(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
ANKARA, 6 Kasım (Reuters) - Merkez Bankası (TCMB) enflasyondaki belirginleşen yükseliş ve TL'de devam eden değer kayıpları sonrası döviz likiditesini rahatlatıcı, TL likiditesini ise sıkılaştırıcı yönde etkisi olacak iki adım attı.
"Son dönemde piyasalarda ekonomik temellerle uyumlu olmayan sağlıksız fiyat oluşumları gözlendiğine" işaret eden TCMB Şubat'a kadar vadesi gelecek reeskont ödemelerinde sabit kurdan TL ödeme imkanı getirirken rezerv opsiyonu mekanizması (ROM) kapsamında kullanılabilen döviz imkanında üst sınırı yüzde 60'tan yüzde 55'e düşürdü.
TCMB ilk açıklama ile rezerv opsiyonu mekanizması kapsamında döviz imkân oranı üst sınırı yüzde 60'tan yüzde 55'e düşürürken tüm dilim aralıkları da beşer puan aşağı çekti. TCMB bu değişiklik ile yaklaşık 5.3 milyar TL likiditesi piyasadan çekileceğini yaklaşık 1.4 milyar dolar tutarında dövizin de bankaların kullanımına geçeceğini açıkladı.
İkinci açıklamada ise TCMB 1 Şubat 2018 tarihine kadar vadesi dolacak olan ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin, kredinin vadesinde ödenmesi halinde, dolar için 3.70, euro için 4.30, sterlin için 4.80 kuru kullanılarak TL olarak yapılabilmesine olanak tanıdı.
Banka kredi kullandırım tarihindeki işlem kurunun sabitleme kurundan yüksek olması durumunda kredi kullandırım tarihindeki işlem kurunun esas alınmasına da olanak verdi.
Reeskont adımın etkisine ilişkin Reuters'a bilgi veren konu hakkında bilgi sahibi bir yetkili, Şubat 2018'e kadar vadesi gelecek toplam 5 milyar dolar civarında kredi bulunduğunun imkanın tamamının kullanılması halinde piyasadan 5 milyar dolarlık döviz talebinin de çekilmiş olacağını belirtti.
BGC Partners Başekonomisi Özgür Altuğ, "Bu adımların TL'deki değer kaybına hızlı bir çözüm getireceğini düşünmüyoruz ancak açıklamaların TL'ye etkisinin pozitif olacağı kesin" dedi.
Enflasyonun hedef ve tahminlerin oldukça üzerinde yüzde 11.90 ile 9 yılın zirvesine gelmesi ve TCMB'nin yüzde 12 olan ortalama fonlama maliyetine oldukça yaklaşması, jeopolitik etkenler, dolardaki değer kazancı trendi, ABD ve Avrupa ülkeleriyle ilişkilerin kötüleşme eğilimi göstermesi ile TL son dönemde dolar karşısında sert değer kayıpları yaşıyor.
Son dönemde enflasyondaki yükseliş ve TL'de devam eden değer kaybı nedeniyle piyasalarda TCMB'nin daha fazla sıkılaştırma yapmasına gerek olabileceğine yönelik görüşler yer alıyordu. Ancak TCMB Başkanı Murat Çetinkaya geçen hafta yılın son enflasyon raporunda gerekirse ek önlemler alınabileceğini belirtmesine karşın faiz kanalında bir sıkılaştırma yapılacağının sinyalini vermemişti.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu "Reel kur seviyesi TCMB'nin kura müdahale alanına geldi. Görünen o ki Merkez Bankası ilk etapta TL'deki değer kaybı ile mücadele için faiz haricindeki enstrümanları kullanacak" dedi.
Açıklamalar öncesinde 3.8815 seviyesinde olan dolar/TL, adımların ardından 3.8585'e kadar geriledi. TL bugün gelişmekte olan para birimlerinden pozitif ayrışarak dolar karşısında değer kazanan neredeyse tek para birimi oldu. yakından izlediği Türkiye'nin fiyat düzeyinin ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren reel efektif döviz kuru endeksi Ocak ayında, yayımlanmaya başladığı Ocak 2003'ten beri en düşük seviye olan 87.55 değerini almıştan sonra yükseliş eğilimine girmişti. Ancak Ekim ayına ilişkin güncel verinin bugün açıklanacağı endekste TL'deki değer kayıpları sonrası düşüşün kuvvetlendiğinin görülmesi bekleniyor.