(Endeksin açılışı sonrası hisse hareketleri ve yni analist görüşleri ile yenilendi)
İSTANBUL, 3 Nisan (Reuters) - İran ve altı büyük ülkenin Tahran'ın nükleer programının en az on yıl sınırlanması için çerçeve anlaşmaya varmasının ardından gerileyen petrol fiyatlarının global risk iştahını artırmasının yanı sıra, bu ülke ile iş yapan Türk şirketlerinin fayda sağlayacağı beklentisi ile Türk hisse senetleri piyasası yükselişle açıldı.
İran ve altı büyük ülke Tahran'ın nükleer programının en az on yıl sınırlanması için çerçeve anlaşmaya vararak 12 yıldır devam eden diplomatik ve askeri açmazın çözümüne yönelik adım attı. Uzlaşı, İran'ın nükleer silah üretecek kabiliyetlerden vazgeçmesi karşılığında ülkeye uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılmasına yönelik nihai müzakerelere de kapıyı açıyor.
İran'a ilişkin haber akışının piyasayı desteklediğine işaret eden Oyak Menkul'den yapılan değerlendirmede, yaptırımların kaldırılmasının İran'ın daha fazla petrol ihraç edebileceği anlamına geldiğini belirterek, bunun da İran'dan büyük oranda petrol tedarik eden Tüpraş TUPRS.IS için olumlu olduğu ve daha ucuz petrol fiyatının şirketin marjlarını destekleyeceği belirtildi.
Brent ham petrol, anlaşmanın ardından dün yüzde 4'e yakın düşüş kaydederken, bu sabah da aynı fiyattan işlem görüyor.
Tera Menkul'den yapılan değerlendirmede de, İran'dan daha ucuz petrol ithal edebilecek olan Tüpraş'ın yanı sıra; İran'da iştiraki Razi ile faaliyet gösteren Gübre Fabrikaları'nın GUBRF.IS da gelişmelerden fayda sağlayacak bir diğer şirket olduğu belirtildi.
Değerlendirmede, "Yaptırımlar nedeniyle Razi'nin ihracat pazarları azaldı ve şirket yüzde 10'a varan indirimler yapmak zorunda kaldı. İran konusundaki son gelişme, şirketin marjlarını kademeli olarak iyileştirebilir" denildi.
Tüpraş hisseleri yüzde 1 yükselişle 60.2 liradan, Gübre Fabrikaları ise yüzde 1.9 yükselişle 6.32 liradan açılarak endeksin üzerinde bir performansa işaret etti.
İş Yatırım ise, İran'daki normalleşmenin Türkiye ile artacak olan ticaret potansiyeli açısından diğer şirketler için de olumlu olduğuna işaret etti.
Değerlendirmede, "İlk etapta İran'da yatırımı olan Gübre Fabrikaları, geçmişte ham petrol ithalatı yapan Tüpraş'ı olumlu etkileyebilir. Bunun dışında bölgeye ihracat yapan diğer şirketler de orta ve uzun vadede olumlu etkilenecektir. Bunların arasında gıda, otomotiv, ve beyaz eşya şirketleri sayılabilir" denildi.
Diğer yandan, İran'ın yüksek üretim kapasitesine sahip olduğu demir çelik ve maliyet avantajı olduğu petrokimya pazarlarında Türk üreticilerini zorlayabileceğine dikkat çekildi.
Diğer yandan, bu sabah öne çıkan bir diğer hisse çağrı beklentisinin güneme geldiği Tekstilbank oldu.
GSD Holding'in GSDHO.IS Tekstilbank'ta TEKST.IS sahip olduğu yüzde 75.5'lik payının, Industrial and Commercial Bank of China Limited'e (ICBC) 601398.SS satışına, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından onay verildi.
Oyak'ın notunda, Tekstilbank'ta Haziran ayında bir çağrı yapılmasının beklendiği ifade edilirken; Tekstilbank hisseleri endeks üzerinde performansla yüzde 1 yükselişle 2.07 liradan açıldı.
BIST-100 endeksi ise saat 0956(da yüzde 0.42 yukarıda.