İSTANBUL, 8 Şubat (Reuters) - Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen, TL'nin son dönemde kaydettiği değer kaybının dörtte üçünü ihraç eden otomotiv üreticilerinin rekabet gücünü artıracağını, ancak şirketlerin döviz kurundan etkilenen maliyetlerini iyi yönetmesi gerektiğini söyledi.
Yerli otomotiv üreticilerinin son birkaç yılda uluslararası ortaklarından aldıkları yeni üretim projeleriyle küresel rekabet gücünü kanıtladıklarını belirten Önen, Reuters'ın sorularına verdiği yazılı yanıtlarda sektörün yatırım çekmeye devam etmek için lojistik altyapısı dahil olmak üzere rekabet gücünü artıracak ulusal politikalar oluşturulması gerektiğini ifade etti.
TL'nin değer kaybetmesi nedeniyle tedarik zincirinde meydana gelen maliyet artışlarının yönetilmesi gerektiğini belirten Önen, "Kısa vadede kurdaki yükselişin üreticilerin rekabetçiliğini artırmasını beklemek normaldir. Ancak (rekabetçiliğin) kalıcılığını sağlamak kurdaki dalgalanmanın global olarak yabancı para birimi ile değerlenen malzemelerin maliyetlere olan etkisini iyi yöneten sanayinin rekabetçiliğini çok etkilemeyecektir" dedi.
Yurtiçi nedenler ve doların küresel değer artışı nedeniyle geçen yıl Temmuz ayından bu yana keskin değer kaybeden lira ihracatçıların döviz cinsi satış gelirlerinin yükselmesini sağlıyor. Ancak dövizle satın alınan malzeme ve ham madde fiyatlarını artırarak kârlılığı düşürebiliyor.
TL Temmuz ayındaki darbe girişiminden bu yana dolar karşısında yaklaşık yüzde 28, dış ticaretin ağırlıklı yapıldığı euro karşısında ise yaklaşık yüzde 23 değer kaybetti.
ÜRETİMDE YURTDIŞI TALEP KAYNAKLI ARTIŞ BEKLENİYOR
Üretimin yurtdışı talep kaynaklı olarak bu yıl da artmasını beklediklerini ifade eden Önen, ihracat altyapısının temelini oluşturan lojistik imkanlarının ise hız, maliyet ve kalite açısından iyileşmesi gerektiğini dikkat çekti.
Önen, "Ağırlıklı olarak Marmara Bölgesinde kümelenmiş bulunan otomotiv sanayi son yıllarda hızlı bir büyüme eğilimi içerisine girmiş olmasına rağmen lojistik altyapısı aynı doğrultuda gelişememiş, sektörün büyümesi oranında yeterli fiziki seviyeye ulaşamamıştır. Bu nedenle, sektörün lojistik altyapısı çeşitli projelerle sanayi ve ülke rekabetçiliği güçlendirilmelidir" dedi.
Küresel ortaklarının belirli modelleri için tek üretici olan otomotiv ana sanayi, son yıllarda devreye giren yeni modellerle üretim ve ihracatını düzenli olarak artırıyor.
Otomotiv ana sanayinin üretimi son beş yılda üretimi her yıl ortalama yüzde 8, ihracatı yüzde 11 artırarak sırasıyla 1.49 milyon ve 1.14 milyon adete yükseldi.
İhracatın adet olarak yükselmesinin yanı sıra dış pazar yelpazesinin genişleyerek geleneksel Avrupa pazarlarına Kuzey Amerika pazarlarının eklenmesi dar bir alana kümelenen ana sanayi ve yurtiçi tedarikçilerin giderek daha karmaşık lojistik sorunlarının altından kalkmasını gerektiriyor.
Uzmanlar ana ve yan sanayinin artan ihracatının getirdiği başlıca sorunlarından birinin yüksek hacimleri ve pazar çeşitliliğini kaldıracak güçte bir lojistik sistemi olduğunu, Avrupa pazarlarına demiryolu ile ulaşımın yeniden başlatılması ve Marmara bölgesinde otomotiv sektörüne özel bir liman kurulmasının sektörü rahatlatacağını belirtiyorlar.
