İSTANBUL, 11 Nisan (Reuters) - Artan jeopolitik riskler, ABD yaptırımları sonrası Rus piyasalarında yaşanan sert kayıplar ve kendi iç riskleri nedeniyle bir süredir tarihi zirvelerini yenileyen dolar/TL, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'yi füze ile vuracağını ima eden açıklamasının ardından çok sert yükseldi.
TL euro ve sepet karşısında da tarihi düşük seviyeleri görürken, kurdaki yükselişle birlikte tahvil faizleri yükseldi endeks sert değer kaybetti. Borsa İstanbul'da genele yayılan satışlarla endeks 106,624 puana kadar geriledikten sonra saat 1654 itibarıyla yüzde 1.52 kayıpla 109,016 puandan hareket ediyordu.
ABD Başkanı Donald Trump, Twitter'daki mesajında hafta sonunda Suriye'de kimyasal olduğu düşünülen saldırıya ABD'nin vereceği tepki hakkında Rusya'yı uyararak füzelerin "geliyor olacağını" belirtti. Trump bir sonraki mesajında ise ülkesinin Rusya'nın ekonomisine destek vermesini teklif etti ve "silah yarışı" olarak nitelediği durumun sona ermesini istedi. sabah saat 0857'de 4.1150/4.1169 seviyesinde olan dolar/TL'de TRYTOM=D3 , gün içinde devam eden yükseliş eğilimi Trump'ın özellikle füze ile ilgili ilk açıklamasının ardından hızlanırken, kur 4.1944'e kadar yükseldi. Böylece TL'nin dolar karşısındaki günlük değer kaybı yüzde 1.7'ye yaklaşırken, yılbaşından bu yana kayıp ise yüzde 9.4 oldu.
Öte yandan Başbakan Yıldırım bugün yaptığı açıklamada kurdaki hareketin konjonktürel gelişmelerle ilgili olduğunu, faiz ve kurda geçici dalgalanmalar olduğunu etkilerinin de hem geçici hem sınırlı olacağını söyleyerek, "Kur konusunda tedbirler tabi ki alınacak, para politikasından TCMB sorumlu, TCMB gündemine hakimdir, gerektiği zaman gerekli tedbirleri almıştır, bundan sonra da alır" dedi. Tayyip Edoğan ise "Ekonomimize saldıranlara sesleniyorum, başaramayacaksınız; daha önceki oyunlarda nasıl başaramadıysanız şimdi de başaramayacaksınız" dedi. açıklamaların ardından 4.18'li seviyelerdeki dolar/TL, 4.14 seviyesinin altına kadar kadar geriledi. Dolar/TL saat 1643'te 4.1463/4.1484 seviyesinde bulunuyor. Hem Trump'ın ilk açıklamasının etkisini yavaş yavaş azaltan farklı açıklamaların gelmesi hem de Yıldırım'ın açıklamaları piyasada bir miktar toparlamaya yol açtı.
Trump'ın açıklamasının ardından rubledeki sert kayıpla birlikte TL'nin de hızlı bir şekilde değer kaybettiğini söyleyen bir bankacı, "Gelinen seviyeler piyasada savaş fiyatlaması olduğunu gösteriyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Emtia fiyatları, altın, ABD tahvil faizlerinin seviyeleri net bir şekilde riskten kaçış eğiliminin hızlandığının işareti. Sorun Türkiye'ye özel olsa TCMB'nin aksiyona geçmesini beklerim ancak şu anda yapacak pek bir şey yok. Sadece piyasadaki döviz likiditesini artırıcı swap, döviz depo, ZK indimi, ROM ayarlaması gibi birkaç adım beklerim."
Tüm EM para birimlerinde değer kaybı olduğunu, başı ruble ve TL'nin çektiğini söyleyen aynı bankacı, "Jeopolitik riskler ön planda. TL zaten sorunlu, küresel likidite bolken bunlar o kadar dert olmuyor ancak güvenli liman talebi artıp risk iştahı azalınca TL iyice göze batıyor. Sorunlarımız zaten trend olarak bizi etkiliyordu ama bu riskler ön plana çıkmasa üç günde bu kadar sert değer kaybetmezdik. Hem döviz hem tahvil hem de borsada likidite kurudu, alıcı yok, bu yüzden de sert hareketler var" dedi.
Bankacı, Yıldırım'ın açıklamasının yanı sıra ABD-Rusya gerginliğinin bir miktar yumuşayacağına dair beklentilerin de sonrasında kurdaki düşüşte etkili olduğunu söyledi ancak 4.13 seviyesinin altına gelinmedikçe yön değişikliği beklemediğini sözlerine ekledi.
Bugün TL'nin euro ve sepet karşısındaki değer kaybı da devam etti.
Bu sabah saat 0857'de 4.6053/4.6074 seviyesinde olan ve bugün 4.6920 ile tarihi zirvesini gören sepet bazında TL saat 1647'de 4.6381/4.6384 seviyesinde bulunuyor.
Bu sabah 5.0921/5.0948 seviyesinde olan ve 5.1941 ile tarihi zirveyi gören euro/TL ise aynı saatte 5.1307/5.1321 seviyesinde.
Tahvil bono piyasasında da faizlerde yükseliş söz konusu.
Dün spot kapanışta ortalama yüzde 13.12, valörde son işlemde yüzde 13.41 olan 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi bugün yüzde 13.56'ya kadar yükseldikten sonra spot kapanışta yüzde 13.43, valörde saat 1648'de yüzde 13.28 seviyesindeydi.
İki yıllık gösterge olan 13 Kasım 2019 itfalı tahvilin bileşik faizi ise dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 14.44, valörde son işlemde yüzde 14.55 oldu. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde 14.56, valörde saat 1648'de yüzde 14.60 seviyesindeydi.