Ticaret Bakanlığı, 2020 yılı Eylül ayına ait dış ticaret, ticaret, esnaf, ve kooperatiflere ilişkin verileri açıkladı.
Verilerin detayı şöyle:
GTS'YE GÖRE EYLÜL AYINDA İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE %4,8 ORANINDA ARTTI, İTHALATIMIZ İSE %23,3 ORANINDA ARTTI
2020 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre,
- İhracat, % 4,8 artarak 16 milyar 13 milyon dolar,
- İthalat, % 23,3 artarak 20 milyar 892 milyon dolar,
- Dış ticaret hacmi, % 14,6 artarak 36 milyar 905 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
- İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 76,6 olmuştur.
GTS'ye göre ihracatımız Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 4,8 oranında artarak 16 milyar 13 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı ayda ithalatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 23,3 artışla 20 milyar 892 milyon dolar olmuştur.
Eylül ayında dış ticaret hacmimiz bir önceki yılın aynı ayına göre %14,6 artarak 36 milyar 905 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 76,6 olarak gerçekleşmiştir.
GTS'YE GÖRE EYLÜL AYINDA ALTIN HARİÇ İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE %5,9 ORANINDA ARTTI, ALTIN HARİÇ İTHALATIMIZ İSE %9,1 ORANINDA ARTTI
Altın ticareti hariç tutulduğunda, 2020 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre,
- İhracat, % 5,9 artarak 15 milyar 908 milyon dolar,
- İthalat, % 9,1 artarak 17 milyar 508 milyon dolar,
- Dış ticaret hacmi, % 7,6 artarak 33 milyar 416 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
- İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 90,9 olmuştur.
İşlenmemiş veya yarı işlenmiş altın ithalatı hariç tutulduğunda, Eylül ayı ithalatının bir önceki yılın aynı ayına göre % 9,1 oranında arttığı görülmektedir. Bununla birlikte, işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında Eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 90,9 gibi oldukça yüksek bir seviyeye çıktığı anlaşılmaktadır.
Altın ticareti hariç tutulduğunda, Ocak-Eylül döneminde, ithalatın % 6,3 düşerek 137 milyar 738 milyon dolar olarak gerçekleştiği ve bu dönem için ihracatın ithalatı karşılama oranının ise % 84,4 düzeyine yükseldiği gözlemlenmektedir.
Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgınını nedeniyle dünya ekonomilerinde yaşanan daralmanın olumsuz etkilerinin, hem ülkemizin hem de dünya ekonomilerinin normalleşme sürecine girdiği Haziran ayından itibaren ortadan kalkmaya başladığı görülmektedir.
Haziran ayında başlayan bu olumlu trendin Eylül ayında hızlanarak daha da belirgin hale geldiği anlaşılmaktadır. Nitekim Covid-19 salgınının uluslararası ticarette yarattığı daralma sonucu Nisan ayında 8 milyar 973 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracatımız, Eylül ayında 16 milyar 13 milyon dolara yükselmiştir. Bu değer ile tüm yılların en yüksek Eylül ayı ihracat değeri gerçekleşmiş, aynı zamanda 2020 yılının da en yüksek aylık ihracat değerine ulaşılmıştır.
EYLÜL AYINDA EN FAZLA İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ FASIL "MOTORLU KARA TAŞITLARI" OLDU
"Motorlu Kara Taşıtları" faslında ihracatımız Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,1 azalışla, bir önceki aya göre ise % 80,5 artışla 2 milyar 249 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız diğer fasıllar ise sırasıyla %5 artışla "Kazanlar ve Makinalar" (1 milyar 587 milyon dolar) ve %16,4 artışla "Örme giyim eşyası ve aksesuarı" (922 milyon dolar) olmuştur.
Pandemi sonrası otomotiv, hazır giyim ve tekstil gibi ana ihraç sektörlerimizdeki ihracat artış trendi Ağustos ayı ile kıyaslandığında Eylül ayında da devam etmektedir.
Diğer taraftan, normalleşme sürecinin etkisiyle, Ağustos ayına kıyasla Eylül ayında ihracatı önemli ölçüde artış gösteren fasıllar göze çarpmaktadır. Buna göre Eylül ayında bir önceki aya göre Gemiler ve suda yüzen taşıtlar ve araçlar faslı ihracatı %181, Canlı hayvanlar faslı ihracatı %90,4, Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler faslı ihracatı %81,8 oranında artmıştır.
EN FAZLA İHRACAT YAPTIĞIMIZ ÜLKE ALMANYA
Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya (1 milyar 517 milyon dolar), İngiltere (1 milyar 143 milyon dolar) ve ABD (947 milyon dolar) olurken ithalatta ise ilk üç sırayı Çin (2 milyar 161 milyon dolar), Almanya (2 milyar 72 milyon dolar) ve Rusya (1 milyar 605 milyon dolar) almıştır. Eylül ayında ihracatçılarımız 207 farklı ihracat pazarına ulaşmayı başarmıştır.
