ANKARA, 30 Ocak (Reuters) - İngiltere Başbakanı Theresa May Cumartesi günü gerçekleştirdiği ilk Türkiye ziyaretinde TF-X savaş uçağı projesinde 125 milyon dolar değerindeki anlaşmayı imzalarken, geçen yılki darbe girişiminin ardından Türkiye'de insan haklarının önemine de vurgu yaptı.
May Ankara ziyareti kapsamında once Anıtkabir'i ziyaret ederken ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım ile biraraya geldi. May, Türkiye ziyaretini ABD'ye giderek Başkan Dobald Trump ile yaptığı görüşmenin hemen ertesinde gerçekleştirdi.
May, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Erdoğan ile yaklaşık üç saat süren görüşmenin ardından yaptığı açıklamada insan hakları konusuna vurgu yaparak, "Geçen yıl 15 Temmuz'da ülkemin demokrasinizi korumak adına yanınızda yer almasından dolayı gurur duyuyorum. Şimdi de Türk hükümetinin taahhüt ettiği gibi bu demokrasiyi hukukun üstünlüğünü sağlayarak ve uluslararası insan hakları yükümlülüklerine uyarak ayakta tutması çok önemli" dedi.
Darbe girişiminin ardından çok sayıda kişinin çgözaltına alınması/tutuklanması ya da kamuda, yargıda, emniyette ve orduda çok sayıda kişinin ihraç edilmesi Batılı kurumların ve ülkelerin eleştirilerine neden oldu.
May'in ziyaretinde öncelikli gündem maddesini ise ikili ticari ilişkiler oluşturdu. May, Erdoğan ile görüşmesinin ardından iki ülkenin Brexit sonrası dönemdeki ticari ilişkileri ele almak üzere ortak bir çalışma grubu kurmaya karar verdiğini açıkladı.
SAVUNMA SANAYİDE İŞBİRLİĞİ
May'in ziyareti sırasında iki ülke arasında yeni nesil Türk savaş uçaklarının geliştirilmesi alanında yaklaşık 125 milyon dolar tutarında bir savunma anlaşması imzalandı.
May, BAE Systems ve TAI arasında imzalanan ve TF-X olarak adlandırılan savaş uçağının geliştirilmesini öngören anlaşmanın "İngiltere'nin ticaret alanında iş yapmaya açık olduğunun göstergesi" olduğunu söyledi.
TAI (TUSAŞ) tarafından şekillendirilen TF-X, Türkiye'nin 2020'li yıllarda seri üretim aşamasına getirmeyi planladığı jet eğitim uçağı ve muharip uçak tasarım ve üretim projesi olarak biliniyor.
İngiltere geçen sene yapılan referendum sonucunda AB'den ayrılma yönünde karar alırken , Brexit olarak nitelendirilen bu süreç sonrasında ülkelerle ikili ticaret anlaşmaları yapmayı planlıyor. Brexit sürecinin en az iki yıl sürmesi bekleniyor.
May ile görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında Başbakan Binali Yıldırım da "Bu yeni duruma göre Türkiye-İngiltere ilişkilerinin de AB'den bağımsız olarak nasıl geliştirileceği yönünde bir çalışma başlatılmasına karar verdik. Bu çalışma, çıkış süreciyle eş zamanlı yürüyecek. Çıkış tamamen gerçekleştiğinde de İngiltere ile Türkiye arasında serbest ticaret anlaşması imzalanması için ilgili bakanlar karşılıklı olarak çalışmalarını sürdürecekler" dedi.
TRUMP'IN MÜLTECİLER KARARI
Basın toplantısında May ve Yıldırım'a ABD Başkanı Trump'ın ABD'ye sığınmak isteyen mültecilere yönelik kısıtlamaları soruldu. May, mülteciler konusundaki politikalarından ABD'nin kendisinin sorumlu olduğunu belirtti.
Mülteci sorununun duvar örmekle çözülmeyeceğini söyleyen Yıldırım ise, "Bölgesel anlaşmasızların çözümü için BM şemsiyesi altında daha fazla gayret göstermemiz lazım. Bölgesel sorunları halının altına süpürmekle çözemeyiz. Sorunların üzerine gitmemiz lazım. ABD'nin yeni yönetiminin aldığı kararları henüz bilmiyoruz. Kulaktan dolma bilgilerle değerlendirmek erken bir değerlendirme olur. Sorunun kaynağını ortadan kaldırmak gerekiyor. Refah farkının azaltılması lazım" dedi.