ANKARA, 21 Ocak (Reuters) - Merkez Bankası'nın siyasi nedenlerle bazı para politikası adımlarını atamayacağı endişelerinin bu hafta Para Politikası Kurulu (PPK) kararı ile bir kez daha teyit edildiği görüşü ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşün Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik varlıklardan çıkışı tetiklemesiyle dolar/TL yılbaşından bu yana satış baskı altında kalmayı sürdürüyor.
Satış baskısı bugün TL ve rand için yerini sınırlı da olsa tepki alımlarına çevirirken gelişmekte olan ülke para birimlerinin bir çoğunda ve küresel piyasalarda petrol fiyatlarındaki düşük seyir kaynaklı satış baskısı ise devam ediyor.
Bu sabah güne 3.05'in hemen altında başlayan dolar/TL gün boyunca sınırlı da olsa aşağı yönlü bir seyir izleyerek saat 1715'te 3.0275/3.0285 seviyesinde işlem gördü. Bu sabah 3.1850 civarında işlem gören sepet bazında TL aynı saatte 3.1517/3.1525, 3.32 civarındaki euro/TL ise 3.2752/3.2760 seviyesinde işlem görüyor.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "TL'deki bugünkü değer kazancı bir tepki diyebiliriz. Bugün için anlamlı bir neden söylemek zor. Ancak şunu söyleyebiliriz normalde TL için olumlu olan petrol fiyatlarındaki düşüş küresel risk iştahındaki düşüş nedeniyle TL'yi olumsuz etkiliyor. Bu sürekli devam edemezdi ve arada böyle tepkiler görmek normal karşılanmalı" dedi.
Bankacı ayrıca ECB tarafından önümüzdeki dönemde yeni gevşeme adımları gelebileceği beklentilerinin bugün euro/TL ve sepet bazında TL'de iyimserliği beraberinde getirdiğine dikkat çektiler.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Mario Draghi, politika faizinin yüzde 0.05'te sabit bırakılması kararının ardından düzenlenen basın toplantısında para politikası duruşunu gözden geçirmenin gerekli olacağını belirterek "Mart'ta yeniden gözden geçirebiliriz" dedi.
Bankacılar ECB'nin böylece yeni gevşeme adımları için de kapıyı açık bırakmış olduğunu belirttiler. dün de olduğu gibi en sert satış baskısı Rusya'da yaşanırken ülkede hem petrol fiyatlarındaki düşük seyir hem de bankacılık sektörü kaynaklı endişeler devam ediyor.
Aktiflerine göre Rusya'nın 40 büyük bankası arasında bulunan Vneshprombank'ın bankacılık lisansı, bankacılık düzenlemelerine uymaması nedeniyle iptal edildi. Vneshprombank Rusya'nın şu ana kadar çöken en büyük bankası olurken, petrol fiyatlarındaki düşüş ve ülke ekonomisinin içinde bulunduğu daralmanın bankacılık sektöründe giderek daha fazla baskı yarattığını gösteriyor.
Her ne kadar Türkiye için petrol fiyatlarındaki düşüş en büyük ithalat kalemi olan enerji maliyetinde hatırı sayılır bir azalma anlamına gelse de düşüşün ABD borsaları ve tüm gelişmekte olan ülkelerde riskten kaçışı tetiklemesi dolar/TL'ye de yükseliş olarak yansıyor.
Petrol fiyatları dün 2003 yılından bu yana gördüğü en düşük seviyeleri yenilemesinin ardından hafif bir toparlanma yaşasa da, analistler küresel arzın yüksek olmasından dolayı piyasanın baskı altında kalmaya devam edeceğini söylüyor.
ABD ham petrolünün varil fiyatı 31 sent yükselerek 28.66 dolara çıkarken, Brent ham petrolünün varil fiyatı da 37 sent artarak 28.25 dolar oldu.
Brent petrol Haziran 2014'te 115 doların üzerinde işlem görmesinden beri aşağı yönlü bir seyir izliyor. Sadece 2016'daki değer kaybı yüzde 25'e ulaşmak üzere.
Petrol fiyatlarındaki düşüş ekonomileri petrole bağlı olan benzer gelişmekte olan ülke para birimlerine göre TL'yi daha sınırlı etkiliyor. Türkiye'nin ithalatında yıllardan beri en büyük kalem olan enerji maliyeti 2015 yılının ilk 11 ayında yüzde 31 azalarak 35 milyar dolara geriledi. Bu nedenle küresel piyasalarda petrol fiyatlarından kaynaklı riskten kaçış eğiliminde TL'deki değer kaybı ruble vb para birimlerine göre daha sınırlı kalıyor.
Son haftalarda benzer trend devam ederken, TL petrol fiyatları düşüşü kaynaklı küresel riskten kaçış eğilimi yaşandığı işlem günlerinde gelişmekte olan para birimlerinden bir miktar daha iyi bir performans sergiliyor.
Tahvil-bono piyasasında 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.22 bileşik seviyesinden gerçekleşirken, valörde son işlem yüzde 11.18 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.19 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 11.14 oldu.
Öte yandan 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvilde ise dün spot kapanış ise yüzde 11.21 bileşik seviyelerinden gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.14 seviyesinden gerçekleşti.