitif. Bu grup otomotiv sektöründe deneyimi olan bir grup değil, bu grup üretebilir mi? Nasıl bir işbirliği yapılacak? Sektörde rekabet çok fazla yurtdışında da rekabet var. Böyle bir şeyin maliyeti olabilir daha detayları görmek lazım. Bu şu anda iyi bir niyet. Bu grupların hiç birinin otomotivde deneyimi yok. Biraz zor bir süreç gibi geliyor. Biz şu aşamada somut bir şey olana kadar yorum yapmak için erken olduğunu düşünüyorum. Biraz bekleyip görmek lazım."
Mart ayında yerli otomobilin yeniden gündeme gelmesinin ardından Reuters'ın görüştüğü sektör uzmanları, Türkiye içinde araç tasarlayacak ve üretecek mühendislik ve donanım altyapısının mevcut olduğunu, ancak sektörde rekabet edebilmek için gereken 300,000-400,000 aracın üretimi için uluslararası pazarlara erişim gerektiğini ve aracı yurtdışına pazarlayacak bir marka yaratmanın zor olduğunu ifade etmişlerdi. ortaklığındaki BMC zırhlı tekerlekli araç üretirken, Anadolu Grubu'na bağlı Anadolu Isuzu ASUZU.IS kamyon ve otobüs üretiyor. Kıraça Holding ise Karsan KARSN.IS ile ana sanayi üreticileri için ticari araç üretiyor. Zorlu Holding VESTL.IS ise enerji ve tüketiciye dönük elektronik alanında çalışırken, telekom işletmecisi olan Turkcell TCELL.IS ise tüketici ağırlıklı olmak üzere iletişim teknolojileri geliştiriyor.
Yerli otomobil projesinde yer alacakları beklentisiyle Salı gününden bu yana sert yükselen Karsan ve Vestel Elektronik'in hisseleri resmi açıklamanın ardından gün içi kazanımlarını geri verdi veya sert düşüş kaydetti. Saat 1727 itibariyle Karsan hisseleri kazanımlarını geri vererek yatay seyrederken, Vestel yüzde 11.5, Anadolu Isuzu yüzde 7, Turkcell yüzde 4 ekside bulunuyor.
(Haberi bildiren Ercan Gürses, Tülay Karadeniz; Haberi yazan Can Sezer; Redaksiyon Birsen Altaylı)