(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
ANKARA, 24 Kasım (Reuters) - TCMB'nin faizlerde beklentilerin üzerinde artırıma gitmesiyle ilk etapta gerileyen dolar/TL, kararın hemen sonrasında gelen Avrupa Parlamentosu'nun (AP) Türkiye ile müzakereleri geçici dondurma çağrısı ardından yeniden yönünü yukarı çevirerek tarihi zirveyi gördü.
PPK kararı ardından 3.4070'ten 3.3680'e kadar gerileyen dolar/TL, AP açıklaması ardından yeni zirve olan 3.4430'a kadar yükseldi.
Dolar/TL saat 1806'da 3.4338/3.4344 seviyesinde işlem gördü.
İşlemciler bugün bazı lokal kurumsal yatırımcıların döviz alımlarının da görüldüğünü ancak özellikle 3.40 seviyesi üzerinden yabancı yatırımcıların yoğunluklu işlem gerçekleştirdiğine dikkat çektiler.
Üst düzey bir bankacı, "Ekonomistlerin 25 baz puan faiz artışı beklemesi, buna karşın TCMB'nin 50 baz puanlık artışla cevap vermesi bugün Türkiye ekonomisinin gerektiği kadar faiz artışı yaptığı anlamına gelmez. TCMB'nin bugünkü faiz kararı geç kalmış ve yetersiz bir adım" dedi ve ekledi:
"TCMB'nin piyasanın önüne geçmek için bugün 150 baz puanlık bir faiz artışına gitmesi gerekiyordu. Ancak son dönemde yapılan ekonomi zirvelerinden ancak bu seviyede bir artış yani biraz rahatlatmak açsından bir görüş oluşabilmiş anlamına geliyor. Bunun üzerine de Avrupa Parlamentosu'nun kararı piyasada bahane yaratarak satışları hızlandırdı. TCMB önümüzdeki dönemde gerekirse yeni adımlar atacağını da belirtmemesi kurda yeni zirvelerin görüleceğini gösteriyor."
Morgan Stanley Ekonomisti Ercan Ergüzel ise "TCMB'nin umut vaat eden adımına karşın bankanın mevcut para politikası duruşu hakkında çok da iyimser değiliz. Gerçek politika faizi bugünkü adım ardından bile gelişmekte olan ülkelerin halen 100 baz puan altında" dedi.
Bankacı 50 baz puanlık faiz artışının Türkiye'deki mevcut güvenlik, AB, idam, başkanlık sistemi gibi riskleri sınırlamak adına yeterli olmayacağını belirterek "Bu sorunlar neticelendi de tek sorun 50 baz puan faiz farkı mıydı? Bu nedenle mi yatırımlar geriliyordu? Türkiye'nin riskleri devam ediyor. Bu riskleri ortadan kaldıracak seviyede bir adım ise beklemiyoruz" dedi.
TCMB, TL'de son dönemde görülen sert değer kayıpları ardından sürpriz bir şekilde politika faizi ile koridorun üst bandını artırırken, analistler bu adımın TCMB'nin TL'deki değer kaybına hassasiyetini ve gerektiğinde adım atabileceğini ortaya koyduğunu söylediler.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın yüksek faize karşı olduğuna dair söylemlerini yinelemesinin ardından gelen bu adım piyasalarda sürpriz olarak algılanırken, PPK açıklamasında önümüzdeki dönem izlenecek politikaya ilişkin net bir sinyal verilmedi.
Ekonomistler gelecek aylarda gerektiği takdirde TCMB'nin benzer adımları atmaya devam edebileceğini belirtiyor ancak bu adımların iç ve dış riskler nedeniyle oldukça kırılgan olan TL'yi ne kadar olumlu etkileyeceği belirsiz.
Her ne kadar hükümet yetkilileri TL'deki zayıflığı dış faktörlere bağlasa da başkanlık sistemi, AB ile ilişkiler ve güvenlik endişeleri gibi unsurların TL'deki kırılganlığı artırmasıyla dolar/TL neredeyse her gün tarihi zirvesini yenilemeyi sürdürüyor.
