ANKARA, 25 Mart (Reuters) - Yabancı yatırımcılar Türk varlıklarını Pazartesi ve Salı günü azaltmayası sırasında oluşan döviz talebi lokallerin döviz satışlarıyla dengelendi. Piyasalardaki sert kayıplar yerini oldukça sınırlı kazançlara bırakırken dolar/TL 8'in altında dalgalı seyrediyor.
Bankacılar 230 milyar dolarla TCMB rezervlerinden bile yüksek bir döviz ve altın cinsi varlığa sahip olan lokallerin döviz satışlarının yabancı çıkışını dengeleyecek boyutta olduğuna dikkat çekiyorlar.
Piyasalarda Pazartesi ve Salı günü yaşanan sert satış baskısı Çarşamba günü itibarıyla durdu. Borsa dün iki günlük kayıp ardından günü %2 yükseliş ile günü tamamladı. CDS 315 seviyesinden 475 baz puana kadar yükseldikten sonra 450 civarında dalgalandı.
Gösterge 10 yıllık tahvilde ise %14 seviyesinden başlayan yükseliş %19'u aştıktan sonra dün %18 civarına geriledi. Londra swap getirileri %1,400'ü test ettikten sonra %50'ye kadar geriledi.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "Kısa vadede TCMB başkan değişikliğinin ilk fiyatlamaları tamamlanmış gibi görünüyor. Henüz tüm endişe bitti diyemeyiz ancak dün yabancı yatırımcıların sanayi şirketlerinde alım öneren raporlar da gördük. En düşük seviyelerden alım yapma eğilimi bize ilk büyük tepkinin bittiğini düşündürüyor. Lokaller kurda 8 üzerinde satış yönünde oldukça aktif" dedi ve ekledi:
"Lokal yatırımcı açısından bakarsak ay sonunda mevduat getirilerine uygulanan vergi avantajı sona erecek. Dövizdeki ani yükselişle bir araya geldiğinde bir kısım lokal yatırımcının dövizden TL'ye geçip %20 üzerinde net getiriyle mevduat yapılabilme fırsatı oluştu. Lokallerin bunu bir fırsat olarak görüp değerlendirdiğini düşünüyoruz. Bu trendin devam edip etmeyeceğini yakından takip edeceğiz. Kabine değişikliği ve koronavirüsteki yayılım ve aşılama da izlenecek."
Merkez Bankası'nda (TCMB) başkan değişiminin zor ve yeni kazanılmaya başlanan kredibilite yerine soru işaretleri ve güven endişelerini getirirken yabancı yatırımcılar artan risklere dikkat çekerek TL varlıklardaki payını sert azalttılar.
Yabancıların yaklaşık 20 milyar dolar giriş yaptıkları Kasım 2020 başından geçen haftaya kadar döviz varlıklarını azaltmayı tercih etmeyen lokal yatırımcılar ise Pazartesi günü 7,6 milyar dolar döviz satışı yaptılar. Bankacılar lokal döviz satışının Pazartesi günü kadar olmasada Salı ve Çarşamba dün de devam ettiğini belirtiyorlar. Bankacı dün kurda 8 seviyesinin üzerine bir kaç kez yükseldiğini ve dolar/TL'de düşüşün lokal döviz satışı ile yaşandığını belirtti. TL Pazartesi günü dolar karşısında %10'a yakın değer kaybederken bu TL için son 20 yılda görülen en büyük ikinci piyasa hareketi idi.
Dolar/TL TCMB başkan değişimine ilk tepki olarak 7,2'den 8,4850'ye kadar yükseldikten sonra dün günü 8'in hemen altında tamamladı. Dolar/TL bu sabah saat 09.07'de 7,9100 / 7,9700 seviyesindeydi. Aynı saatte euro/TL 9,3457 / 9,4178 seviyesinde, sepet bazında TL 8,6280 / 8,6943 seviyesinde.
