Mart ayında sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 6 oranında artarak 21,4 milyon olarak gerçekleşmiştir. İstihdamı gerileyen tek grup çiftçilerdir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), sigortalı çalışanlara ait Mart 2021 verilerini 31 Mayıs 2021 tarihinde açıklamıştır. Buna göre, toplam sigortalı çalışanların yüzde 71,8'ini oluşturan sigortalı ücretli çalışan grupta (4/a) artış yüzde 7,3 olurken, esnaf-çiftçi grubunda (4/b) değişimlere bakıldığında, esnaf sayısında yüzde 8 artış, çiftçi sayısında ise yüzde 5,1 düşüş görülmüştür. Kamu sektöründe sigortalı çalışan (4/c) sayısındaki artış ise yüzde 1,1'dir.
Beş ana sektörün istihdamı yıllık olarak gerilemiştir. Bu sektörler genelde COVID-19 salgınından en fazla etkilenen ve Nisan 2020'den itibaren istihdamının daraldığı faaliyet kollarıdır. Mart 2021'de konaklama ve yiyecekte yüzde 6,6, kültür, sanat, eğlence, dinlence ve sporda yüzde 6,5 düzeyinde yıllık düşüşler gerçekleşmiştir. Ayrıca, idari ve destek hizmet faaliyetleri sektöründe de Kasım 2020'den itibaren gözlenen yüksek oranlı daralma eğiliminin devam ettiği gözlenmektedir. Diğer taraftan, ev içi hizmetlerin içerildiği hanehalklarının işveren olarak faaliyeti sektörü yüzde 32,3 oranındaki gerileme ile istihdamı en olumsuz gelişen sektördür.
İmalat, ticaret ve inşaat sektörlerinde istihdam görünümü göreli olarak olumludur. 2020 yılının ikinci yarısında toparlanma gösteren sektörlerde istihdam artışlarının hızlanarak devam ettiği görülmektedir. Mart 2021'de tarım, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 12, imalatta yüzde 10, inşaatta yüzde 21,5 ve toptan ve perakende ticaret sektörlerinde de yüzde 6,9 oranında istihdam artışları gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, pandemi nedeniyle önem kazanan insan sağlığı ve sosyal hizmetler sektöründe de yüksek oranlı (yüzde 38) istihdam artışları sürmektedir. Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sınıfında da yıllık istihdam artışı yüzde 16,6 seviyesindedir.
Alt sektörlerde insan sağlığı hizmetleri 244 bin ile çalışan sayısı en çok artış gösteren sektördür. Bu sektörü 233 bin artışla bina inşaatı ve 74 bin artışla perakende ticaret sektörleri takip etmiştir. Çalışan sayısı en hızlı artan sektör yüzde 41,6 ile insan sağlığı hizmetleri sektörü olmuştur. Bu sektörü yüzde 36,5 artışla kanalizasyon, yüzde 36,3 artışla iyileştirme ve diğer atık yönetimi hizmetleri ve yüzde 33,6 artışla yatılı bakım faaliyetleri sektörleri takip etmiştir. Pandemi döneminde öne çıkan insan sağlığı hizmetleri, yatılı bakım faaliyetleri ya da posta ve kurye faaliyetleri gibi sektörler önemini korumaktadır.
89 alt sektörün 19'unda sigortalı ücretli çalışan sayısında azalış görülmüştür. En çok daralan sektör 118 binlik istihdam kaybı ile bina ve çevre düzenleme faaliyetleri sektörü olmuştur. Güvenlik ve soruşturma faaliyetleri (99 bin) ile yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri (65 bin) de istihdamı çalışan sayısı olarak en çok daralan diğer sektörlerdir. Oransal olarak bakıldığında ise istihdam en hızlı bilgi hizmet faaliyetleri sektöründe (yüzde 54,5) gerilemiştir. Bu sektörü yüzde 33,9'luk azalışla ev içi çalışanların faaliyetleri sektörü takip etmiştir.
