Tayvan Ekonomi Bakanlığından (MOEA) gelen güncel veriler, yarı iletken üretiminin 2023 yılında da ülkedeki en çok Ar-Ge harcaması yapan sektör olmaya devam ettiğini gösteriyor. Dünyanın lider sözleşmeli yonga üreticisi olan Tayvanlı dev şirket TSMC’nin de 178 milyar Yeni Tayvan doları Ar-Ge harcamasıyla bu tablonun tepesinde olması hiç şaşırtıcı değil. Şirket bu harcamayı özellikle küresel yarıştaki liderliğini sürdürme hedefiyle üst düzey ürünler geliştirmek ve en küçük, en hızlı çipleri üretmek için yapıyor.
TSMC de ABD’li yonga devi Intel (INTC) ve Koreli Samsung’un yonga üretim bölümü gibi N3 veya 3 nanometre markası altında yonga üretip pazarlayabiliyor. Bu sayede ürünleri küresel yarı iletken endüstrisinin zirvesine yerleşiyor. Bu durum aynı zamanda TSMC’nin Ar-Ge maliyetlerinin Tayvan’ın ikinci en büyük Ar-Ge harcamasını yapan MediaTek’in iki katından fazla olmasına yol açıyor.
TSMC’nin sabit varlık yatırımı, ekonomi alanındaki belirsizlikler nedeniyle azaldı
Hükümetin yayımladığı Tayvan’daki harcamalara ilişkin güncel ekonomik verilerinde öne çıkan en önemli nokta, TSMC’nin yatırımlarının ölçeğiyle ilgili. Firmanın 178 milyar Yeni Tayvan doları tutarındaki Ar-Ge harcamaları, Tayvan’ın yerel borsalarında işlem gören üretim firmalarının Ar-Ge harcamalarının dörtte birini oluşturuyor. Benzer şekilde TSMC’nin ekipman, fabrika ve diğer varlıklar için yaptığı harcamaları kapsayan sabit varlık yatırımı, 635 milyar Yeni Tayvan doları oldu. Bu rakam borsada işlem gören Tayvanlı üreticilerin toplam 1,1 trilyon Yeni Tayvan doları tutarındaki yatırım akışlarının yarısından fazlasına karşılık geliyor.
Öte yandan TSMC’nin sabit varlık yatırımı, 2023 boyunca süren makroekonomik belirsizlik ve yeni yüksek oranlar nedeniyle yıllık bazda düşerken TSMC, MediaTek ve diğer firmalar geçen yıl yıllık Ar-Ge harcamalarını artırdı. Ayrıca 635 milyar Yeni Tayvan doları sabit yatırım yaparak sabit harcamalara öncülük eden TSMC’nin sabit yatırımları, yıllık %29 oranında azalırken küçük rakipleri harcamalarını hızlandırdı.
TSMC’nin ardından Tayvan’ın borsada işlem gören en büyük ikinci ve üçüncü üreticileri United Microelectronics Corporation ile Powerchip Semiconductor oldu. Bu iki firma toplamda 127,2 milyar Yeni Tayvan doları sabit varlık yatırımı yaptı ve harcamalarını sırasıyla %9,7 ile %147,7 oranında artırdı.
Yapay zeka siparişlerinin yoğunluğu, TSMC’nin yüksek performanslı bilgi işlem ve veri işleme endüstrilerinden gelen (yonga) talebini karşılamak için ambalaj üretim kapasitesini artırmasını sağladı.
TSMC, Tayvanlı tek yenilikçi yonga üreticisi olma statüsüne koruyor. UMC gibi diğer Tayvanlı firmalar, çalışmalarını daha eski ve olgun teknoloji alanlarına yoğunlaştırıyor. Bu ürünlerin satış fiyatları daha düşük olsa da istikrarlı talep ve daha düşük maliyet avantajı durumu dengeliyor. Aynı zamanda TSMC’nin ürünlerinin sahip olduğu teknolojik avantaj, müşterilerinden en yüksek fiyatı talep edebileceği anlamına geliyor.
Bu durum ekonomi bakanlığı tarafından paylaşılan işletme geliri verilerine de yansıyor. Bir firmanın faiz ve vergiler ödenmeden önce elinde kalan para olan işletme geliri, TSMC için geçen yıl 907 milyar Yeni Tayvan doları oldu. Bu rakam yıllık bazda %16,8’lik bir düşüş göstermiş olsa da UMC’nin 48,7 milyar Yeni Tayvan doları tutarındaki kazancından çok daha yüksek. Ayrıca TSMC’yi işletme geliri açısından Tayvan’da borsada işlem gören en büyük üretici haline getirdi.
Büyük ölçüde sermayeye dayanan iş modeli ve daha geniş marjları, TSMC’yi harcamalar ve işletme geliri açısından üretim sektörünün zirvesine taşırken gelir açısından bakıldığında Apple’ın iPhone için birincil fason üretim ortağı Foxconn, 2023 yılında ilk sırada yer aldı. Foxconn yıl boyunca 3,45 trilyon Yeni Tayvan doları ile TSMC’nin gelirinden 1,3 trilyon Yeni Tayvan doları daha fazla gelir elde etti.