(Bono verileri eklendi veriler güncellendi)
ANKARA, 20 Ocak (Reuters) - Merkez Bankası'nın siyasi nedenlerle bazı para politikası adımlarını atamayacağı endişelerinin dün Para Politikası Kurulu (PPK) kararı ile bir kez daha teyit edilmesi ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşün Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik varlıklardan çıkışı tetiklemesiyle dolar/TL 29 Eylül'den beri ilk kez 3.06 seviyesini aştı.
Dolar/TL TRYTOM=D3 bu sabah güne 3.0450 civarında başladıktan sonra gün içinde en yüksek 3.0613 seviyesini test etti. TL kapanışa doğru kayıplarının bir kısmını telafi etti ve saat 1701 itibarıyla 3.0520/3.0528 seviyesinde işlem gördü. Bu sabah 3.19 civarında işlem gören sepet bazında TL TRYBASKETD3 aynı saatte 3.1912/3.1924, 3.33 civarındaki euro/TL ise 3.3305/3.3326 seviyesinde işlem görüyor.
Dolar/TL 24 Eylül 2015'te 3.0750'yi test ederek tarihi zirveyi görmüştü.
Her ne kadar Türkiye için petrol fiyatlarındaki düşüş en büyük ithalat kalemi olan enerji maliyetinde hatırı sayılır bir azalma anlamına gelse de düşüşün ABD borsaları ve tüm gelişmekte olan ülkelerde riskten kaçışı tetiklemesi dolar/TL'ye de yükseliş olarak yansıyor.
Dün gün içinde bir ara yüzde 5 civarı yükselen ham petrol fiyatı bugün yüzde 2'den fazla değer kaybetti. ABD türü ham petrolün varil fiyatı küresel arzın fazla olduğu endişesiyle 2003 yılından bu yana en düşük seviyelere indi. Brent ham petrolünün varil fiyatı LCOc1 ise yüzde 3'e yakın kayıpla 28 dolar civarında işlem görüyor.
Brent petrol Haziran 2014'te 115 doların üzerinde işlem görmesinden beri aşağı yönlü bir seyir izliyor. Sadece 2016'daki değer kaybı yüzde 25'e ulaşmak üzere.
Petrol fiyatlarındaki düşüş TL'yi neredeyse tamamının ekonomileri petrole bağlı olan benzer gelişmekte olan ülke para birimlerine göre daha sınırlı etkiliyor. Türkiye'nin ithalatında yıllardan beri en büyük kalem olan enerji maliyeti 2015 yılının ilk 11 ayında yüzde 31 azalarak 35 milyar dolara geriledi. Bu nedenle küresel piyasalarda petrol fiyatlarından kaynaklı riskten kaçış eğiliminde TL'deki değer kaybı ruble vb para birimlerine göre daha sınırlı kalıyor.
Bugün de benzer trend devam ederken ruble bugün dolar karşısında yüzde 2'nin üzerinde değer kaybederek tarihi zirvesini yineledi. TL yüzde 0.4 değer kaybederek gelişmekte olan para birimlerinden bir miktar daha iyi bir performans sergiledi.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise bugün Davos'ta yaptığı açıklamalarda TL'deki değer kaybının Türkiye'ye özgü sebeplerden olmadığını, gelişmekte olan ülkelerden bu yıl da sermaye çıkışlarının sürebileceğini belirterek, "Bu trend illa nihai devam etmez. Yatışacak yatıştığında hangi ülkenin makro dengeleri sağlam, hangi ülkede siyasi istikrar var hangi ülkede reform var (yatırımcılar) bunlara bakacaklar, bu açıdan Türkiye önümüzdeki yıllarda diğer ülkelerden pozitif ayrışacak" dedi.
TCMB GEREKLİ ADIMLARI ATAMAYABİLİR ENDİŞESİ
Bir diğer taraftan ise güvenlik endişeleri ve TCMB'nin para politikasında gerekli görülen adımları siyasi çekinceler nedeniyle atamayabileceği endişeleri ve bu endişelerin dünkü faiz kararı ile teyit edilmesi de piyasada satış baskısı yaratan bir diğer unsur olmaya devam ediyor.
Ağustos ayında küresel para politikalarının normalleşme sürecinde izleyeceği yol haritasını ortaya koyan TCMB, bu çerçevede faiz koridorunun bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı etrafında daha simetrik bir hale getirileceğini ve daraltılacağını açıklamış ve sadeleşme adımları için Fed'in faiz artırımını bekleyeceğine işaret etmişti.
Aralık ayında ise politika faizinde bir artışı beraberinde getirecek bir sadeleşme adımı beklentilerine karşın kısa vadeli faizleri sabit tutan TCMB, küresel para politikalarındaki normalleşmenin başlaması ile birlikte oynaklıklarda gözlenen düşüşün kalıcı olması halinde bu toplantıdan itibaren para politikasındaki sadeleşme adımlarına başlanabileceğini belirtti. Ancak TCMB söylemlerinin aksine piyasada etkili olacak somut bir adım atmadı.
Tahvil-bono piyasasında 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.17 bileşik seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 11.21 oldu. Bugün spot kapanış yüzde 11.22 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 11.18 oldu.
Öte yandan 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvilde ise dün spot kapanış ise yüzde 11.13 bileşik seviyelerinden gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz ise yüzde 11.21 oldu.