İstihdam tüm illerde geçen yıla göre artış göstermiştir. İstihdam artışının illere göre dağılımı incelendiğinde, Ardahan istihdam artışı yüzde 0,1 ile en düşük artış gösteren ilimiz olmuştur. Ardahan'ı, Kars (yüzde 0,3) Nevşehir (yüzde 1,7) ve Karabük (yüzde 2,6) izlemiştir. İstanbul (yüzde 3,6) ve Antalya da (yüzde 3,2) istihdam artışı sınırlı olan iller arasındadır.
En yüksek yıllık istihdam artışı Elazığ'dadır. 2020 yılının ikinci yarısından itibaren gözlenen hızlı istihdam artışlarının deprem sonrası bölgede yürütülen inşaat faaliyetleri ile ilgili olduğu değerlendirilmektedir. Elazığ'ı, yüzde 20,1 yıllık istihdam artışıyla Artvin, yüzde 18,3 istihdam artışıyla Batman takip emiştir. Mardin, Malatya, Kilis ve Gaziantep de Mart ayı itibarıyla istihdamında yıllık artışı yüzde 10'un üzerinde gerçekleşen diğer doğu illeridir.
Sigortalı ücretli çalışan sayısı en fazla artan il İstanbul, en az artan il Ardahan'dır. En fazla artış 150 bin ile İstanbul'da yaşanmıştır. İstanbul'u 69 bin artışla Ankara, 68 bin artışla İzmir, 55 bin artışla Kocaeli ve 51 bin artışla Bursa takip etmiştir. Yüksek çalışan nüfusa sahip büyükşehirler ön plana çıkmaktadır.
KOBİ firmalarında en yüksek istihdam artışı iyileştirme ve diğer atık yönetimi hizmetlerindedir. Bu sektörü bina inşaatı (yüzde 33,7) ile posta ve kurye faaliyetleri (yüzde 33,6) izlemiştir. Pandemide önem kazanan insan sağlığı hizmetleri (yüzde 29,8) ile yatılı bakım faaliyetleri de (yüzde 32,8) yine yüksek oranda yıllık artışlar gerçekleşen diğer KOBİ firma sektörleridir. Mart 2021'de KOBİ sigortalı çalışan sayısı 647 bin artmıştır. Mart 2020'ye göre KOBİ sigortalı çalışan sayısı en fazla artan sektör 203 bin istihdam artışı ile bina inşaatı sektöründe olmuştur. Bu sektörü 78 bin artış ile insan sağlığı hizmetleri, 71 bin artış ile perakende ticaret ve 61 bin artış ile toptan ticaret sektörleri izlemiştir. KOBİ sigortalı çalışan sayısı en fazla artan il 117 bin istihdam artışı ile İstanbul'dur. İstanbul'u 42 bin artış ile İzmir, 37 bin artış ile Bursa, 29 bin artışla Ankara ve 28 bin artışla Kocaeli izlemiştir. KOBİ sigortalı çalışan sayısı en hızlı artan il yüzde 19,9 ile Elazığ olmuştur. Elazığ'ı, Batman, Mardin, Malatya ve Sinop takip etmiştir. Doğu illeri öne çıkmaktadır.
Kadın çalışan sayısı geçen aya ve geçen yıla göre yükselmiştir. Mart 2021'de sigortalı kadın çalışan sayısı bir yıl öncesine göre 288 bin artmıştır ancak, 2020 yılı başında yüzde 31,3 olan sigortalı kadın çalışan sayısının toplam istihdam içindeki payı Mart ayında yüzde 30,9'a gerilemiştir.
