(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
ANKARA, 10 Kasım (Reuters) - Merkez Bankası 15 Temmuz darbe girişimi sonrası TL'nin değer kaybının ardından kaldırdığı teminat döviz depolarında limit uygulamasına yarın yeniden başlayacağını açıklarken bankacılara göre TCMB bu kararla artık sınırsız TL likiditesi imkanına gerek kalmadığı mesajını verdi.
Bu uygulama ile teminat döviz depo limitleri daha önce uygulanan limitlerin dört katına çıkarıldı.
TCMB verilerine göre, 17 Temmuz öncesinde teminat döviz depoları için belirlenen limitler 5 milyar dolar ve 1.8 milyar euro idi. 17 Temmuz'dan itibaren ise piyasadaki üst limit kaldırılmıştı. Bu verilere göre yeni limitler dolar için 20 milyar dolar ve euro için 7.2 milyar euro olarak uygulanacak.
TL darbe girişiminin etkisiyle dolar karşısında yüzde 5'e kadar değer kaybetmişti.
TCMB'nin bugün yaptığı açıklamada, "Bankamız nezdinde tesis edilen teminat döviz depoları için limit uygulamasına yarından itibaren yeniden başlanacaktır. Banka limitleri 17 Temmuz 2016 öncesi limitlerin dört katı olarak uygulanacaktır. Tahsis edilen limite ulaşılana kadar limitlerini aşmış olan bankaların mevcut depoları uzatılmayacak ve yeni depo tesis edilmeyecektir" denildi.
Açıklama sonrası dolar/TL 3.2450 civarından 3.2350 civarına kademeli olarak geriledi. Düşüş kalıcı olmadı ancak TL bugün gelişmekte olan benzer para birimlerinden pozitif bir seyir izledi.
Döviz depo piyasasında mevcut kullanım dolarda en son 750 milyon dolar ve euroda ise yaklaşık 10.1 milyar euro.
Üst düzey bir bankacı, "Teminat döviz depolarına ilişkin piyasa ilk uygulamaya konulduğunda swap piyasasında oluşan faizler TCMB'nin faiz koridorunu aştıktan sonra ortaya çıkmıştı. TCMB attığı adımlar ile ilgili dönemde swap piyasasının TCMB koridoruna yakınsanması sağlanmıştı" dedi ve ekledi:
"Daha sonra ise darbe girişimi sonrası 'panik yapmayın' mesajı vermek için döviz depodaki limitler kaldırıldı. Az sayıda banka tarafından kullanım oldu. Sınırsız kullanım önlemi şimdi ortadan kaldırıldı. Bundan sonra döviz teminat karşılığı TL sınırsız verilmeyecek."
Bankacı açıklamanın piyasada "Sınırsız TL likiditesi verilmeyecek" şeklinde yorumlanmış olduğunu belirtirken dolar/TL'deki düşüşün bir kısmını da buna bağladı.
EURO GETİRİLERİ ELEŞTİRİLİYORDU
Depo piyasada bankalar TCMB'ye yatırdıkları döviz karşılığında TL elde edebiliyorlar. Dolar için 0.65 euro için ise 0.03 civarında getiri elde ediyorlar.
Öte yandan TCMB'nin döviz rezervlerini de yükseltici etki yapan bu piyasaya global faizi negatifte olan bir para birimi olan euroya verilen yüzde 0.03 faiz bazı eleştirilere neden olmuştu.
Öte yandan başka bir bankanın döviz masası işlemcisi ise "Bu adım TCMB'nin artan volatiliteye karşı 'buradayım' anlamını taşıdığı için önemli. Bu adımın piyasa açısından getirdikleri ile mesajı farklı mesaj 'Gerekirse fazlasını da yapabilirim' olarak okunmalı" dedi ve şöyle devam etti:
"TCMB euro tarafında sınırsız likidite sağlanması konusunda arbitraj oluşturuyor söylemleriyle eleştiriliyordu. Bu kısmen ortadan kalkmış oldu ancak buradaki temel amaç bizce artan volatilite sonrası bir açıklama ile her ne kadar etki sınırlı da olsa rahatsızlık duyulduğunun gösterilmesi. Bu adımlar nereye kadar devam edecek şimdi bunu takip edeceğiz."
TCMB son yıllarda artan döviz volatilitesi dönemlerinde piyasa tarafından "sözlü müdahale" olarak adlandırılan bazı adımlar atabiliyor. TL'nin seviyesine ilişkin bir hedefi olmadığını bir çok kez yineleyen TCMB her iki yönlü sert hareketler anlamına gelen volatilite konusunda ise daha hassas.
TCMB'nin bu adımların piyasaya doğrudan etkileri bazen hiç bazen de sınırlı olabiliyor. Özellikle etkisi olmayan adımlar piyasa tarafından TCMB'nin mevcut kur volatilitesinden rahatsız olduğu ve volatilitenin artması devam etmesi halinde daha anlamlı adımlar atabileceği şeklinde yorumlanıyor.
İlgili adımlar bazen "sözlü müdahale" ile sınırlı kalırken volatilitenin TCMB'nin arzu ettiğinin aksine artarak sürmesi halinde ise bazen döviz alım/satım ihaleleri ve hatta son nokta olarak doğrudan müdahaleler şeklinde piyasayı doğrudan etkileyecek şekilde artarak devam ediyor.
TCMB'den mevcut durumda herhangi bir doğrudan müdahale beklenmiyor. Ancak likidite adımlarıyla piyasayı destekleyebileceği öngörülüyor.