Enflasyondaki yükselişin devam edeceği beklentisi, TL'deki değer kaybının yeni bir enflasyon yükselişi daha yaratacak olması, rezervlerin düşük seviyesi, yatırımcı güvenindeki zedelenme, ekonomi ve hukuk reformlarından söz edildiği bir dönemde HDP'ye kapatma davası açılması, İstanbul sözleşmesinden çıkılması gibi gelişmeler bankacılara göre Türkiye ekonomisini içinden çıkılması oldukça zor bir süreç oluşturuyor. Yabancı yatırımcı açısından analist görüşlerinde öne çıkan konu "güven".
Birçok yatırımcı Türkiye'de ekonomi anlayışında değişiklik olana kadar Türk varlıklarından uzak durmayı önerirken şu an için oldukça azınlıktaki bazı yatırımcılar ise oluşan yeni fiyatlamaların fırsat oluşturabileceğini düşünüyor.
Ekonomi yönetiminin Pazartesi günü yaptığı açıklamalar piyasa tepkisini sınırlamaya yetmemişti. Ekonomi yönetimi "serbest piyasa mekanizmasından" uzaklaşılmayacağına" sermaye hareketlerindeki liberalizasyonu "kırmızı çizgi" olarak tanımlıyor. Açıklamaların uygulamalara da yansımasıyla TCMB'de başkan değişikliğinin üzerinden üç gün geçmesi ardından endişelerin fiyatlamalara yansıması azalmış görünüyor.
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu dün banka müdürleri ile yeniden bir araya geldi. Toplantıda para politikası duruşununun enflasyonda kalıcı düşüş sağlayacak şekilde belirlemeye devam edeceği mesajı da verildi. Ajansı haberinde toplantıya ilişkin TCMB'nin "enflasyon görünümü, gerçekleşen enflasyon ve beklenen enflasyon oranları da dikkate alınarak enflasyonda kalıcı düşüş sağlayacak şekilde para politikası duruşunu belirlemeye devam edeceğini" bilgisi yer aldı. Mesajlar arasında "TCMB'nin serbest piyasa kurallarına ve dalgalı kur sistemine bağlı kalmaya devam edeceği", "bir hafta vadeli repo faiz oranının temel politika aracı olmaya devam edeceği" de yer aldı. Bir kabine revizyonu olup olmayacağı da ekonomi politikalarında nasıl bir anlayış olacağını anlamak için takip edilen bir konu olmaya devam ediyor. AKP Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal'ın "Cumhurbaşkanı yeni bir düzenlemeye gidecektir" söylemi ardından piyasalar kısa sürede bir kabine revizyonu bekliyor.
Piyasalar dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın AKP kongresindeki açıklamalarını da takip etti. Yastık altı varlıkları finansal sisteme kazandırma çağrısı yapan Erdoğan piyasalardaki son dalgalanmanın Türkiye'nin ekonominin temellerini, gerçek dinamiklerini yansıtmadığını söyledi. TL'de bu haftaki üç işlem gününde de, geçmiş dönemde görülen rezerv satışı gibi piyasa kuralları dışında bir uygulama ya da fiyatlama görülmedi. Yine de önümüzdeki dönemde yabancıların Türkiye piyasalarındaki payını artırmayacağı bir senaryoda yaşanacak piyasa tepkisine ekonomi yönetiminin nasıl yanıt vereceği de önemli bir soru işareti olarak kalmaya devam ediyor. Bazı yatırımcılar Türkiye'nin ödemeler dengesi krizi ile karşı karşıya kalacağını düşünüyor. S&P dün "Türkiye'nin ödemeler dengesi pozisyonundaki kırılganlık son yaşanan olaylarla daha da artabilir" dedi.
Bugün iç piyasada TCMB'nin PPK özetleri ve haftalık verileri izlenecek. Ancak her iki gelişme de başkan değişimi öncesi dönemi yansıtması nedeniyle piyasa tepkisi beklenmiyor.