İSTANBUL, 18 Ocak (Reuters) - Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, kurun son dönemde bu kadar hızlı yükselmesinin Türkiye ekonomisinin hayrına olmadığını, Merkez Bankası'nın (TCMB) gereği neyse onu yapma konusunda proaktif davranması gerektiğini söyledi.
TİM'in yıllık değerlendirme toplantısında konuşan Büyükekşi, kurda son dönemdeki yükselişe ilişkin "Dolar 3.90'lara çıktığında 'çok güzel' demiyoruz. Bizim açımızdan Türkiye'nin makro dengeleri çok daha önemli" dedi.
TCMB'nin geç likidite penceresi uygulaması başlattığını ve örtülü bir faiz artırımı olduğunu söyleyen Büyükekşi, swap işlemleri ile de kurları belli bir seviyede tutmaya çalıştığını belirterek, şöyle devam etti:
"TCMB'nin gereği neyse onu yapma konusunda proaktif davranması gerektiğini söylüyoruz. Kur artışında fayda sağlamıyoruz tersine zararlar olabiliyor. Volatilite ne kadar çok olursa o kadar zarar."
TCMB geçen hafta Perşembe gününden beri "örtülü faiz" artışları olarak da adlandırılan likidite adımları uyguluyor.
Öte yandan TCMB bankacılar arasında swap olarak da anılan ve bugün başlattığı TL depoları karşılığı döviz depo ihalesinde bir hafta vadede yaklaşık 500 milyon dolar verdi. 3.50 seviyesinin rekabet edebilir seviye olduğunu kaydeden Büyükekşi, "Rekabet edebilirlik çok önemli bizim açımızdan. Aşırı kur artışları olursa arkasından bütün girdi fiyatları anında artıyor. Aşırı kur artışı ile hemen petrol fiyatlarına zam geliyor, ardından diğer emtia fiyatları ve işçilik maliyetleri ile enflasyon artıyor ve kısırdöngü oluyor" diye konuştu.
Dolar/TL'nin 11 Ocak'ta tarihi zirve olan 3.9417'ye kadar yükselmesiyle TL'nin yılbaşından o tarihe kadar dolar karşısındaki değer kaybı da yüzde 10'u aşmıştı. 2017'de büyüme beklentilerinin yüzde 3.1, enflasyonda ise yüzde 9 olduğunu söyledi.
RUSYA İLE İHRACAT BU YIL $1.5-2 MLYR ARTAR
Büyükekşi Rusya ile ihracatın eski seviyelere dönmesi için sadece siyasi sorunların değil, Rusya ekonomisinin de düzelmesi gerektiğini söyleyerek, bu yıl Rusya'ya ihracatta 1.5-2 milyar dolar artış beklediklerini belirtti.
TİM verilerine göre, Rusya'ya 2016 yılında 1.8 milyar dolarlık ihracat yapıldı.
TİM tarafından düzenlenen basın toplantısında konuşan Büyükekşi, Rusya ile ihracatta kriz öncesi rakamları hedeflediklerini söyleyerek, "İhracatın eski seviyelere dönmesi için sadece siyasi sorunların çözülmesi değil Rusya ekonomisinin de düzelmesi gerek. Rusya ile ihracatımızda bu yıl 1.5-2 milyar dolar artış olmasını bekleriz" dedi.
Büyükekşi, Rusya ile sorunların daha tam olarak aşılmadığını, domates, üzüm gibi ürünlere hala ihracat yasağı olduğunu ve konunun bu yıl içinde çözülmesini umduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün yaptığı bir açıklamada, "Domates, üzüm gibi ürünleri Rusya'ya satmak istediğimizi Putin'e söyledim, bu ürünlerde Rusya'ya ihracatımızı artıralım dedim" demişti.
İHRACATTA ATILIM YILI
Bu yıl Rusya, İran, Irak, AB ile Uzakdoğu ülkelerinin yanı sıra Afrika'nın ihracat pazarları olarak öne çıkacağını söyleyen Büyükekşi, otomotiv, kimya, hazırgiyim ve makinenin de öncü sektörler olacağını; OVP hedefi olan 153.3 milyar doları aşarak 155 milyar dolara ulaşacaklarını belirtti.
Türkiye'nin ihracatı öncü verilere göre 2016 yılında yüzde 0.8 düşüşle 142.6 milyar dolar oldu.
