İSTANBUL, 28 Ocak (Reuters) - Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) Türkiye'nin kredi notu görünümünü otoritelerin enflasyon ve TL'de değer kaybı yaratan baskıları sınırlama gücünün azaldığını gerekçe göstererek durağandan negatife düşürdü.
Türkiye'yi yatırım yapılabilir düzeyin iki kademe altında BB notuyla değerlendiren S&P, dün akşam yayımladığı kredi notu değerlendirmesinde otoritelerin enflasyon ve kuru kontrol alma gücünün azalması ve Türkiye ekonomisinde yüksek dolarizasyon nedeniyle TL'nin değer kaybının şirket bilançoları ile finans sektörünün aktif kalitesini bozabileceğine ve büyümeyi yavaşlatabileceğine dikkat çekti.
S&P'nin açıklamasına göre 4 Kasım'daki bir önceki not değerlendirmesinden bu yana TL'nin dolar karşısında yüzde 18, euro karşısında da yüzde 15 değer yitirdi.
Açıklamada, "TCMB'nin para politikası üzerinden TL ve enflasyon üzerinde artan baskılara verdiği karşılık, enflasyon hedeflemesi rejiminin sağlama alınması için yeterli olmayabilir. Bu durum yurtdışından kaynak bulan Türk ekonomisi üzerindeki ödemeler dengesi baskılarını artırabilir" denildi.
S&P daha önce para politikasını basitleştirmeyi planladığını açıklayan TCMB'nin bunun aksine tekrar birden fazla faiz kullanarak para politikasını yürüttüğünü ifade etti.
Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 2 büyüdüğünü tahmin eden, 2017 büyüme tahminini ise yüzde 3.2'den yüzde 2.4'e düşüren S&P, ekonomide görülen yavaşlamanın "Nisan ayındaki anayasa referandumu öncesi siyasi belirsizlik ve olağanüstü halin 90 gün daha uzatılmasından kaynaklanabiliyor olabileceğini" belirtirken, hükümetin ekonomideki döngüsel yavaşlama karşısında kamu harcamalarını artırmasını ise "uygun" olarak niteledi.
Türkiye'nin kredi notundaki temel zayıflığın yurtdışından sağladığı kaynak ve bunun finansmanı olduğunu belirten S&P, "Dış finansmana ulaşılabilirliğin... belirgin şekilde bozulması finans sektöründe baskı oluşmasına, devletin gelecek yükümlülüklerinin artması ve ekonomide keskin yavaşlamaya yol açabilir" dedi.
Türkiye üzerindeki mali risklerin "yönetilebilir" olduğunu belirten S&P, kamunun net borçlanma gereksiniminin bu yıl GSYH'nin yüzde 2'si kadar artacağını tahmin ettiğini, ancak bu rakamın yükselme ihtimalinin Kasım ayına kıyasla arttığını belirtti. S&P buna gerekçe olarak hükümetin KOBİ kredilerine getirdiği garantiyi kullanması gerekmesi gibi unsurları örnek gösterdi, ancak temel değerlendirmesinde bunu dahil etmediğini belirtti.
İCRACI CUMHURBAŞKANLIĞI DENETİM GÜCÜNÜ SINIRLAR
Türkiye'de icracı başkanlık sistemini getirmeyi amaçlayan anayasa değişikliğinin öncelik için ekonomik reformlarla yarıştığını belirten S&P, icra gücünün cumhurbaşkanına geçtiği sistemi hakkında, "Bu durum parlamentonun ve potansiyel olarak yargının hükümet kararları üzerindeki denetim gücünü büyük ihtimalle sınırlayacaktır" dedi.
Güneydoğudaki barış sürecinin sona ermesi, Suriye ve Irak sınırında askeri hareketlilik, darbe girişimi sonrası tasfiyeler ve anayasa değişikliği olarak özetlenebilecek siyasi oynaklığı Türkiye'nin kredi notunun sınırları içinde kaldığını belirtti.
Siyasi hareketliliğin mülkiyet hakları hakkında soru işaretleri yarattığına dikkat çeken S&P, ancak Türkiye'nin yüksek dış açıklarının finansmanında doğrudan yabancı yatırımın rolünün önceki yıllara kıyasla azaldığına dikkat çekti.
S&P Türkiye'nin net döviz rezervinin ise cari ödemeleri sadece iki ay kadar finanse edebileceğine dikkat çekerek ülke dışından kaynaklanacak baskıları telafi etmekte sınırlı olduğunu belirtti. Kuruluş TCMB'nin yeni başlattığı swap işlemlerinin de merkez bankası üzerinde yük olduğunu ve net rezerv hesaplamalarından düşeceğini belirtti.
Türkiye ekonomisi ile dış açık arasındaki en büyük aracı mekanizma olarak nitelediği bankacılık sektörünün sermayesinin yeterli olduğunu ve iyi regüle edildiğini belirten S&P, TL'deki değer kaybı nedeniyle aktif kalitesinde bozulma ve geri dönmeyen kredi stokunda artış öngördüğünü belirtti.
KREDİ NOTUNU DÜŞMESİNE YOL AÇABİLECEK UNSURLAR
S&P TCMB'nin aldığı önlemlerin enflayonu aşağı çekmek ve TL'deki değer kaybının bankacılık ve dış finansman üzerindeki etkisini sınırlamakta yetersiz kalması halinde Türkiye'nin kredi notunu düşürebileceğini kaydetti.
Kredi notunu düşürebilecek diğer unsurlar arasında, ekonomik büyümenin baz senaryonun altında kalması, bankacılık sistemi genelinde aktif kalitesindeki bozulmanın kamunun yükümlülüklerinde artışa yol açması ve ödemeler dengesi üzerinde oluşan baskıların dış finansman gereksiniminde bozulmaya yol açması olarak belirtti.
S&P'NİN TÜRKİYE EKONOMİSİNE DAİR BAZI TAHMİNLERİ
2015 2016 2017 2018 2019 2020 Reel GSYH büyüme (%)
6.1
2
2.4
2.7
3
3 Enflasyon (%)
7.7
7.8
8.6
7.3
7.3
7.3 Cari denge/GSYH (%)
-3.8 -3.9 -4.4 -4.4 -4.4
-4 İşsizlik (%)
10.3 10.8 10.8 10.7 10.5 10.5 Merkezi yönetim
27.5 26.3
26 26.1 26.1 26.2 borcu/GSYH (%)
Brüt dış finansman
179.2 176.5 169.4 170.9 171.1 168.8 gereksinimi/cari
alacaklar+rezervler (%)
Yıl sonu dolar kuru
2.91 3.53
4 4.25 4.25 4.25
(Redaksiyon Can Sezer)