ANKARA, 17 Aralık (Reuters) - Hazine ve Maliye Bakanlığı bireysel yatırımcılara yönelik altın, euro ve dolar cinsi tahvil ve sukuk ihraçlarında talep toplamaya bugün başlıyor.
Hazine bir yıl vadeli, yıllık getiri oranı yüzde 2.50 olan euro cinsi ve 1 yıl vadeli, getirisi yüzde 4 olan dolar cinsi tahvilde bugün başlayarak hafta boyunca talep toplayacak.
Döviz cinsi borçlanma araçlarına ek olarak iki yıl vadeli, yıllık getiri oranı yüzde 2.4 olan altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraçlarında bugün başlayacak talep toplama dönemi Şubat'a kadar sürecek.
Döviz cinsi ihraçlar yıllar sonra Hazine'nin iç borç stoku içinde döviz payını ilk kez mevcut sıfır seviyesinden yükseltecek.
2012'DE SIFIRLANAN İÇ BORÇTAKİ DÖVİZ PAYI ARTACAK
İç borç stoku içindeki döviz payı 2006 yılında yüzde 35'e kadar yükseldikten sonra 2012 yılı Aralık ayı itibarıyla sıfıra geriledi ve geçen yıl sonuna kadar sıfır olarak devam etti.
İlgili dönemde Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan açıklamalarda, "2012 yılından bu yana iç borç stokunda döviz cinsi senet kalmaması nedeniyle iç borç stoku üzerinde kurdan kaynaklı riskler sıfıra indirilmiştir" görüşüne yer verilmişti.
Bu açıklamadan yaklaşık altı yıl sonra ise bugün başlayan talep toplama dönemiyle birlikte dövizle iç piyasada borçlanma yeniden başlatılmış olacak.
Hazine'nin mevcut borçlanma yapısında Ekim 2018 itibarıyla 589.8 milyar TL tutarındaki iç borç stokunun 589.6 milyar TL'lik kısmı, yani neredeyse tamamı hala TL cinsinden. Hazine'nin 2018 Ekim ayı sonu itibarıyla iç borç stoku içerisinde sadece 42 milyon euro karşılığı döviz borçlanması bulunuyor.
Piyasalarda süreç yakından izlenirken genel beklenti Hazine'nin iç borçlanmasında döviz payının sınırlı kalmaya devam edeceği yönünde. Mevduata göre vergi avantajı olan tahvilin bireysel yatırımcılar tarafından ne kadar tercih edileceği ise döviz borçlanmanın piyasaya etkisini belirleyecek.
Bir diğer taraftan ise ilgili ihraç bireysellerin bankalardaki döviz mevduatını Hazine'ye kaydırarak fonlama sıkıntısı çeken bankaları daha da zor durumda bırakabileceği ve bireyselleri dolarizasyona yöneltebileceği için eleştiriliyor.
Hükümet Ağustos'ta kurun tarihi zirveyi test ettiği günler başta olmak üzere birçok kez bireyselleri döviz birikimlerini TL'ye çevirmeyi önerdi. İç piyasaya yönelik döviz cinsi tahvil ise bu çağrılara aksi bir eylem olarak görülüyor.
Eski bir Merkez Bankası çalışanı olan ekonomist Uğur Gürses ise döviz kontratlarını sınırlayan düzenlemenin ardından döviz cinsi tahvil ihraç edilmesini ve Hazine'nin ihalelerde TL borçlanmasını piyasa faizinini altında gerçekleştirmesini de eleştirerek şöyle dedi:
"Ankara ne yapmaya çalışıyor? Şunu: TL borçlanmayarak faizleri düşüreceğini düşünüp, borçlanma ihtiyacını dövizle karşılama peşinde koşuyor. Koşarken de vatandaşı dolarizasyona teşvik ediyor."
TCMB verilerine göre 7 Aralık ile biten haftada bireylerin yabancı para cinsinden mevduat ve fonları yaklaşık 95 milyar dolar ile bir süre önce gördüğü 104.1 milyar dolarlık zirvenin hemen altında. Aynı dönemde kurumsalları da içeren yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz mevduatı ise 158.5 milyar dolar.
Oyak Yatırım'ın ilgili notunda "Getiriler çok cazip olmasa da vergi avantajı bulunuyor. Döviz mevduatı faiz gelirlerinde yüzde 13-18 stopaj uygulanırken Hazine tahvillerinde işlem ve faiz gelirlerinde stopaj yüzde 10" görüşüne yer verildi. Görüş şöyle devam etti:
"Bazı döviz mevduat sahipleri yeni ihraç edilecek tahvili tercih edeceklerdir ancak Hazine'nin toplam borçlanmasında ve toplam mevduatlarda belirgin bir etki beklemiyoruz."
DÖVİZ TAHVİLİNE 10 BANKA ARACILIK EDECEK
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıklamasına göre euro ve dolar cinsi senetler için talep toplama işlemleri ile senetlerin ihracı, kupon ödemeleri ve itfasının bankalar aracılığıyla yapılacak.
İhraca aracılık edecek bankalar, Akbank AKBNK.IS , Denizbank DENIZ.IS , QNB Finansbank, Türk Ekonomi Bankası Garanti Bankası GARAN.IS , Halk Bankası HALKB.IS , İş Bankası ISCTR.IS Vakıflar Bankası VAKBN.IS Ziraat Bankası, Yapı ve Kredi Bankası YKBNK.IS olarak belirlendi.
ALTIN TAHVİLİNDE TALEP TOPLAMA 1 ŞUBAT'A KADAR SÜRECEK
İhraç takvimine göre ilk etap talep toplama dönemi 17-21 Aralık, yedinci ve son etap talep toplama dönemi ise 28 Ocak-1 Şubat olarak belirlendi.
Altına dayalı kira sertifikası ihraçlarına Ziraat Bankası, Ziraat Katılım Bankası, Halk Bankası, Vakıflar Bankası, Vakıf Katılım Bankası ve altıncı etaptan itibaren Kuveyt Türk Katılım Bankası aracılık edecek.
Döviz ihracına ilişkin ayrıntılar için ihracına ilişkin ayrıntılar için