(gelişmeler eklendi)
Nevzat Devranoglu
ANKARA, 30 Ocak (Reuters) - Kısa vade için TL'de en kötünün geride kalmış olabileceği beklentisi ve TCMB'nin swap ve 2 puana ulaşan sıkılaştırma adımlarının da desteğiyle dolar/TL sert düşüşle 3.80'in altına gerilerken TL bu yıl ilk kez gelişmekte olan ülke para birimlerinden pozitif ayrışıyor.
Bankacılar swap olarak da tanımlanan TCMB'nin TL depoları karşılığı döviz depo ihalesinde 1 milyar dolarlık ihaleye 900 milyon dolar talep gelmesine de dikkat çekerken, Temmuz 2016'dan bu yana TL'nin dolar karşısında değer kaybedeceği yönünde açılan pozisyonların bugün itibarıyla ilk kez toplu olarak kapandığına dikkat çekiyorlar.
Güne 3.86 civarında başlayan dolar/TL TCMB'nin likiditeyi sıkı tutmaya devam etmesi ve depo ihalesinde ihalenin altında bir teklif gelmesinin de desteğiyle 3.80'nin altını test etti. Kur bu yıl ilk kez gelişmekte olan para birimlerinden belirgin şekilde pozitif ayrışıyor. Kur saat 1428 itibarıyla 3.8080/3.8100 seviyesinde işlem görüyor.
"Tüm sorunlarımız bitti diyemeyiz" diyen bir bankanın döviz masası müdürü, "TCMB örtülü olarak da olsa faizde 200 baz puan bir artışa gitti bu hiç azımsanacak bir artış değil. Bu artışı doğrudan yapmadığı için piyasalarda satış baskısını hızlıca kesemedi ancak bugün gördüğümüz TL'de değer kaybı yönünde alınan yabancı pozisyonlarının büyük ölçüde kapatıldığı şeklinde bu çok önemli" dedi ve ekledi:
"TL'deki negatif ayrışmanın artık bir miktar durmasını beklemekteyiz bunu değiştirebilecek yeni bir olay gelişmedikçe. Yeni pozisyonlara açılmalarına bakınca hangi tarafta ağırlık olacağı TCMB'nin likidite adımları ve referandum süreci başta olmak üzere önemli olmak üzere yeni gelişmeler belirleyecektir. Ancak sert değer kayıpları ardından bugün yaşanan pozisyon kapamalardan tüm yeni pozisyonların değer kaybı yönünde açılmayabileceğini düşünüyoruz. TL için şu aşamada yeni bir gelişme olmaz ise en kötü geride kaldı diyebiliriz"
TL'de en kötünün geride kalmış olacağı beklentisinde Fitch kararının Cuma günü itibarıyla açıklanmış olması, TL'nin Temmuz 2016'dan beri yüzde 25'in üzerinde değer kaybetmiş olması ve bu süreçte TL'den daha çok değer kaybeden bir para biriminin bulunmaması etkili oldu.
TCMB'nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetine bakıldığında Cuma günü itibarıyla fonlama maliyeti yüzde 10.27 seviyesindeydi. Bu iki hafta önceye göre 2 puanlık artış anlamına geliyor Bugün fonlama maliyetinde anlamlı bir değişim beklenmiyor. Maliyet 0.02 puan artışla yüzde 10.28'nin üzerine çıkması halinde TCMB 2012'den beri en sıkı para politikasını uygulamış olacak.
TCMB'nin ortalama fonlama maliyetindeki 2 puanlık artışa dikkat çeken bankacılar bu artışta kullanılan yöntemlere ilişkin eleştirilerin devam etmesine karşın TL faizinde dolaylı yoldan da olsa 2 puanlık artışın "ciddi bir faiz artışı" olduğunu belirttiler.
TL bugün dolar karşısında yaklaşık yüzde 1.5 civarında değer kazancı ile işlem görürken benzer gelişmekte olan para birimlerinde ise genelde değer kaybı hakim. Genel olarak bu yıl her gün TL gelişmekte olan para birimlerinden negatif ayrışmıştı. Bu yıl ilk kez TL pozitif ayrıştı.
Temmuz 2016'daki darbe girişiminden bugüne dolar karşısında yaklaşık yüzde 25 değer kaybeden TL yıl başından bu yana ise yüzde 6-8 civarı kayıpla gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kaybeden para birimi konumunda.
Bankacılar Temmuz 2016'dan bugüne yaşanan sert negatif ayrışmaya dikkat çekerken Fitch'in beklenen not kararının gerçekleşmesinin ardından bu pozisyonların kapatıldığını belirttiler.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, 2012 yılından bu yana yatırım yapılabilir seviyede tuttuğu Türkiye'nin kredi notunu ekonomik performans ile kurumların bağımsızlığını zayıflatan siyasi gelişmeler ve güvenlik durumunu gerekçe göstererek bir kademe düşürerek BB-'ye indirdi.
Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu arasında Türkiye'ye tek yatırım yapılabilir düzeyde notu veren Fitch'in kararıyla Türkiye'nin yatırım yapılabilir düzeyde kredi notu kalmadı. TALEP İHALE TUTARININ ALTINDA KALDI
Öte yandan Merkez Bankası bugün bankacılar arasında swap olarak da tanımlanan TL depoları karşılığı döviz depo ihalesinde 1 hafta vadede 900 milyon dolar verdi.
TCMB'nin depo piyasası adımları piyasalar tarafından eleştirilen diğer likidite adımlarının aksine açıklandığı ilk günden itibaren kurdaki volatiliteyi sınırlamakta daha etki olmuştu.
TCMB ihaleyi 1 milyar dolar tutarında açmasına karşın gelen teklif tutarı olan 900 milyon dolar verdi. Bankacılar talebin ihaleden düşük kalmamasının da kurdaki düşüşü tetiklediğini belirttiler.
TCMB bugün depo ihalesinde TL faiz oranını yüzde 11, dolar faiz oranını ise yüzde 0.75 seviyesinde tuttu.
TCMB ilk olarak 18 Ocak'ta 500 milyon dolar tutarında TL depo karşılığı döviz depo ihalesi açmıştı. Daha sonraki günlerde ise ihaleler genel olarak 300-500 milyon dolar tutarında açılmıştı. İhalede tutar Cuma günü ise 1 milyar dolara yükseltilmişti.
Öte yandan ilk ihaleyi yüzde 8 faiz oranı ile açan TCMB, bundan sonraki her ihalede TL faizi 50 baz puan artırarak, Çarşamba günü yüzde 10 seviyesine yükseltmişti. Geçen hafta Perşembe günü TL faizini 100 baz puan artırarak yüzde 11'e çeken TCMB Cuma günü de, bugün de TL faiz oranını değiştirmedi.
Bankacıların pratikte bir swap işlemi olarak adlandırdıkları bu adım TCMB'nin bankalara TL karşılığı önceden belirlenmiş bir vadede döviz sağlaması, vade sonunda da ilgili miktarların yeniden iadesi olarak biliniyor.