(Görüşler ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 13 Mart (Reuters) - Cari açık Ocak ayında 2.76 milyar dolar ile 2.78 milyar dolar olan beklentilere paralel gerçekleşirken, cari dengenin önümüzdeki dönem seyrinde petrol fiyatları, en büyük ihracat partneri olan Avrupa'daki ekonomik durum, turizm gelirleri ve iç talep belirleyici olacak.
Analistler geçen yıl petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün olumlu katkısının, fiyatların yönünü yukarı çevirmesiyle terse döneceğini; jeopolitik riskler ve güvenlik endişelerinin turizm gelirlerine olumsuz yansımasının da cari açığı yukarı yönlü etkileyebileceğini belirtiyor. Diğer taraftan iç talepte zayıflığın cari açıktaki artışı yavaşlatabileceği belirtiliyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre cari işlemler açığı, Ocak'ta bir önceki yılın aynı ayına göre 561 milyon dolar artarken, 12 aylık cari işlemler açığı 33.16 milyar dolar oldu.
TCMB açıklamasında, "Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 420 milyon dolar artarak 3.11 milyar dolara yükselmesi ve hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 232 milyon dolar azalarak 578 milyon dolara gerilemesi etkili oldu" denildi.
TCMB verilerine göre cari denge geçen yılın Ocak ayında 2.2 milyar dolar, 2016 yılının tamamında ise 32.6 milyar dolar açık vermişti.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, yılın ilk ayı olması nedeniyle cari denge tarafından önemli bir sinyal beklemek için erken olduğunu ancak bu yıl için açığın milli gelirin yüzde 4.7'sine denk gelecek şekilde 35 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini beklediğini söyledi.
Kömürcüoğlu, "Yılın toplamında cari açığın patikasını etkileyecek faktörler başta Avrupa Birliği büyümesine bağlı ihracatımızdaki gelişme -ki şimdilik öngörümüzden iyi gidiyor ve cari açığı daraltabilir- petrol ve emtia fiyatlarındaki artış ve iç talebin seyrine bağlı olarak ithalatın durumu ve turizm gelirlerindeki durum olarak sıralanabilir. Rusya'dan gelen turist sayısındaki artış beklentisine rağmen Avrupa başta diğer ülkelerden güçlü bir artış sinyali gelmiyor" dedi.
TCMB verilerine göre birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 55 milyon dolar azalarak 336 milyon dolar oldu.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 125 milyon dolar azalarak 589 milyon dolara geriledi.
Finansbank Ekonomisti Deniz Çiçek, Ocak turist verilerinin Avrupa ülkelerinden gelen ziyaretçilerde düşüş eğiliminin sürdüğüne gösterdiğini ancak bunun Rus turistler ile kompanse edildiğini söyleyerek, "AB ülkeleri ile artan tansiyon göz önünde bulundurulduğunda turizm gelirlerinde, eğer varsa, bu yıl için güçlü bir toparlanma şüpheli görünüyor" dedi.
Geçen hafta Almanya ile yaşanan krizin ardından geçtiğimiz hafta sonunda Hollanda referandum konulu toplantılar nedeniyle ülkeye gitmek isteyen Türk bakanları engelledi. Bu durum iki ülke arasında daha önce benzeri görülmemiş bir diplomatik krize dönüştü. enerji faturasındaki artışın katkısıyla cari açığın önümüzdeki dönemde genişlemeye devam etmesini beklediklerini söyleyerek, "Ancak ihracatta güçlü büyüme trendi ve düşük iç talep genişlemeyi sınırlayacaktır. Cari açığın bu yıl GSYH'nın yüzde 5'inin hafif üzerinde 40 milyar dolar civarında gerçekleşmesini bekliyoruz" dedi.
TCMB verilerine göre doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), Ocak'ta bir önceki yılın aynı ayına göre 429 milyon dolar azalarak 360 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Portföy yatırımlarında 1.58 milyar dolarlık net giriş (net yükümlülük artışı) gözlenirken, burada en büyük katkı Hazine'nin 2 milyar dolarlık eurobond ihracından geldi.
TCMB verilerine göre net hata noksan kaleminde 687 milyon dolarlık çıkış olurken, resmi rezervler 2.06 milyar dolar azaldı.