Covid-19 süreci sonrasında görülen normalleşme süreçlerinin ikili ticaretimize olumlu yansımasının Eylül ayında da devam ettiği anlaşılmaktadır. Başta AB ülkeleri olmak üzere ana ihracat pazarlarımızdaki normalleşme ile beraber, bu pazarlara ihracatımızın da toparlanma içine sürecine girdiği görülmektedir.
Nitekim bir önceki aya göre önemli pazarlarımızdan Almanya'ya %25,3, İngiltere'ye %15,5, ABD'ye %28, İtalya'ya %61,7, Irak'a %24,7, Fransa'ya % 46,8, İspanya'ya %20,2, Polonya'ya %55,3 ve Rusya'ya %26,3 oranlarında ihracat artışı kaydedilmiştir.
EN BÜYÜK İLK 3 İHRACAT PAZARIMIZ TOPLAM İHRACATIMIZIN %22,5'İNİ OLUŞTURDU
Eylül ayında GTS'ye göre en fazla ihracat yaptığımız ilk üç olan Almanya, İngiltere ve ABD'ye yönelik ihracatımız toplam aylık ihracatımızın % 22,5'ini oluştururken, en fazla ithalat yaptığımız ilk üç ülke olan Çin, Almanya ve Rusya Federasyonunun aylık ithalatımızdan aldığı pay ise % 27,9 olarak gerçekleşmiştir.
Buna ilaveten Sayın Bakanımızın işaret ettikleri "Ticarette Yeni Yol Haritası" çerçevesinde 2020 yılı Eylül ayında potansiyel pazarlarımızdan Çin'e ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre %28,3 artmış, Rusya'ya ihracatımız ise %5,7 oranında artış göstermiştir.
Geçen yılın aynı ayına göre 2020 yılı Eylül ayında görülen Güney Kore'ye %40,9'luk ve Avusturalya'ya %32,3'lük ihracat artışları ise dikkat çekmiştir.
Eylül ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 5,6 artışla 7 milyar 917 milyon dolar olurken söz konusu ülkelere yapmış olduğumuz ihracat toplam ihracatımızın %49,4'ünü oluşturmuştur.
DIŞ TİCARETTE EN ÇOK KULLANILAN TAŞIMA ŞEKLİ DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI OLDU
2020 yılı Eylül ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat "Deniz Yolu" (9 milyar 547 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla "Kara Yolu" (5 milyar 51 milyon dolar) ve "Hava Yolu" ulaşımı (1 milyar 5 milyon dolar) izlemiştir.
İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat "Deniz Yolu" (10 milyar 134 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla "Hava Yolu" ulaşımı (4 milyar 629 milyon dolar) ve "Kara Yolu" (4 milyar 24 milyon dolar) takip etmiştir.
İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ OLDU
2020 yılı Eylül ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında, en çok ihracat "Mal Mukabili Ödeme" (10 milyar 270 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini "Peşin Ödeme" (2 milyar 132 milyon dolar) ve "Vesaik Mukabili Ödeme" (1 milyar 824 milyon dolar) takip etti.
İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında, en çok ithalat "Mal Mukabili Ödeme" (11 milyar 953 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini "Peşin Ödeme" (5 milyar 649 milyon dolar) ve "Vadeli Akreditif" (918 milyon dolar) izlemiştir.
TİCARETİN EN KOLAY VE GÜVENLİ YAPILDIĞI ÜLKE OLMA YOLUNDA ÇALIŞMALARIMIZI KARARLILIKLA SÜRDÜRÜYORUZ
Bakanlık olarak ülkemizin en kolay ve en güvenli ticaretin yapıldığı ülke olma amacı doğrultusunda geliştirmiş olduğumuz "Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması" başarıyla devam ediyor. Söz konusu uygulama kapsamında ihracatta yerinde gümrükleme, ithalatta yerinde gümrükleme, izinli gönderici ve izinli alıcı gibi birçok kolaylıktan faydalanarak rekabet güçlerini artırmayı başaran 520 firma, 2020 yılı Eylül ayında toplam ihracatımızın %27.2'sini, toplam ithalatımızın ise %32'sini oluşturmuştur. Bakanlığımızın sunduğu yukarıda belirtilen kolaylaştırıcı dış ticaret uygulamalarından faydalanan firmalarımızın toplam dış ticaret hacmi 2020 yılında 11 milyar 50 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. (4 milyar 363 milyon dolar ihracat, 6 milyar 687 milyon dolar ithalat).
DIŞ TİCARETİMİZİ MİLLİ PARA BİRİMİMİZLE GERÇEKLEŞTİRİYORUZ
Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla yerli ve milli para birimimizin dış ticaretteki kullanımını artırmaya devam ediyoruz. Eylül ayında milli paramızla ihracat işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 175 olurken aynı dönemde 108 ülkeyle ithalat işlemlerimizi Türk Lirası ile gerçekleştirilmiştir.
