(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 11 Ocak (Reuters) - Son dönemde siyasi endişeler ve TCMB'nin TL'deki değer kaybının önüne geçmek için gerekli adımları atamayabileceği endişesi ile gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışan TL'deki değer kaybı bu sabah hacimsiz piyasada lokal döviz talebi ile hızlanırken, oldukça kısa bir süre içinde TL dolar ve euro karşısında tarihi düşük seviyeleri test etti.
TCMB'nin dün attığı adımlar yeterli bulunmazken, faiz artırımı yapılması gerektiği yönünde beklentilerin arttığı piyasada TCMB'nin dünkü açıklamasında da belirttiği "ilave adımlar" izlenecek.
TL'nin bu sabah dolar karşısındaki değer kaybı bir ara yüzde 2.5'i aşarken, 3.8950'ye kadar yükselerek yeni tarihi zirveyi test eden dolar/TL sonrasında tekrar gevşedi.
TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı yılbaşında bu yana ise yüzde 9.4'e ulaştı.
Dün saat 1829'da 3.7672/3.7695 seviyesinde olan dolar/TL güne 3.82 civarında başladıktan sonra hızla 3.89 seviyesini aştı. Dolar/TL saat 0922'de 3.8550/3.8599 seviyesinde.
Euro/TL de 4.1083'e kadar yükselirken, TL'nin euro karşısındaki değer kaybı da yüzde 2'yi aştı. Aynı saatte euro/TL 4.0682/.4.0742 seviyesinde.
Dün saat 1829'da 3.8772/3.8790 seviyesinde olan sepet bazında TL ise 4.0017'ye kadar yükseldikten sonra aynı saatte 3.9719/3.9773 seviyesinde bulunuyor.
Bir bankacı, TCMB'nin dün açıkladığı önlemlerin faiz artırımı yerine döviz likiditesini ve fonlama maliyetini hafifçe yükseltmeyi tercih edeceği izlenimi yarattığını söyleyerek, "Piyasa beklentisi üç ay içinde politika faizinin en az 150 baz puan artması yönünde. Bu konuda adım atılmadıkça TL üzerindeki baskı sürecektir. Beklentilerin çok bozulduğu piyasada kimin aldığından çok, yerli yatırımcıların da neden satmadığı, tersine yeniden alıma döndükleri sorgulanmalı.
"Bu konuda yerli yatırımcıları ikna edecek en önemli konu güçlü bir faiz artışı olur. Ayrıca mevcut siyasi ortam da kur üzerinde etkili. TCMB faiz artırsa dahi kurdaki düşüş tatmin edici olmayabilir" dedi.
TCMB dün TL'deki sert değer kayıplarının ardından yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirime giderken, bankalararası para piyasasında borç limitlerini de düşürdü.
TCMB ayrıca TL'deki değer kaybını ve negatif ayrışma trendinin yılbaşından beri kuvvetlenerek devam etmesi ardından piyasalar tarafından yakından izlenen ve beklenen 24 Ocak'taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı öncesi gerekirse ilave adımlar atılabileceğinin de mesajını verdi.
TCMB açıklamalarında henüz toplantısı bile gerçekleşmemiş bir PPK hakkında doğrudan bir görüş bugüne kadar belirtmediğini hatırlatan üst düzey bir bankacı ise, "TCMB attığı somut önlemler dışında çok önemli bir mesaj veriyor. 'Piyasalarda gözlenen aşırı oynaklık... Sağlıksız fiyat oluşumlarına karşı gerekli tedbirler alınacaktır... Gerekli görülmesi halinde, ilave adımlar atılabilecektir.' Tüm bu mesajlar aslında 24 Ocak'a ilişkin bir mesaj gerekirse ilave adım atabilirim, faiz adımı atabilirim mesajı olarak okunmalı" dedi. NEGATİF AYRIŞMA SÜRÜYOR
ABD'nin yeni Başkanı Donald Trump'ın izleyeceği politikalar ve Fed'in faiz artırımlarına yönelik beklentiler doların global bazda güçlü seyretmesine neden olsa da TL'de görülen negatif ayrışma Türkiye'ye ilişkin algının giderek kötüleştiğine işaret ediyor.
Piyasada TL'de son dönemdeki değer kaybında ana etken olarak bu kaybı durdurmak adına TCMB'nin gerekli faiz adımlarını atamayabileceği endişeleri etkili olurken, hükümet kanadından piyasanın TCMB'yi faiz artırımı için baskıladığı ve faiz artırımı yapılmaması gerektiği yönündeki açıklamalar da bir yandan TCMB'den aksiyon beklentilerini azaltıyor.
Bu sarmal TL'nin diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışmasına ve neredeyse her gün tarihi zirvelerini yenilemesine neden olurken, şimdilik piyasada TCMB'nin 24 Ocak toplantısında faiz artırımı yapıp yapmayacağı, yapsa bile anlamlı bir artırım olup olmayacağı konusunda belirsizlik sürüyor.
Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, önceki gün yaptığı açıklamada "Ekonomiye yönelik olarak algının bozulması noktasında sabotajların, saldırıların olduğunu biliyoruz; faizi artırmamız konusunda bir kampanya söz konusu... Faizleri Merkez Bankası belirler, bu konuda başkalarının baskı yapması kabul edilemez" demişti.
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Bülent Gedikli ise bugün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "JCR 'Merkez Bankası kurlara müdahale etsin, faizi arttırsın' dedi. Merkez Bankası'nın müdahalesi için tek enstrümanı mı var sanıyorsunuz? Serbest kur sisteminde müdahalenin ne derece doğru olduğu tartışılır. Edilmesi gerekiyorsa da sadece faizi arttırıp büyümeyi yerle bir etmekle mi?" dedi.
CR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen bugün yaptığı açıklamada, TL'nin dolar karşısında direncini koruması için, yatırımcılar nezdinde 'TCMB'nin faiz artırımına gidemeyeceği' algısının bir an önce kırılması gerektiğini söyledi. VE SİYASİ ENDİŞELERİN BASKISI
TL'deki değer kaybında diğer ana unsurlar olarak ise Türkiye'ye tek yatırım yapılabilir notu veren Fitch'in 27 Ocak'taki değerlendirme tarihinin yaklaşırken, bir not indirimi gelebileceği yönündeki endişeler ile siyasi ve hem jeopolitik gelişmeler hem de iç güvenlik riskleri öne çıkıyor.
Moody's dün yayınladığı bir raporda bankaların varlık kalitesine ilişkin trendin yüksek enflasyon, TL'deki değer kaybı, yatırım iklimindeki güvenlik ve jeopolitik nedenlerden kaynaklanan bozulma ile bu yıl kötüleşmesini beklediğini belirtmesi de bu endişeyi desteklemiş oldu.
Siyasi tarafta ise TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmekte olan ve başkanlık sistemini öngören anayasa değişiklik teklifinin ilk iki maddesi dün gece yapılan oylamada referandum için gerekli olan 330'un üzerinde oy alarak kabul edildi.
Teklifin TBMM'de kabulü durumunda anayasal gereklilik olan 60 günün geçmesinin ardından Nisan ayında referandum düzenlenecek.
TAHVİL PİYASASI
Tahvil-bono piyasasında 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde bileşik faiz dün spot kapanışta ortalama yüzde 11.45, valörde son işlemde yüzde 11.50 seviyesindeydi.
Öte yandan 11 Temmuz 2018 itfalı tahvilde dün spot kapanışta ortalama yüzde 10.98 valörde son işlemde yüzde 11.02 seviyesindeydi.