(Gelişmeler eklendi veriler güncellendi)
ANKARA, 15 Mayıs (Reuters) - ABD faizlerindeki hızlı yükseliş ve dolardaki değer kazancı gelişmekte olan ülke para birimlerine yönelik küresel riskten kaçışı tetiklerden Erdoğan'ın söylemleri kuru baskılamaya devam ediyor, piyasa Merkez Bankası'ndan enflasyon dinamiklerindeki yeni bozulmaları engellemek adına adımlar bekliyor.
Küresel piyasalarda dolar küresel ticaret gerilimlerinin azalacağına ilişkin umutların ABD tahvil getirilerini yükseltmesiyle başlıca para birimleri karşısında bir haftadan uzun sürenin en düşük seviyesinden yükseldi.
ABD faizlerindeki yükselişin de etkisiyle gösterge 10 yıllık tahvil getirisinde bugün 84 puan yükseliş yaşandı.
Dolar endeksi .DXY dün gördüğü 2 Mayıs'tan bu yana en düşük seviyesi olan 92.243'ten yükselerek yüzde 1'e yakın artışla 22 Aralık'tan beri ilk kez 93.4 seviyesini aştı. Dolardaki değer kazancı ile birlikte ABD'nin 10 yıllık hazine tahvil getirileri US10YT=RR ise yüzde 3.06'yı aştı.
Bankacılar küresel piyasalardaki riskten kaçışın büyüklüğüne dikkat çekerken Türkiye'ye özgü son dönemde artan risklerin de bu satış baskısını kuvvetlendirdiğine dikkat çekiyorlar.
Üst düzey bir bankacı, "EM'lere yönelik çok kuvvetli fon çıkışları görüyoruz. Kuvvetli fon çıkışı emirleri görüyoruz. Piyasa bu kadar kötüyken TL'ye yönelik de iyimser bir görüşe sahip olmak mümkün değil. Siyasilerden gelen faiz söylemleri ise bu baskıyı daha da artırıyor" dedi ve ekledi:
"Artık TCMB'den yeni bir adım gelmeden kurun baskılanması pek olası değil. Küresel satış baskısının devam etmesi halinde yeni zirveler de görülecektir. Piyasa acilen TCMB'den 'buradayım' mesajını bekliyor. Yoksa TL'deki negatif ayrışmanın yavaşlaması söz konusu olmayabilir."
TL bu yıl dolar karşısında yüzde 14 değer kaybederek gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kaybedenlerden biri durumunda.
TL son dönemde S&P'nin kredi notu düşüşü ve enflasyon endişeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışıyor. Bankacılar TL'deki değer kaybına dolardaki küresel değer kazancı, S&P'nin not indirimi, ABD faizlerinin yüzde 3'e yükselmesi, petrol fiyatlarındaki yükseliş, yaklaşan seçimler öncesi genişlemeci politikalar, son PMI verisinin ekonomideki beklenen bir ivme kaybının başlangıcına işaret etmesini, yüksek enflasyon ve yüksek cari açığı gösteriyorlar.
Bugün değer kaybının hızlanmasında Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, durağan görünüm ile derecelendirdiği Türkiye'nin gideceği siyasi yönü izlediğini açıklaması da etkili oldu. TL'deki değer kaybındaki bu sabahki asıl etki ise Erdoğan'ın seçimlerin ardından başkan olarak para politikalarında daha etkin rol oynayacağına yönelik açıklamalarından geldi.
Cuma günü küresel piyasalardaki iyimserlikle 4.25'in altını test eden dolar/TL dün günü 4.32 civarında tamamlamıştı. Kur bu sabah ise Erdoğan'ın faiz açıklamalarıyla yönünü yukarı çevirerek 4.3990'a kadar yükselerek tarihi zirvesini test etti. Daha sonra yükseliş hızlandı ve dolar/TL 4.4634 ile tarihi zirvesini yineledi. Kur saat 1720'de 4.4361/4.4386 seviyesinde işlem gördü.
Sepet bazında TL 4.8793 ile tarihi zirvesini yeniledikten sonra aynı saatte 4.8454/4.8492, euro/TL ise 5.8793 ile tarihi zirvesini gördükten sonra yine aynı saatte 5.2548/5.2591 seviyesinde bulunuyor.
Erdoğan geçen hafta TOBB'da yaptığı konuşmada, "Seçimde milletim yeniden yola devam derse, bir defa bu faiz belasıyla mücadeleden zaferle çıkacağımı söylüyorum" demiş faizi tekrar aşağı çekmeleri gerektiğini, faizi yüksek tutmakla oyuna geldiklerini söylemişti. ekonomik alanda her türlü kötülüğün anası-babası olarak tanımlayan Erdoğan haftasonu yaptığı açıklamalarda da 24 Haziran'dan sonra faizin şeklinin de oranının da çok daha farklı bir şekilde gelişeceğini söyledi.
Erdoğan Londra'da Bloomberg TV'ye verdiği ve bu sabah Bloomberg HT televizyonunda yer alan konuşmasında ise "Faiz oranlarına dair kararlar alınırken size danışılıyor mu? TCMB faiz oranlarında sizin görüşe başvuruyor mu?" sorusuna şöyle yanıt verdi:
"Şu anda öyle veya böyle siz ülkede yürütmenin başısınız. Tabi ki TCMB bağımsızlığı söz konusudur. Ama TCMB bağımsızlığının gereği ile kalkıp, herhalde yürütmenin başı olan bir başkanın burada vermiş olduğu sinyalleri bir kenara koyacak hali yok. O da tabi buna göre değerlendirmelerini yapacaktır. Adımlarını ona göre yapacaktır. Ben bunun gelecek için çok isabetli adımların atılmasına vesile olacağına inanıyorum." Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem ise bugün Londra'dan Reuters ile yaptığı söyleşide düşük faiz istekliliğine yönelik vurgunun 7 Haziran da gerçekleşecek Para Politikası Kurulu (PPK) kararına yönelik olmadığını, genel bir hedef olduğunu söyledi. açıklamaları TL'deki değer kaybının bir bölümünün telafi edilmesini sağladı. Ertem'in açıklamaları ardından TL günün en çok değer kaybeden para birimi olmaktan çıktı. TL bugün dolar karşısında yaklaşık yüzde 1.7 değer kaybederken EM'lerdeki değer kayıpları yüzde 1.2 ile 2.13 arasında yer aldı.
10 YILLIK GÖSTERGE TAHVİL GETİRİSİ BUGÜN 84 BP YÜKSELDİ
Öte yandan bugün ihalelerin yakından izlendiği tahvil bono piyasasında ise ABD faizlerindeki yükseliş ve TL'deki değer kaybı ile birlikte 10 yıllık gösterge tahvil getirisi 84 baz puan yükseldi.
Tahvil bono piyasasında gösterge 10 yıllık tahvil getirisi 27 Nisan haftasını yüzde 12.60 seviyesinden kapadıktan sonra 158 baz puanlık yükselişle 9 Mayıs'ta yüzde 14.18'e kadar çıkmıştı. Dün ise spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 13.92 valörde son işlem yüzde 13.90 oldu. Bugün en yüksek yüzde 14.76 seviyesi test edilirken spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 14.31 valörde saat 1726 itibarıyla son işlem yüzde 14.71 oldu.
Öte yandan 27 Nisan haftasını yüzde 14.36 seviyesinden kapayan gösterge iki yıllık tahvilde bileşik faiz ise geçen hafta yüzde 16 seviyesine kadar yükseldi. Dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 16.10 olarak gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 16.45 valörde son işlem yüzde 16.80 oldu.