Art arda yedi ay faiz koridorunun üst bandını indirdikten sonra geçen ay kısa vadeli tüm faizleri sabit tutan Merkez Bankası (TCMB) Kasım ayında ise politika faizini 50 baz puan, faiz koridorunun üst bandını ise 25 baz puan artırdı.
Reuters anketine katılan uzmanlar ağırlıklı olarak politika faizinde 25 baz puan artış beklerken faiz koridorunun üst ve alt bandında ise bir değişim beklemiyorlardı.
SİYASİLER FARKLI GÖRÜŞLER DİLE GETİRİYOR
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Bülent Gedikli Avrupa Birliği (AB) yasa yapıcılarının, AB üyelik müzakeresi görüşmelerini geçici olarak dondurma çağrısı ve aynı dakikalarda Merkez Bankası'nın politika faiz artışının bundan sonra faiz artırımına gerekçe yaratmak için manipüle haberler olacağını söyledi.
Bugün Reuters'la bir söyleşi de gerçekleşen Gedikli, kısa vadede Merkez Bankası'ndan faizlerde hızlı bir hareket gerektirecek durum görmediğini belirtmiş, dünya ekonomilerinde böyle bir durum olmadığını, bunun TCMB tarafından da görüldüğünü düşündüğünü söylemişti.
Ayrıca bugün bir adım atılmaz ise ileride daha büyük bir faiz artışı ile karşılaşılabilir endişelerine ilişkin bir soruya ise, bu görüşlerin faiz artışı isteyen çevrelerin söylediğini belirterek "Öyle bir şey olmayacak" cevabını vermişti.
TCMB'nin kararının ardından ise kararın kurda etkili olmadığını belirten Gedikli, "Dolar yeniden tarihi zirveyi gördü. Sonuç? Günlük kur hareketlerine bakarak koskoca güçlü Türkiye ekonomisi ile ilgili karar almak doğru değil. 'Yetmez, faiz artışına devam' demenin kapısı açıldı o kadar" dedi.
Kararın ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise Başbakan'ın ifade ettiği gibi ekonomideki gelişmelerin yakından izlendiğini ciddiye alındığını ve gerekli tedbirlerin de alındığını belirtti.
Zeybekci ise TCMB'nin faiz artış kararını desteklediğini belirtti.
Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem ise Merkez Bankası'nın elindeki araçları bağımsız olarak kullanacağını göstermesi açısından TCMB'nin faiz kararının altını çizmek gerektiğini vurguladı.
ERDOĞAN'IN TCMB KARARINA İLİŞKİN YORUMU BEKLENİYOR
TCMB'nin faiz artışından bir gün önce Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan faiz eleştirilerini sürdürmüş ve ardından bir ekonomi yönetimi zirvesi gerçekleştirmişti.
Başbakan'ın ardından gerçekleştirilen ikinci ekonomi zirvesi öncesi Erdoğan'ın düşük faiz istekliliği konusunda net tavırlarını, açıklamalarını ve zaman zaman sert eleştirilerini aynen tekrarlaması ise faiz artış beklentilerini sınırlamıştı.
Erdoğan "14 yılda birkaç konuda arzu ettiğim mesafeyi kaydedemedim... Bunların en başında reel faizlerin düşürülememesi yer alıyor. Yıllardır bu konuda TCMB eleştirmek zorunda kaldım hâlâ da eleştiriyorum. TCMB bağımsız olsun ama ben siyasetçiyim böyle bir şey yapılıyorsa ben de eleştirimi yapacağım... Yüksek reel faiz yolu ile ülke kaynaklarının heba edilmesine rıza gösteremem." demişti.
Tahvil-bono piyasasında ise 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvil dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.20 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 11.38 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.30 valörde son işlemde yüzde 11.24 seviyesindeydi.
Öte yandan 11 Temmuz 2018 itfalı tahvilde ortalama bileşik faiz dün spot kapanışta yüzde 10.59 seviyesinden gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11 valörde son işlem yüzde 10.81 oldu.