2020 yılının Eylül ayında Türk Lirası ile yapmış olduğumuz dış ticaretin toplamı 14 milyar 345 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, bunun 5 milyar 307 milyon TL'lik kısmı ihracat, 9 milyar 38 milyon TL'lik kısmı ithalat olmuştur.
AKTİF FİRMA SAYISI ARTTI
Ülkemizde faaliyet gösteren aktif firma sayısı 2020 yılı Eylül ayı itibariyle bir önceki aya göre 3 bin 315 artışla 1 milyon 980 bin 73 olurken, limited şirketler toplam aktif firmaların % 45,1'ini oluşturmuştur. Bakanlık olarak tüketici fiyatlarındaki istikrarı sağlamak ve tüketicilerimize güven sağlamak için geliştirdiğimiz ve başarıyla uyguladığımız Hal Kayıt Sistemi'ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yıla kıyasla %6,6 yükseliş kaydedilirken sistemdeki bildirim sayısı ise 16 milyon 11 bin 216 olarak gerçekleşmiştir.
GÜMRÜK İDARELERİNCE TAHSİL EDİLEN VERGİLERİN TOPLAM İÇERİSİNDEKİ PAYI %23,27
Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergi tutarı Eylül ayında 19 milyar 720 milyon TL olmuştur. 2020 yılı Ocak-Ağustos döneminde ülkemiz vergi gelirleri toplamı 510 milyar 418 milyon TL iken Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı ise %22,15 olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler toplamı ise 132 milyar 770 milyon TL olmuştur.
KADIN ESNAF SAYISI SON 1 YILDA YAKLAŞIK 35 BİN ARTTI
Eylül ayı sonunda ülkemizde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkâr sayısı işyeri sayısı 2 milyon 117 bin 946 olmuştur. 2020 yılının başından beri esnaf ve sanatkâr sayımızda yaklaşık 190 binlik artış kaydedilmiştir. Kadınlarımızın ekonomideki yerlerinin çok daha güçlenmesi için adımlarımızı atmaya devam ediyoruz. Eylül ayı sonu itibarıyla kadın esnaf ve sanatkâr sayısı 332 bin 793 olurken, kadın esnaf sayımız son bir yılda yaklaşık 35 bin artmıştır.
ÖTS'YE GÖRE EYLÜL AYINDA İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE %5,6, İTHALATIMIZ İSE %21,5 ORANINDA ARTTI
2020 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre,
- İhracat, % 5,6 artarak 15 milyar 214 milyon dolar,
- İthalat, % 21,5 artarak 20 milyar 44 milyon dolar,
- Dış ticaret hacmi, % 14,1 artarak 35 milyar 258 milyon dolar olurken,
- Dış ticaret açığı % 131,8 artarak 4 milyar 830 milyon dolara yükselmiştir.
- İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 75,9 seviyesine düşmüştür.
DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNDE UYGULANAN SİSTEMLER
Tüm dünyada dış ticaret istatistikleri iki ana kategoride gruplandırılmaktadır, "Genel Ticaret Sistemi (GTS)" ve "Özel Ticaret Sistemi (ÖTS)". Genel Ticaret Sistemi (GTS), Gümrük alanlarına ve serbest bölgelere giren ve çıkan mallar da dış ticaret verisinde kaydedilmektedir. Özel Ticaret Sistemi'nde (ÖTS) ise gümrük sınırı esas alınmaktadır. Bu tanıma göre serbest bölgeler ve gümrük antrepoları gümrük sınırı dışında yer almaktadır.
Dünya örneklerine bakıldığında, GTS kullanımının ÖTS'ye nazaran daha yaygın olduğu görülmektedir. Türkiye'nin de dâhil olduğu 74 ülke ÖTS ile dış ticaret verilerini açıklamaktadır. AB ülkelerinin genellikle ÖTS'yi tercih ederken, İngiltere başta olmak üzere bazı AB ülkeleri ile beraber, ABD, ÇHC, Kanada, Japonya, Rusya,
G. Kore ve Hindistan gibi toplam 117 ülke ise GTS'yi kullanmaktadır. Fransa ve İtalya ise ÖTS'yi benimsemekle birlikte ham petrol, petrol ürünleri ve doğalgaz dış ticaretini GTS esaslarına göre oluşturmaktadır. Ülkelerin çoğu tek bir sisteme göre veri yayımlamakla birlikte her 2 sisteme göre de veri üretilebilmektedir.
Ticaret Bakanlığı olarak 2019 yılı Ocak ayından başlamak üzere, çok daha kapsamlı olan ve dünyadaki büyük ekonomilerin kullandığı Genel Ticaret Sistemine göre de kayıtları analiz etmeye ve açıklamaya başladık. 2020 yılı boyunca dış ticaret verilerini, hem GTS hem de ÖTS'ye göre açıklamaya devam edeceğiz.
-iDeal Haber Merkezi-