(Görüşler eklendi)
Behiye Selin Taner
İSTANBUL, 16 Nisan (Reuters) - Referandumda resmi olmayan sonuçlar yüzde 51'in biraz üzerinde "evet" oylarının önde olduğunu ortaya koyarken, erken seçim olasılığının azalmasıyla dolar/TL'de ilk işlemlerde görülen düşüşün yarın da devam etmesini beklediklerini söyleyen analistler, borsanın da yarın ilk işlemlerde alıcılı açılması bekliyorlar.
Ancak analistler, piyasanın uzun vadede yüzünü tekrar ekonomik, siyasi ve jeopolitik gerçekliklere dönecek olması nedeniyle olumlu ilk tepkinin çok uzun sürmesini beklemiyorlar.
Öte yandan analistlere göre,referandum sonuçlarının meşruiyetine yönelik ortaya çıkan tartışmalar da önümüzdeki günlerde piyasalarca yakından izlenecek.
Cuma gecesi elektronik işlemlerde ani bir yükselişle 3.74 seviyesini aşan ve 3.7220 seviyesinden kapanan dolar/TL, gelen sonuçların ardından ilk işlemlerde 3.65 seviyesinden açıldı. Dolar/TL saat 2343 itibariyle 3.6325/3.6400 seviyesinde bulunuyor.
Cuma gününü yüzde 0.21 yükselişle 90,063 puandan kapatan BIST-100 endeksi, referandum öncesi son haftayı ise yüzde 1.8 yükselişle kapatmıştı.
Parlamenter sistem yerine cumhurbaşkanlığı yönetim sisteminin getirilmesini ve cumhurbaşkanına geniş yetkiler verilmesini öngören anayasa değişikliği resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 51'in üzerinde destek alırken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım herkesin karara saygı duymasını istedi.
Öte yandan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) anayasa referandum oylamasında mühürsüz oy pusulalarının dışarıdan getirildiği kanıtlanmadığı sürece geçerli sayılmasına karar verirken, bunun yanı sıra bazı sandıklarla ilgili de sorun olduğunu belirten CHP ve HDP referandum sonucunun "meşruiyeti" konusunda tartışma başlattı. Yatırım Stratejisti Işık Ökte, "Erken seçim olasılığının ortadan kalkmasıyla lira dolar karşısında 3.63-3.64'e güçleniyor. Ancak konuşmalarda idam cezası referandumunun gündeme getirilebileceğinin söylenmesi ve yabancı basında YSK'nın verdiği kararın hala tartışılıyor olması, TL varlıklarda çok pozitif bir hava olmasını engelleyebilir. Borsa İstanbul'da 91,800 direncine yakın açılış bekleyebiliriz" dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, referandumun ardından, "Gerekirse bir halk oylaması da (idam konusu) için yaparız" dedi.
Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, Asya işlemlerinde ilk tepki olarak gerileyen kurda yarın da Türkiye ve Avrupa piyasalarının açılmasıyla 3.60'ın altına hareket olabileceğini söyleyerek, "Yarınki açılışta borsaya da alım gelmesini bekliyorum. BIST-100 Cuma günü 90,000 civarından kapamıştı, 91,000 seviyesinin üzerine hareket görebiliriz. Bu yılki zirve 91,800 seviyesi, oraya hareket olacaktır ve zirvesini yenilemesi de zor olmaz. Ancak bunlar kısa süreli etkiler, zira borsada yükseliş yabancı için satım fırsatı olur, dolar/TL'nin de 3.50'nin altına inmesi zor, piyasanın ekonominin gerçeklerine dönmesi çok zaman almaz" dedi.
Piyasalar için iyi olan unsurun erken seçim ihtimalinin ortadan kalkması olduğuna işaret eden Erkan, "Diğer yandan son dönemdeki ilişkiler göz önüne alındığında AB tarafından gelecek yorumlar önemli olacaktır. Orta-uzun vadede piyasalar artarak devam eden jeopolitik sorunlar ve yüksek enflasyon, artan işsizlik, düşük büyüme gibi unsurlara yüzünü dönecektir. Son dönemde alınan önlemler yapısal reformlardan ziyade kısa vadede ekonomiyi destekleyici ihtiyati önlemler. Dolayısıyla TL varlıklarda uzun vadede değer kaybı eğilimi olacaktır" dedi ve şöyle devam etti:
"Öte yandan referandumun yüzde 51 gibi az bir oranla geçmesi ve hayır oylarının da yüksek olması nedeniyle siyasi tansiyonun da çok düşeceğini sanmıyorum, bunun sosyal sonuçları da olacaktır."
Parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören anayasa değişikliği için düzenlenen referandumda oy kullanma işlemi saat 1700 itibariyle Türkiye genelinde sona erdi.
Resmi olmayan sonuçlar saat 2306 itibariyle yüzde 51.4 ile "evet" oylarının önde olduğunu gösteriyor.
Bluebay Asset Management'tan Timothy Ash de, "Piyasalar 2015'teki iki seçim ve sonrasında referanduma kadarki 18 aylık popülizm dolayısıyla oldukça zarar gördü. Şimdi biraz normalleşme, politik risklerde hafifleme ve ekonomiye yeniden odaklanıldığını görmeyi umuyoruz... Piyasaların yarın refleks olarak vereceği tepki pozitif olacaktır ancak yükselişin ne kadar süreceği Erdoğan'ın erken seçim, AB gündemi ve yeniden ekonomiye odaklanmaya karar verip vermeyeceğine, ya da milliyetçi ve kutuplaştırıcı ajandasını sürdürüp sürdürmeyeceğine bağlı olacak" dedi.
Bir başka analist de, "Muhalefetin seçim sonuçlarına itiraz etme ve oyların yeniden sayılmasının talep etmesi de piyasalarda siyasi tansiyonu artırabilir" dedi.