İSTANBUL, 14 Haziran (Reuters) - Türkiye'nin Rusya'dan S-400 savunma sistemini alma kararlılığının ABD ile ilişkilere yönelik endişeleri tekrar artırmasıyla dolar/TL yükselişe geçerken, kur bu sabah dün aştığı 5.90 seviyesinin altında hareket ediyor.
Piyasada yaklaşan İstanbul seçimi öncesi jeopolitik gelişmeler takip edilirken, yurtiçinde bugün saat 1000'da açıklanacak olan Nisan ayı cari açık verisi de izlenecek. Ekonomik aktivitede yavaşlama ve TL'deki değer kaybının etkisiyle son aylarda fazla ya da sınırlı açık veren cari işlemler dengesinin Nisan ayında 1.5 milyar dolar açık vermesi bekleniyor. Rusya'dan aldığı S-400 konusunda gelen açıklamalar piyasalarda tedirginliği tekrar artırmış durumda.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan önceki gün yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 savunma sistemini aldığını ve "bu işin bittiğini" söylemişti. Erdoğan ay sonunda G20 toplantısında ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşme öncesinde bir telefon görüşmesi de yaparak konuyu çözmek istediğini söyledi.
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Erdoğan'ın zirvede ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de görüşeceğini açıkladı. Kalın ayrıca dün Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı John Bolton ile telefonda ABD Savunma Bakanı görevini vekaleten yürüten Patrick Shanahan'ın Cuma günü gönderdiği mektubu görüştü.
Shanahan, geçen hafta Türkiye'nin F-35 programından nasıl çıkarılacağının ana hatlarının yer aldığı bir mektubu Akar'a göndermişti. Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir de, Savunma Bakanlığı'nın mektuba cevap vermek için çalışma yürüttüğünü ifade etmişti. Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da dün kimsenin Türkiye'ye ultimatom veremeyeceğini, Türkiye'nin böyle mektuplarla aldığı kararlardan vazgeçmeyeceğini söyleyerek, "Türkiye S400'leri aldı, bunlar gelecek, konuşlanacak" dedi. son dönemde S-400 ve F-35 üzerinden Türkiye ve ABD ilişkilerindeki bozulmadan olumsuz etkileniyor. Analistler TL'nin ABD ile yaşanan ve yaptırımlarla sonuçlanabilecek olan geriliminin TL'de ciddi baskıya neden olduğuna dikkat çekiyor.
Mevcut süreçte lokal yatırımcıların dolarizasyon eğiliminin de devam etmesi de kur üzerine baskı yaratıyor. TCMB'nin dün açıkladığı verilere göre yurtiçi yerleşiklerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 7 Haziran haftasında 2.75 milyar dolar artışla 185.81 milyar dolara yükselerek tarihi rekor seviyeye yükseldi. TL dün dolar karşısında %1'in üzerinde değer kaybederek benzer para birimlerinden negatif ayrıştı.
Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek bu sabahki notunda, "Perşembe günü fiyatlamalarında yerel varlıklarda gözlenen satış baskısının bir önceki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılan S-400 açıklamasının –sürece dair farklı hiçbir başlık içermemesine rağmen- etkileri ile başlanan günün devamında petrol fiyatları yükselişi ve YP mevduat artışındaki ivmenin devam etmesi şeklindeki haber akışı kaynaklı olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Gödek, kurda 5.86 seviyesinin yükseliş, 5.77 desteğinin ise geri çekilmenin sürekliliği açısından izlenmesi gerektiğini söyleyerek, "Küresel tarafta ise ABD'de açıklanacak olan Mayıs ayı perakende satış ve sanayi üretim verileri gelecek haftaki FOMC toplantısı öncesinde faiz beklentilerinin şekillenmesinde etkili olacaktır. Öte yandan Rusya Merkez Bankası faiz kararında faiz indirim ihtimalinin olması ve muhtemel yönlendirme ruble ve lira fiyatlamalarına etkileşimde bulunabilir" dedi.
Dün kademeli olarak 5.9030'a kadar yükseldikten sonra saat 1724'te 5.8730/5.8770 seviyesinde olan dolar/TL TRYTOM=D3 bu sabah saat 0854'te 5.8750/5.8805 seviyesinde bulunuyor. Aynı saatte sepet bazında TL 6.2446/6.2542, euro/TL ise 6.5930/6.6080 seviyesinde.
ABD Türkiye'nin Rus yapımı S-400 füzelerini almasına karşı çıkıyor ve Türkiye'nin üretici konsorsiyum üyesi olduğu F-35 uçakları ile Rus füzelerine aynı anda sahip olamayacağını belirtiyor.
ABD, Türkiye'yi S-400 almaktan vazgeçmemesi halinde F-35 savaş uçağı programından çıkarmakla ve çeşitli yaptırımlarla tehdit ediyor.
Analistler TL varlıklarının seyrini daha ziyade jeopolitik riskler ve yurtdışı gelişmelerin belirlediğine dikkat çekerken, önümüzdeki dönemde para politikasının seyrinin de veri ve TL'nin performansına paralel şekilleneceğini belirtiyor.
Tekrarlanacak İstanbul seçimleri öncesinde ABD ile ilişkilerin gergin olduğu bir ortamda politika faizini değiştirmeyen Merkez Bankası (TCMB), enflasyona yönelik daha iyimser bir söylem kullanırken, bu durum Temmuz'da başlayabilecek bir faiz indirim sürecine yönelik sinyal olarak algılandı.
Tahvil-bono piyasasında önceki gün spot kapanışta %22.70, valörde son işlemde %22.43 seviyesinde iki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi dün spot kapanışta %22.60 seviyesindeydi.
10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise önceki gün spotta %17.85, valörde %17.26 seviyesinden kapandıktan sonra dün spot kapanışta %17.91, valörde son işlemde %18.11 seviyesindeydi.