Tessa Walsh
LONDRA, 17 Ağustos (Reuters) - Türkiye'de derinleşen finansal kriz, bankaların mevcut sendikasyon kredilerini yeniden finanse etme çabalarını tehdit ederken, TL'deki değer kaybının ve siyasi kargaşanın bedelini finans kurumları ödeyecek gibi görünüyor.
TL'nin bu yıl dolar karşısında yaklaşık yüzde 40 değer kaybetmesi nedeniyle ortaya çıkan kriz, Türk bankalarının Ağustos ayı başında ikinci yarı yıllık refinansman görüşmelerini başlatmalarından kısa bir süre sonra hızlandı.
Akbank, şu anda 940 milyon dolar tutarında kredisini yeniden finanse etmeye çalışıyor. Türk Ekonomi Bankası ile Türk Eximbank da piyasada ve başka bankalar da piyasadan yararlanmak için bekliyor.
LPC verilerine göre, Türkiye'nin şu an ile yıl sonu arasında vadesi dolacak yaklaşık 7 milyar dolar borcu bulunuyor.
Uluslararası bankaların Türkiye'nin bankacılık sektörü için sistemik risk değerlendirmesi yaptıkları bu dönemde, refinansman anlaşmaları beklemede.
Üst düzey bir bankacı "Şu andaki anlaşmalar ilk başlatıldıkları koşullarda kesinlikle gerçekleştirilemez" derken; kurumsal yatırımcılar, piyasa uzmanları ve diğer profesyonel finansallar tarafından kontrol edilen "Akıllı para"nın şu anda sendikasyon sürecini askıya aldığını söyledi.
Kısa vadeli bir ve iki yıllık kredilere genellikle kefil olunmaz. Birkaç bankacı, eğer kreditörler verdikleri borçları çevirmek istemezlerse, Türk bankalarının finansman anlaşmalarını küçültmek ya da geri ödemek zorunda kalacaklarını söyledi.
Üst düzey bankacı, "En acil öncelik, ödenmemiş borcu yeniden finanse etmekte; yeniden finanse edemezlerse, geri ödemeleri gerekiyor. Bu ödemeleri karşılayacak likiditeleri var mı?" dedi.
Bankacılar, Türk ekonomisi yavaşladıkça, talepteki düşüş nedeniyle bankaların daha küçük kredilerle de yetinebileceğini söylüyorlar.
Bankacılar, Türk bankalarının sağlam bir aktif-pasif eşleşmesi sayesinde likit durumda olduğunu kaydederken, bu eşleşmenin özellikle ülkenin en büyük bankalarının birçoğuna yabancı bankalar ortak olduğu için, şu anda bir endişe yaratmadığını belirtiyor.
Başka bir üst düzey bankacı, "(Türk bankalarının) kredilerin ödeme günü geldiğinde kendi rezervlerinden veya müşterilerinin dövizlerinden ödeme yapmak ve zor durumu atlatmak için gereken sermayeye sahip olduğunu düşünüyorum" dedi.
Bankacılar, bankaların sorunla bireysel olarak uğraştıklarını ve Türk sermaye piyasasının finansman ihtiyaçlarını ele almak için şu anda koordine edilmiş bir süreç bulunmadığı görüşündeler.
Üçüncü bir bankacı, Türk bankalarının 18 ay süreyle sermaye piyasalarının dışında kalmaya dayanacak yeterli likiditeye sahip olduğunu belirtti. Ancak bu görüşe katılmayan bankacılar da var.
Bir piyasa katılımcısı, "Türk bankalarının 18 ay boyunca dayanabilme ihtimali yok" dedi.
BEKLEMEDE KALMAK
Uluslararası bankalar muhtemelen kredi derecelendirme kuruluşları tepki vermeden önce herhangi bir karar vermeyeceklerdir. Ancak Türkiye'nin volatil standartlarına göre bile fırtınalı sayılacak bir dönemin ardından, biraz ekonomik istikrar görmeyi bekliyorlar.
Bankacılardan biri, "Derecelendirme kuruluşlarının söyleyeceklerini beklerken, biz bu anlaşmalar konusunda adım atmayız. Şu anda en iyimser tanımıyla, karamsar diyebileceğimiz eğilimde ben bir değişiklik beklemiyorum" dedi.
Türkiye'nin yıl sonundan önce vadesi dolacak 7 milyar dolar borcunun 6.4 milyar doları banka kredisi. Bu borcun 2019'da 11 milyar dolara yükselmesi bekleniyor ve bunun 9.05 milyar dolarlık kısmı banka kredisi. Veriler, 2020 yılında vadesi gelen kredi hacminin 2 milyar dolara ve 2021 yılında ise 400 milyon dolara düşeceğini gösteriyor.
Bir üst düzey bankacının verdiği bilgiye göre, Akbank'ın mevcut kredisi Mart ayındaki fiyatlamanın yaklaşık 30 baz puan üzerine çıkarak 150-160 baz puanda fiyatlanırken, bankanın vadesi gelen kredi getirilerinin bir ay önceki 200 baz puandan 300 baz puana çıktığını da ifade etti.
Türkiye'nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyetini gösteren kredi iflas takası (CDS) primleri, Pazartesi günü 574.5 baz puan ile zirveyi gördükten sonra bugün 487.5 baz puan seviyesinde.
Garanti Bankası GARAN.IS ve Yapı Kredi Bankası YKBNK.IS , kredileri yeniden finanse etmek için bankalarla görüşmeler yapıyor. İş Bankası ISCTR.IS ve Vakıfbank VAKBN.IS da dahil olmak üzere diğer bankalar da kredilerini yeniden finanse edecek. Kreditörler ise iki yıllık krediler için soru işaretleri taşıyorlar.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 2001 yılından bu yana ülkenin en kötü döviz krizini aşabilecekleri konusunda güven verme amacıyla dün küresel yatırımcılarla bir telekonferans görüşmesi düzenledi.
Üçüncü üst düzey bankacı, "Telekonferans görüşmesinin biraz yol göstereceğini ve bir derece piyasaya yön vereceğini umuyorum" dedi.
(Haberi çeviren Canan Sevgili; Redaksiyon Ayşe Sarıoğlu, Ebru Tuncay)