YENİ YATIRIMLAR İÇİN REKABET GÜCÜ ARTMALI
Otomotiv ana sanayinde 2016'da adet bazında yüzde 9'u bulan üretim artışının bu yıl da devam etmesini öngördüklerini belirten ancak herhangi bir rakam tahmininde bulunmayan Önen, ana sanayinin son birkaç yılda çektiği yatırımların devam etmesi için sektörün rekabet gücünü daha da artırması gerektiğine, bunun için de sanayi ve kamunun yeni politikalar geliştirmesi gerektiğine dikkat çekti.
Ürettiği her dört araçtan üçünü ihraç eden otomotiv ana sanayinin ihracatı 2016'da yüzde 15 ile üretimden daha hızlı arttı. İhracat artışında Tofaş TOASO.IS , Toyota'nın devreye aldığı ve dünya geneli için sadece Türkiye'de üretilen yeni modelleri rol oynadı.
Dolar bazında bakıldığında sektörün ihracatı 2016'da yüzde 12 artarak 24.2 milyar dolara çıktı ve Türkiye'nin toplam ihracatının altıda birini oluşturdu.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği verilerine göre sektörün dolar bazında en çok ihracatını gerçekleştiren şirketleri arasında Ford Otosan FROTO.IS , Tofaş, Oyak-Renault ve Hyundai'nin Türkiye'deki ortağı Kibar Holding yer aldı.
İhracat pazarlarına yönelik üretime 1990'ların sonunda başlayan otomotiv ana sanayi, 2000'li yılların ortasından itibaren bünyesinde bulunduğu küresel otomotiv üreticilerinin diğer fabrikalarıyla rekabete girerek bazı modellerin dünya üzerindeki tek üretim merkezlerinden biri olmaya başladı.
Bugün Tofaş, Fiat'ın dünya pazarlarında Tipo ve Dodge Neon adıyla satılan Egea modellerinin, Oyak-Renault Megane sedanın, Ford Otosan Courier'ın, Toyota ise hibrit C-HR modelinin dünyadaki tek üretim merkezi konumunda. Hyundai Assan ise i10 ve i20 modellerini Avrupa pazarları için üretiyor.
Bu projeleri küresel ortaklarından almak için ortaklarının dünya üzerindeki diğer üretim tesisleriyle yarışan yerli üreticiler bundan sonraki modellerin üretimlerini almak için de çalışıyorlar. Yerli üreticilerin yeni modelleri üretime almak için 5-6 yıl gibi uzun vadelere yayılan çalışmalar yürütüyorlar.
Gelişmiş ülkelerin araç üretiminde tekrar üstünlük sağlamak için çeşitli politikalar geliştirdiğine dikkat çeken Önen, "Yeni yatırım çekebilmek ve mevcut konumumuzu devam ettirmek için ülkemizin rekabetçiliğinin güçlendirilmesi gerekiyor. Bu çerçevede dijital dönüşüm konusunda politika geliştirmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Bu çalışmaların... uygulanabilir olması için ülke politikalarının da oluşturulması ve hızlıca devreye alınması gerekiyor" dedi.
Önen, otomotiv sanayinin rekabet gücünün devamının sağlanması için ise başlıca gündem maddelerinin dijital dönüşüm ve lojistiğin yanı sıra nitelikli iş gücü temini ve sürdürülebilir büyüyen iç pazar olduğunu, OSD'nin bu konuda bakanlık ve ilgili taraflarla temas içinde olduğunu belirtti.
Önen dijital dönüşüm olarak nitelediği alanda ise sektörün önerilerinin eğitim politikası, hukuki altyapı, dijital dönüşüm çerçevesinde makine ve teçhizat üretiminin desteklenmesi ile teşvik mekanizması başlıklarında toplandığını belirtti.