(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 11 Temmuz (Reuters) - Cari açık Mayıs ayında da yükselişini sürdürerek yıllık bazda 57.64 milyar dolara gelirken, finansman kalitesinde zayıflığın sürdüğüne işaret eden ekonomistler, turizm gelirlerinde artış ve yılın ikinci yarısında büyümede yavaşlama öngörülerine paralel cari açıkta da dengelenme bekliyor.
Cari açık petrol fiyatlarındaki artış ile faiz giderlerinde artış kaynaklı birincil gelir dengesindeki açık ve ikincil gelir dengelerinin etkisiyle Mayıs'ta yüzde 9.6 artışla beklentilerin üzerinde 5.89 milyar dolar olurken, ilk beş ayda ise 27.72 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Reuters'ın 13 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre, cari işlemler dengesinin Mayıs'ta 5.45 milyar dolar, yılsonunda ise yüzde 10 artışla 52.1 milyar dolar açık vermesi bekleniyordu. Bankası (TCMB) verilerine göre Mayıs'ta ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 678 milyon dolar artarak 6.5 milyar dolara, birincil gelir dengesi açığı ise 214 milyon dolar artarak 1.16 milyar dolara yükseldi.
Cari açık Nisan ayında 5.45 milyar dolar, geçen yılın Mayıs ayında ise 5.37 milyar dolar olmuştu.
QNB Finansbank Ekonomisti Deniz Çiçek, cari açıktaki genişlemenin enerji ithalatındaki artış paralelinde dış ticaretin yanı sıra, birincil ve ikincil gelir dengelerinden kaynaklandığını, turizm gelirlerindeki iyileşmenin ise bunları kısmen dengelediğini söyledi.
Çiçek, "Önümüzdeki dönemde GSYH büyümesinin daha da yavaşlamasını, altın ithalatının ılımlı seyretmesini ve turizm gelirlerinin artmasını böylece dış açığı hafifletmesini bekliyoruz. Öte yandan, enerji ithalat faturası yüksek petrol fiyatları nedeniyle artmaya devam edecek ve kısmen olumlu etkilerini dengeleyecektir. Yılın ikinci yarısında yeniden dengelenmeyi öngörüyoruz ve 2018 için 56 milyar dolar tahminimizi sürdürüyoruz" dedi.
Çiçek TCMB'nin haftalık verilerinin hem net rezervlerde, hem de bankaların TCMB'deki mevduatlarında düşüş gösterdiğini, bunların da sermaye çıkışları ve içeride yarattığı piyasa hareketlerinden kaynaklandığını söyledi.
TCMB açıklamasında hizmetler dengesinden kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 768 milyon dolar artarak 1.9 milyar dolar olurken, bu gelişmede, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirlerin 549 milyon dolar artarak 1.7 milyar dolara yükselmesinin etkili olduğu belirtildi.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar faiz giderlerindeki artışlar nedeniyle bir önceki yılın aynı ayına göre 218 milyon dolar artarak 1.1 milyar dolar oldu. Bir önceki yılın Mayıs ayında 254 milyon dolar net giriş gösteren ikincil gelir dengesi kalemi, bu yılın aynı ayında 138 milyon dolar net çıkış kaydetti. Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 703 milyon dolar azalarak 429 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Portföy yatırımları 1 milyar dolar net çıkış kaydederken, resmi rezervlerde Mayıs'ta 2.82 milyar dolar rezerv azalışı gözlendi, net hata noksan kalemi Mayıs'ta 3.38 milyar dolar oldu.
Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, yükselen küresel faiz ortamının cari dengeyi olumsuz yönde etkilediğini ve faiz giderlerinin hem önceki ay hem de önceki yılın aynı ayının oldukça üzerinde olduğunu söyleyerek, bavul ticaretinde süren ılımlı toparlanma ile doğrudan yatırımlara yönelik kar transferleri ile portföy yatırımlarına ait giderlerdeki hızlanmanın yavaşlaması ve turizm gelirlerinin katkısının yıllık açıktaki artış hızını yavaşlattığını belirtti.
Finansman tarafında bankaların yurt dışı muhabirlerindeki döviz mevduatlarının artış yönüne dönmesi ve yabancı yatırımcıların DİBS'te net satış tarafına geçmesi ve hissede sınırlı da olsa satışta kalması, bankaların uzun vadeli net borçlanmasının yeniden "eksi"ye dönmesi gibi zayıflıkların dikkat çektiğini söyleyen Tokalı, "Kur gelişimi ve TCMB'nin parasal sıkılaşma adımlarının ardından büyümede yavaşlamayı da dikkate aldığımızda, yıllık açığın Haziran ayından itibaren düşmeye başlaması beklenebilir. Yıl sonuna ait tahminimizi 53.5 milyar dolar olarak koruyoruz" dedi.