(Görüşler eklendi)
İSTANBUL, 1 Eylül (Reuters) - Merkez Bankası (TCMB) TL yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıklarının altın cinsi tutulabilme imkanına yeni dilim ekleyerek, bunda da yurtiçinden toplanacak işlenmiş ve hurda altın kullanılması zorunluluğunu getirirken, bu uygulama ile likidite ve TCMB rezevlerinin artırılmasının yanı sıra yastık altında tutulan altının daha fazla ekonomiye kazandırılmasını teşvik etmeyi hedefliyor.
TCMB altın cinsinden tasarrufların ekonomiye kazandırılması ve rezervlerin artırılması amacıyla rezerv opsiyon imkanı kapsamında zorunlu karşılığa altın kabulü için sağlanan yüzde 30 oranına ilave yüzde 5'lik yeni bir dilim eklendiğini açıkladı.
TCMB açıklamasında, "Bu dilime kabul edilecek standart altınların kaynağının uygulama esaslarında belirtilecek tarihten itibaren bankalar tarafından yurt içi yerleşiklerden toplanacak işlenmiş veya hurda altın olma şartının getirilmesi, bu dilim için rezerv opsiyon katsayısının 1 olarak belirlenmesi kararlaştırılmıştır" denildi.
Nomura Stratejisti Timothy Ash uygulamanın bankaları nüfusun yastık altında tuttuğu hatırı sayılır miktardaki altın tasarrufunu daha fazla çekmek, bunları zorunlu karşılıkların bir parçası olarak yatırıp döviz zorunlu karşılıkları ve ihtiyaç duyulduğunda potansiyel TL likiditeyi serbest bırakmayı amaçladığını söyledi.
TCMB verilerine göre 12 Ağustos tesis tarihi itibariyle bankalar bu yüzde 30'luk oranın yüzde 26.3'ünü kullanıyor. İmkanın tamamının kullanılmıyor olması nedeniyle ilave yüzde 5'lik dilimin de likidite yaratımı açısından kısa vadede büyük bir etki yaratması beklenmiyor.
Bugüne kadar Türk lirası yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıkların en fazla yüzde 60'ı dolar cinsinden, en fazla yüzde 30'u ise standart altın cinsinden tutulabiliyordu.
TL yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıklarının altın cinsi tutulabilme imkanında yüzde 0 ile 15 arası dilimde katsayı 1.5, yüzde 15-20'de 1.6, yüzde 20-25'te 2, yüzde 25-30'da 2.5 olarak halihazırda uygulanıyor. Yeni dilimin katsayısı ise 1 olarak belirlendi.
ALTIN BANKACILIĞINA İVME KAZANDIRABİLİR
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, uygulamanın hane halkı tasarruf oranlarını artırmak, mevcut iç kaynağı hareketlendirmek açısından önemli olduğunu söyleyerek, "Bir süredir altın bankacılığı çalışmaları ile istendiği kadar yastık altı altının ekonomiye kazandırılamadığı görüldü. Buna ivme kazandırmak için oran yükseltildi" dedi.
TCMB'nin artırdığı dilimde yurtiçinden toplanan işlenmiş veya hurda altın kullanılma zorunluluğu getirmesi ardından bankaların altın günleri uygulamalarına da hız vermesi bekleniyor.
Türkiye'de yastık altında 3,000 ile 5,000 ton arasında altın olduğunu tahmin ediliyor.
Yıldırımtürk, bu altınların ekonomiye kazandırılmasının aynı zamanda Türkiye'nin altın ithalatını dolayısıyla da cari açığı azaltıcı katkı yapacağını da belirterek, "Vatandaşın elinde 3,000 ton civarında altın olduğu tahmin edilen Türkiye'nin yıllık ortalama 130 ton altın ithalatı var. Bu altınların yüzde 20'si ekonomiye kazandırılsa, bu Türkiye'nin beş yıllık ithalatına denk gelir. Diğer taraftan TCMB'nin rezervlerini de artıracağından dış görünüm itibariyle de önemli" dedi.
IMF verilerine göre Temmuz'da TCMB'nin altın rezervleri 460.3 ton seviyesindeydi.