Saqib Iqbal Ahmed
NEW YORK, 16 Ağustos (Reuters) - Başkan Donald Trump, Amerikan ihracatçılarını desteklemek için ısrarla zayıf dolar çağrısı yapıyor ancak bazı Türk mallarına yeni gümrük vergileri getirmek dahil, uyguladığı ticaret politikaları tam tersi bir etkiyle doları güçlendiriyor.
Dolar bu hafta para birimleri sepeti karşısında 13 ayın en yüksek düzeyini gördü. Gelişmekte olan piyasalarda Türkiye'den bir bulaşma kaygısıyla satışlar gelmesi ve yatırımcıların güvenli liman olarak ABD para birimine yönelmeleri de dolara fazladan destek sağladı.
Trump 10 Ağustos günü terörist faaliyetler suçlamasıyla Türkiye'de tutuklu bulunan evanjelist rahip Andrew Brunson sorununu daha da kızıştıran bir adım attı ve Türkiye'den ithal edilen metal ürünlerine yeni ek gümrük vergileri getirdi. Bunun üzerine Türk Lirası dolar karşısında rekor değer kaybetti ve diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinde de düşüşlere yol açtı.
ABD dolarının son birkaç aydır önde gelen para birimleri karşısında değer kazanmasıyla dolar endeksi .DXY dört ayda yüzde 8'e yakın yükseldi. Endeks Çarşamba günü yeniden son 13 ayın zirvesini gördü.
Boston'da Manulife Asset Management'tan Charles Tomes, "Pek çok yönden, (Trump'ın) bazı adımları, riskten kaçınan bir ortam tarzını güçlendirerek, sonuçta ABD dolarının kısa dönemde güçlenmesine yol açtı" dedi.
Avrupa ve başka ekonomiler hız kaybederken, bu yıl gelen sağlam ABD ekonomik verileri, ABD Merkez Bankası'nın bu yıl iki kez daha faizleri yükseltme uygulamasını sürdürmesine imkan veriyor. Bunun da doların cazibesini daha da artırması bekleniyor.
New York'ta Bruderman Brothers'ın baş piyasa stratejisti Oliver Pursche, "Bence dolar farklı para politikaları nedeniyle güçleniyor. Fed'in Eylül ayında ve ardından muhtemelen Aralık'ta yeniden faiz artırımına gitmesi kesin gibi. Halbuki diğer merkez bankaları statükoyu muhafaza ediyorlar" dedi.
Bazı analistler, geçen yıl Kongre'nin kabul ettiği ve şirket kazançlarını ve ekonomik büyümeyi güçlendiren vergi indirimlerinin, faizlerin yükseltilmesinin nedenlerini desteklediği görüşündeler.
Bu 1.5 trilyon dolarlık vergi indirimi ve Mart ayında kabul edilen 1.3 trilyon dolarlık harcama yasası bütçe açığı tahminlerini yükseltti. ABD ekonomisi ikinci çeyrekte, dört yıla yakın sürenin en hızlı büyümesini yaşadı.
Tomes, "Yani şu anda Fed'in faiz yükseltme döngüsünü haklı gösteren ekonomik veriler var ve diğer merkez bankalarının beklentileri biraz daha uzak" dedi.
ABD yönetiminin Çin, Avrupa Birliği, Meksika ve Kanada'ya karşı gümrük vergileri getirmesinin, enflasyona da katkı yapması bekleniyor. Bundan dolayı Fed'in daha hızlı faiz artırımına gitmesi, bunun sonucunda da doların güçleneceği beklentisi artıyor.
Yatırımcılar, emtia ihracatına dayalı gelişmekte olan piyasalar kaybederken, doların yine güçleneceği beklentisiyle de doları tercih ediyorlar.
New York'ta hedge fon Haidar Capital Management'ın kurucusu ve baş yatırım yetkilisi Said Haidar, "Dolar ikinci çeyrekte yön değiştirdiğinde çok zayıf bir gelişmekte olan ülke piyasası vardı" dedi.
"Şimdi gelişmekte olan ülkelerde çok büyük satışlar yaşanıyor ve bunu ağırlaştıran da Trump'ın piyasada sorunlar yaşayan daha çok sayıda ülkeye giderek daha fazla yaptırım getirmesi oldu; tıpkı Türkiye'ye yönelik yaptırımların artırılması gibi."
(Haberi çeviren Ayşe Sarıoğlu; Redaksiyon Nevzat Devranoğlu)