(Davada tanıklık yapan eski polis Korkmaz hakkındaki iade talebine ilişkin bilgi eklendi)
Ercan Gürses/Tülay Karadeniz
ANKARA, 4 Ocak (Reuters) - ABD'de İran yaptırımlarını ihlal etmekle yargılanan Halkbank HALKB.IS yetkilisi Mehmet Hakan Atilla, 'İran'a dönük ABD yaptırımlarını ihlale yardımdan' suçlu bulundu.
Daha önce defalarca davayı 'hukuka aykırı' bulduğunu açıklayan Ankara, jürinin kararını 'Türkiye'nin içişlerine müdahale' olarak yorumladı.
Davada nihai karar 11 Nisan'da yargıç tarafından verilecek.
Atilla'nın sanık olarak yargılandığı ve New York'ta görülen davanın dünkü duruşmasında jüri heyeti Atilla'yı, ABD yaptırım yasasını ihlal ederek banka dolandırıcılığı ve komplo da dahil olmak üzere kendisine yöneltilen altı suçlamanın beşinden suçlu buldu.
Atilla kara para aklama suçlamasından ise aklandı.
Savcılar Atilla'yı İran'a dönük yaptırımları ihlal etmek, hayali altın ve gıda ticareti yapmasına yardım ederek Türk-İran uyruklu altın taciri Reza Zarrab ve diğerleriyle işbirliği yapmakla suçladı.
Zarrab ise kendisine yöneltilen suçlamaları kabul etti.
Zarrab, New York federal mahkemesinde jüri üyelerine verdiği ifadede Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın İran'ın ABD yaptırımlarını ihlal etme planında bir işleme izin verdiğini iddia etmişti.
Zarrab, Halkbank'ın eski Genel Müdürü Süleyman Aslan'ın yanı sıra altın işlemlerine Atilla'nın yardım ettiğini de öne sürmüştü. başlangıcında ABD'nin İran yaptırımlarını ihlal ederek İran hükümeti adına yüz milyonlarca dolarlık mali işlem yapmakla suçlanan Zarrab, Kasım ayında ABD'li savcılar için tanıklık yapmayı kabul etmişti. İLK TEPKİLER
Kararla ilgili değerlendirmesini Ankara'da düzenlediği basın toplantısında yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD'deki davada jürinin kararını "skandal" olarak nitelendirdi ve "Karar, Türkiye'nin içişlerine müdahaledir. Ortaya konulan sözde delil ve tanıklara bakınca baştan düşmesi gereken bir davaydı; bu bir hukuk skandalıdır" dedi. Kalın, Atilla'nın avukatlarının kararı temyize götüreceğini de açıkladı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı da yazılı bir açıklama yaparak, dava süreciyle 'Türkiye'nin içişlerine müdahale edildiğini" belirtti.
Dışişleri açıklamasında, "ABD mahkemesi, sahte ve siyasi istismara müsait sözde delillere dayanarak gerçekleştirilen ve Türkiye'nin iç meselelerinin gerçek dışı kurgular temelinde tartışıldığı bir süreçte, daha önce örneğine rastlanmamış bir şekilde Türkiye'nin içişlerine müdahale edilmiştir" denildi.
Açıklamada ayrıca, "Bir hukuk ayıbına dönüşen kararın düzeltilmesi en büyük temennimizdir" ifadesi kullanıldı.
"HUKUKİ DEĞERİ YOK"
Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ da Twitter'dan yaptığı değerlendirmede "Jürinin Atilla'yı suçlu bulması ve bilahare mahkemenin vereceği karar, Türkiye açısından hukuki bir değer ifade etmez. Dava, Türkiye ve ABD'de 'FETÖ' ile CIA/FBI/ABD yargısı işbirliğinin de somut ispatı. Türkiye, 'FETÖ' ve benzer terör örgütlerinin yularını elinde tutan güçlere boyun eğmeyecek" ifadelerini kullandı.
Türk hükümet yetkilileri davada kullanılan birçok delilin 'Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ)' vasıtasıyla ve hukuk dışı yöntemlerle elde edildiğini savunuyorlar.
Türkiye, 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin arkasında da 'FETÖ'nün olduğunu açıklamış ve bu 'örgütün' başında olduğunu duyurduğu Gülen'in iadesi için ABD'ye başvuruda bulunmuştu.
Bozdağ, TV Net televizyonunda yaptığı açıklamalarda ise davanın Türk-Amerikan ilişkilerine büyük zarar verdiğini ancak davanın Türk ekonomisine zarar verme ihtimali bulunmadığını belirtti. yandan Atilla'nın hakkındaki jüri kararının ardından, davada Atilla aleyhine tanıklık yapan "FETÖ" soruşturmaları kapsamında firari olan eski polis Hüseyin Korkmaz hakkında tutuklama kararı verilerek, ABD'den iadesi için talepname hazırlandığı açıklandı. EKONOMİ VE PİYASALARA ETKİSİ
ABD jürisinin kararıyla Halkbank yetkilisi Atilla'nın suçlu bulunmasının ardından BİST'te hafif düşüşle açılan banka hisseleri, daha sonra yüzde 3'ün üzerinde yükselişe geçti. Analistlerse, henüz bu yükselişin nedenini açıklayacak bir gerekçe söylemediler. hisseleri saat 1503 itibariyle yüzde 1.47 artışla 11.09 lirada hareket ediyor.
Halkbank da KAP'a yaptığı açıklamada, Atilla'nın suçlu bulunması ile ilgili hukuki sürecin henüz sonuçlanmadığını belirterek, bahse konu davada Halkbank'ın taraf olmadığını ve banka hakkında alınmış herhangi idari veya mali bir karar bulunmadığını açıkladı. ekonomiye olası etkisiyle ilgili Reuters'in sorusu üzerine üst düzey bir yetkili ise, "Kararın ekonomiye, banka sistemine ve Halk Bankası özeline bir etkisi olmayacaktır" diye konuştu.
KARARIN İÇ VE DIŞ POLİTİKAYA ETKİLERİ
German Marshall Fund Türkiye temsilcisi Özgür Ünlühisarcıklı, bunun beklenen bir karar olduğunu belirtirken, "Zarrab davası başlangıcından itibaren zaten Türk-Amerikan ilişkilerinde önemli sorun alanlarından birisiydi. Dolayısıyla yeni bir durum yok" derken, iç politikaya olası etkilerini şu sözlerle değerlendirdi:
"Erdoğan bunu kendi seçmen tabanına ABD'nin Türk işlerine müdahalesi olarak satmış durumda ve seçmen tabanı da bunu satın almış durumda. Dolayısıyla bundan sonra AKP'nin seçmen tabanı üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmaz."
Teneo Intelligence analisti Wolfango Piccoli de "Türk hükümeti, bu davayı Türkiye ve hükümete yönelik bir komplo olarak göstererek bu davanın üzerine ciddi bir gölge düşürmeyi başardı. Dolayısıyla iç politika anlamında bunun Erdoğan ya da hükümet için herhangi bir (olumsuz) etkisi olacağını düşünmüyorum. Ancak davanın nihai sonucu, olası temyiz süreci ve bazı Türk bankalarına yönelik olası cezalar zaten bir süredir güçlükler yaşanan Türk Amerikan ilişkilerini yakın gelecekte daha güç bir konuma getirecektir" dedi.