İnsan sağlığı hizmetleri sektörü kadın çalışan sayısında en çok artış yaşanan sektör olmuştur. İlgili sektördeki yıllık çalışan sayısı son bir yılda 126 bin artmıştır. İnsan sağlığı hizmetlerini 29 bin artışla perakende ticaret, 25 bin artışla giyim eşyaları imalatı ve 23 bin artışla toptan ticaret takip etmiştir. Oransal artışlara bakıldığında, kanalizasyon sektörü yüzde 54,9'luk artışla kadın istihdamını en hızlı artıran sektör olmuştur.
Mart ayında tüm illerde kadın istihdamında artış yaşanmıştır. Sayı olarak bakıldığında, kadın istihdamında artış gerçekleşen illerin başında 70 binlik artışıyla İstanbul gelmektedir. İstanbul'u 21 bin artış ile İzmir ve Ankara, 16 bin artış ile Bursa takip etmektedir. Oransal değişime bakıldığında ise en hızlı artış yüzde 21,4 ile Mardin'de yaşanmıştır. Mardin'i Batman, Van, Bingöl ve Malatya takip etmiştir.
Son bir yılda işyeri sayısı 70 sektörde artmıştır. Mart 2021'de Türkiye genelinde faaliyet gösteren işyeri sayısı yüzde 5,8 (109 bin) artarak 1 milyon 991 bin olmuştur. 25 bin artış ile bina inşaatı sektörü işyeri sayısı en fazla artan sektördür. Bu sektörü, perakende ticaret, toptan ticaret ve ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sektörleri izlemiştir. İşyeri sayısı en hızlı artan sektör yüzde 55,7 ile posta ve kurye faaliyetleri sektörü olmuştur. Salgında faaliyeti yoğunlaşan eczacılık ve eczacılığa ilişkin malzeme imalatı, yatılı bakım faaliyetleri ya da posta ve kurye faaliyetleri gibi sektörlerde işyeri sayılarının yüksek artış eğilimlerinin korunduğu görülmektedir
Son bir yılda işyeri sayısı 80 ilde artmıştır. İşyeri sayısı en çok artan il İstanbul (27 bin) olmuştur. İstanbul'u İzmir, Ankara, Bursa ve Antalya takip etmiştir. Oransal değişime bakıldığında, işyeri sayısı en hızlı artan il yüzde 13,1 artışla Şanlıurfa olmuştur. Şanlıurfa'yı Batman, Elazığ, Şırnak, Mardin ve Hakkari takip etmiştir. İşyeri sayılarındaki en yüksek artışların Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
Tüm sektörlerde ortalama günlük kazanç geçen yılın aynı dönemine göre artmıştır. Prime esas ortalama günlük kazançların sektörlere göre dağılımına bakıldığında, Mart 2021 verilerine göre, bir yılda ortalama günlük kazancı en hızlı artan sektör yüzde 99'luk artış ile bilgi hizmet faaliyetleri sektörü olmuştur. Bu sektörü yüzde 77,3'lük artışla yatılı bakım faaliyetleri, yüzde 34,2'lik artışla spor, eğlence ve dinlence faaliyetleri sektörleri takip etmiştir.
Tüm illerde ortalama günlük kazanç artmıştır. Prime esas ortalama günlük kazançların illere göre dağılımları incelendiğinde, Mart 2021 verilerine göre bir yılda ortalama günlük kazancı en hızlı artan il yüzde 30 ile Kırşehir olmuştur. Kırşehir'i Karabük, Bayburt, Gümüşhane ve Tunceli izlemiştir.
İşsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı artarken kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı azalmıştır. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre, Mart 2021'de işsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı bir önceki aya göre yaklaşık 5 bin artarken, işsizlik ödeneğini alan sayısındaki artış 2019'dur. Diğer yandan, kısa çalışma ödeneğinden faydalananların sayısında düşüş görülmüştür. Bu dönemde kısa çalışma ödeneği alan kişi sayısı yaklaşık 171 bin azalarak 1,2 milyona gerilerken, ödenek miktarı da 1,8 milyar TL'dir.
-iDeal Haber Merkezi-