* TCMB KİT'lerin döviz talebini karşılamayı sürdürüyor
* Gerileyen petrol fiyatları ile KİT'lerin ihtiyaçları düşüyor
* TCMB bilgilendirmelerin devam edeceğini belirtiyor (Ayrıntılar ve geçmiş bilgi eklendi)
Nevzat Devranoglu
İSTANBUL, 2 Ekim (Reuters) - Bankacılık kaynakları, TCMB'nin enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının önümüzdeki dönemde kamu bankaları üzerinden sağlanması için bir çalışma yapmasını istediklerini belirtirlerken, Merkez Bankası (TCMB) bugün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada uygulamanın halen yürürlükte olduğunu açıkladı.
Kaynaklar, TCMB Başkanı Erdem Başçı'nın ilk olarak 30 Nisan'da "BOTAŞ'ın döviz alımlarını kademeli olarak kamu bankalarına devredebiliriz" sözlerinin ardından bu yöndeki çalışmaların yapılmaya başladığını belirtiyor.
TCMB bugün Twitter hesabından yaptığı açıklamada, enerji ithalatçısı KİT'lerin petrol fiyatlarındaki düşüşten dolayı giderek azalan döviz talebinin büyük ölçüde Hazine ve TCMB tarafından karşılanmaya devam edildiğini ifade etti. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N1221TB
Açıklamada "TCMB bu konuda kamuoyuna gerekli bilgilendirmeleri yapmaya devam etmektedir" ifadesine de yer verildi ve Aralık 2014'ten beri 9.23 milyar dolarlık döviz ihtiyacını karşılandığı belirtildi.
Bankacılık kaynakları dün TCMB'nin büyük bölümünü BOTAŞ'ın oluşturduğu enerji ithalatçısı KİT'lerin döviz ihtiyacının kamu bankaları üzerinden sağlanması için kamu bankalarının çalışma yapmasını istediğini belirtmişlerdi. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N1213X2
Konu hakkında bilgi sahibi bir bankacılık kaynağı daha önce TCMB Başkanı Erdem Başçı'nın bu yönde bir çalışma yapılabileceğini söylediğini hatırlatarak bu geçişin hayata geçmesi için bir çalışma yürütüldüğünü doğrulamıştı.
Başçı 30 Nisan'daki enflasyon raporu toplantısında yaptığı açıklamada, "BOTAŞ'ın döviz alımlarını kademeli olarak kamu bankalarına devredebiliriz" demişti.
KIŞ AYLARINDAKİ YÜKSEK DÖVİZ TALEBİ GİTTİKÇE GERİLİYOR
Botaş'ın kış aylarında aylık 1.5 milyar doları aşan hatta bazı aylarda 2 milyar dolara yaklaşan döviz talebi bulunuyordu ancak TCMB verilerine göre düşen petrol fiyatlarının da etkisiyle bu talep son dönemde ciddi olarak azaldı.
TCMB verilerine göre, büyük bölümünü BOTAŞ'ın oluşturduğu enerji ithalatçısı KİT'lerin TCMB'den döviz talebi Aralık 2014'te 1.32 milyar dolar, Ocak 2015'te 1.09 milyar dolar, Şubat'ta 1.52 milyar dolar, Mart'ta 1.85 milyar dolar, Mayıs'ta 638 milyon dolar Haziran'da 537 milyon dolar, Temmuz'da 429 milyon dolar, Ağustos'ta ise 396 milyon dolar oldu. Eylül ayına ilişkin veri henüz açıklanmadı.
Merkez Bankası'nın brüt rezervleri ise Botaş'a sağlanan dövizin de etkisiyle ilgili dönemde 12 milyar dolar geriledi.
TCMB'nin uygulamaya başladığı tarih olan 17 Aralık 2014 öncesinde açıklanan son veride 111.85 milyar dolar olan TCMB'nin brüt döviz rezervi güncel son veri olan 23 Eylül 2015'te 99.6 milyar dolara geriledi.
Analistler TL'nin dolar karşısında yılbaşından bu yana yüzde 23 değer kaybetmesi nedeniyle TCMB'nin rezervlerini korumasının önemine dikkat çekerken bir bankanın döviz masası işlemcisi şöyle dedi:
"Bu karar uygulamaya geçtiğinde TL negatif olabilir ancak o günkü duruma bağlı. Aralık 2014'te bu karar alındığında piyasada likidite oldukça düşmüştü. Botaş'ın yüksek miktardaki ihtiyacı küresel piyasalardaki olumsuz bir güne ve düşük likiditeye denk geldiğinde kuru olması gerekenden çok daha fazla negatif etkilemişti. Bunu geçen kış yaşadık. Şimdi ise uygulamanın zamanına ve o dönemde hem küresel piyasalarda hem de Türkiye'de başta seçim olmak üzere nelerin değişmiş olabileceğine göre etki de farklılık gösterecektir."