Geçen yıl ihracatta 9.1 milyar dolarlık kayıp olduğunu söyleyen Büyükekşi, "Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüş kaynaklı, 2016'da ihracatımızda 3.5 milyar dolar kayıp oldu. Rusya ile yaşadığımız krizin yanı sıra Irak, Suriye ve Libya'da yaşanan çatışmalarla bu ülkelere ihracatımız 4.1 milyar dolar düşüş gösterdi. TL ve sterlinin dolara karşı değer kaybetmesi nedeniyle de parite kaynaklı toplam kaybımız ise 1.5 milyar dolar oldu" dedi ve şöyle devam etti:
"Bu yılı ihracatta atılım yılı olarak ilan ettik. Petrol ve emtia fiyatlarının yükseleceğini öngörüyoruz, böylece ihracat fiyatlarımız tekrar artışa geçecek. Rusya ve Irak gibi çevre ülkelerle sorunlarımızın çözülmesi ile bu ülkelere olan kayıplarımızı telafi edeceğimizi düşünüyoruz. Petrol fiyatının artmasıyla petrol ihracatçısı ülke ekonomileri toparlanacak ve bizim bu ülkelere ihracatımız da artacak."
Türkiye'nin ihracatının 2015'te yüzde 0.87 olan dünya ticaretinden aldığı payın 2016'da yüzde 0.89'a çıkarak rekor kırdığını söyleyen Büyükekşi, 2023 hedefimiz ise dünya ticareti ne kadar olursa olsun bu oranı yüzde 1.5'e çıkarmak" dedi.
Büyükekşi, 2023'te 500 milyar dolarlık ihracat hedefinin tek başına bir hedef olmadığını, asıl önemli olanın dünya dış ticaretinden pay almak olduğunu söyleyerek, "Geçen yıl küresel büyüme son 15 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Dünya ticaretinin önceki yılki 16.5 trilyon dolardan gerileyerek 2016'da 16 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor. Eğer 2023'te dünya dış ticareti 25 trilyon dolar olursa ki bu gidişle çok ihtimal, biz dünya dış ticaretinden yüzde 1.5 pay alırsak 375 milyar dolar eder. Bunu gerçekleştirirsek hedefi tutturmuş oluruz" dedi.
KREDİ LİMİTLERİ ARTMIYOR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün yaptığı bir konuşmada "Finans sektörünün sahibi durumunda olanlar bu ülkede girişimci, yatırımcıya gerekli kredi musluklarını açmıyorsa karşısında bizi bulacaktır" diyerek, "Kredi muslukları açıldığında bu krediler yüksek faizle olmaz da dürüst şekilde düşük faizle olursa yatırımcının rekabet gücünü artıracaktır" diye konuştu.
Piyasada kredilerde geri çağırmadan çok kredi limitlerinin artırılmadığının söylendiğini belirten Büyükekşi, "Türkiye'nin büyümesi için kredi limitlerinin artması lazım. Bazı firmalar kredi limitlerinin artmadığından şikayet ediyor. Şu an sorun daha çok kur artışı ile ilgili" dedi ve şöyle devam etti:
"Kur artışı ile firmaların teminatları azalıyor, bankalar da ilave teminat istiyor. Yeterli teminat veremediğinde de bu sefer kredi limitini düşürüyor. Ancak bu bir genelleme değil, firma bazında bazılarında limiti artırmıyor, bazılarında da teminatını tamamlayamayan firmalar açısından sıkıntı başlıyor. Bu konudaki şikayetler henüz yüzdeye vuracak kadar değil yüzlerce binlerce rakam yok ama sıkıntılar var."
Büyükekşi, anayasa değişikliği teklifinin büyük ihtimalle TBMM'den geçeceğini, böylece siyasi riskin de azaldığını söyleyerek, "Eğer geçmezse o zaman erken seçim gündeme gelebilirdi. Referandum sonucunda da 'evet' çıkarsa Türkiye'nin önü açılacak, istikrar ve güven ortamı geri gelecek" dedi.
AKP'nin MHP ile uzlaşarak hazırladığı, cumhurbaşkanının yetkilerini çok büyük oranda artıracak olan ve CHP ile HDP tarafından tepkiyle karşılanan 18 maddelik anayasa değişikliği teklifinin ikinci tur görüşmeleri bugün başlayacak.