(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 14 Temmuz (Reuters) - Cari açıkta petrol fiyatlarındaki düşük seyrin olumlu etkisinin devam etmesiyle Mayıs ayında beklentilerin hafif altında 2.86 milyar dolar, Ocak-Mayıs döneminde 13.68 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ekonomistler, uçak krizi ardından Rusya ile yaşanan gerginlik ve içerideki güvenlik endişelerinin Mayıs ayında sezonun başlamasının ardından turizm gelirleri kanalıyla cari dengeyi olumsuz etkilemesini bekliyor.
Turizm sektöründe yaşanan kan kaybının ardından Rusya ile son dönemde ilişkileri tekrar canlandırmak adına hükümet kanadından çeşitli adımlar atılırken, analistler ilişkilerin düzelmesi halinde Rusya tarafından kısmi bir toparlanma görülebileceğini ancak Rusya'da ekonominin iyi olmamasının yanı sıra güvenlik endişelerinin de etkisiyle bu yılın kayıp yıl olacağını belirtmişlerdi. Bankası (TCMB) verilerine göre, 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı Nisan ayındaki 28.66 milyar dolardan 27.25 milyar dolara geriledi.
Reuters'ın 14 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre cari işlemler dengesinin Mayıs ayında 3 milyar dolar, yıl sonunda ise 34.3 milyar dolar açık vermesi bekleniyordu.
TCMB açıklamasında cari açıktaki düşüşün nedenlerine ilişkin olarak, "Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1.72 milyon dolar azalarak 3.76 milyar dolara düşmesi ve birincil gelir dengesi açığının 292 milyon dolar azalarak 442 milyon dolara gerilemesi etkili olmuştur" denildi.
Cari açıktaki düşüşte dış ticaret açığındaki daralma etkili olurken, dış ticaret açığındaki daralmanın ana nedeni ise Türkiye'nin enerji maliyetindeki azalma oldu.
Odeabank notunda, bavul ticareti ve turizm sektörlerindeki zayıflıkların Mayıs'ta da sürdüğü, cari açıktaki iyileşmenin temelde düşük enerji maliyetleri ve buna bağlı düşük dış ticaret açığı ile sağlandığı belirtildi ve şöyle devam edildi:
"Haziran'da dış ticaret açığındaki daralmanın desteği ile cari açıkta düşüşün yavaşlayarak sürebileceğini öngörüyoruz. Ancak Temmuz ile birlikte düşük ham petrol fiyatlarının dış denge üzerindeki pozitif etkilerinin azalacağını tahmin ediyoruz. Bununla birlikte, yaz aylarında turizm gelirlerinin cari açık açısından daha önemli olacağını ve yılın ikinci yarısında cari açıktaki olumlu seyrin sona erebileceğini düşünüyoruz. Bu nedenle, 2016 yılı cari açık tahminimizi 32 milyar dolar seviyesinde sabit tutuyoruz."
Verinin ayrıntılarına bakıldığında hizmetler dengesi 560 milyon dolar azalarak 1.38 milyar dolar fazla verdi.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 559 milyon dolar azalarak 1.22 milyar dolara geriledi. Yılın ilk dört ayında ise turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32.5 azalışla 3.89 milyar dolara geriledi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, veri sonrası yaptığı yazılı açıklamada son dönemlerde bölge ülkeleri ile başlattıkları siyasi diyalog sürecinin pozitif meyveler vermeye başlaması ve hükümet olarak sektör taleplerine istinaden yakın dönemde hayata geçirdikleri tedbirler neticesinde turizm gelirlerinin yılın geri kalanında daha olumlu bir trend içerisinde gireceğini söyledi.
Doğrudan yatırım girişlerini artırmak için yapısal reformların süreceğini söyleyen Zeybekci, "Yatırım ortamımızı iyileştirmek, uluslararası yatırımlar için daha elverişli koşullar sağlamak adına 65. hükümet olarak reformcu yaklaşımımızı koruyacağız. Uygulanacak doğru politikalarla Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırımlar hızlanarak artış kaydedecek, ülkemiz cazibe merkezi olmaya devam edecektir" dedi.
Güncel OVP'ye göre cari açığın 2016 yılını 28.6 milyar dolar ile tamamlaması beklenirken, bu rakam GSYH'nın yüzde 3.9'una denk geliyor.
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan ise yaptığı yazılı açıklamada, "Rusya ile ilişkilerin düzelmesi, İran'la olan ticaretin artması, uluslararası finans piyasalarındaki olumlu ortam ve son bir yıldaki en düşük seviyesine inen Türkiye'nin risk primi (CDS) önümüzdeki dönemde büyümeyi, büyümenin finansmanını, ihracatı ve turizm sektörünü olumlu yönde etkileyecektir" dedi.
Parasal olmayan altın kaleminde, bir önceki yılın Mayıs ayında 109 milyon dolar net ithalat gerçekleşirken, bu yılın aynı ayında 505 milyon dolar net ihracat kaydedildi.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 315 milyon dolar azalarak 387 milyon dolar oldu.
TCMB verilerine göre doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), bir önceki yılın aynı ayına göre 344 milyon dolar azalarak 587 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Net hata noksan kaleminde ise Mayıs'ta 1.86 milyar dolar, ilk dört ayda ise 2.62 milyar dolarlık giriş görüldü.