ANKARA, 11 Kasım (Reuters) - ABD başkanlık seçimlerini tahminlerin aksine sürpriz bir şekilde Cumhuriyetçi Donald Trump'ın kazanmasıyla gelişmekte olan para birimleri genelindeki görülen değer kayıpları ülkeler arası farklılaşmalar ile birlikte devam ediyor.
Küresel piyasalarda ilk etapta yaşanan sert kayıplarının ardından ülkelerin ABD seçim sonuçlarına verdiği tepkiler de birbirinden oldukça farklılaşmaya devam ediyor.
Trump'ın seçilmesi halinde serbest ticaret anlaşmasını iptal edeceğini daha önceden açıkladığı Meksika'nın para birimi dolar karşısında yüzde 13 civarında değer kaybı yaşarken, Brezilya gibi yakın coğrafya para birimi sonuçlardan en çok etkilenenler arasında yer alıyor.
İlk etapta doğrudan bir etki beklenmeyen TL gibi para birimleri ise daha çok ABD Merkez Bankası (Fed) kararlarından nasıl etkileneceklerine yoğunlaştılar.
TL dün olduğu gibi bugün de gelişmekte olan ülke para birimlerinden pozitif ayrıştı. Güniçinde sert dalgalanmalar yaşanmasına karşın TL dolar karşısında bugün anlamlı bir değişim göstermedi. Benzer para birimlerinde ise yine yüzde 2'ye yaklaşan değer kayıpları yaşandı.
Trump'ın seçimleri kazanması ile birlikte illikit işlemlerde ilk tepki olarak yeni zirve olan 3.30'u test eden dolar/TL TRYTOM=D3 sabah saatlerinde güne 3.25 civarında başlamıştı. Güniçinde 2.2795'e kadar yükselen kur saat 1727'de 3.2531/3.2540 seviyesinde işlem görüyor.
Bu sabah saatlerinde 3.40 civarında olan sepet bazında TL, aynı saatte 3.3980/3.3990, 3.54 civarındaki euro/TL ise 3.5428/3.5440 seviyesinden işlem görüyor. Euro/TL'de ABD seçimi sonrası illikit piyasada görülen tarihi zirve 3.6922, sepet bazında TL'de ise 3.4858 seviyesinde bulunuyor.
KÜRESEL FAİZLER YÜKSELİŞTE
ABD Hazine tahvillerinin getirileri Trump döneminde kamu harcamalarının artacağı ve bu nedenle belki de Fed'in daha hızlı faiz artıracağı beklentisiyle keskin şekilde yükseliyor.
ABD'nin 10 yıl vadeli Hazine tahvillerinin getirisi 10 ayın zirvesini görürken, yükselişte Trump'ın korumacı ve harcamaları artırma yanlısı politika duruşu nedeniyle ABD'de enflasyonun yükseleceği beklentisi etkili oluyor.
TL cinsi sabit getirilerde de yükseliş yönlü seyir devam ediyor. Tahvil-bono piyasasında 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 10.51 seviyesinden gerçekleşirken, valörde son işlem yüzde 10.61 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 10.77 seviyesinde gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 10.85 oldu.
Öte yandan 11 Temmuz 2018 itfalı tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 9.58 seviyesinden gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 9.89 oldu.
SİYASİ GELİŞMELER KIRILGANLIĞI ARTIRIYOR
Genel seçimlerde 5 milyonun üzerinde oy alan HDP'nin aralarında eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 10 milletvekilinin tutuklanması kurda Trump öncesi günlerde görülen sert satış baskısının ana nedeni olmuştu.
HDP tutuklamaların ardından TBMM çalışmalarını durdurduğunu açıklarken bankacılar siyasi gelişmeleri önemli bir iç risk unsuru olarak görüyorlar.
HDP'nin TBMM çalışmalarını durdurması teknik olarak bir ara seçim ihtimalini de gündeme getirebilecek olması nedeniyle yakından takip ediliyor.
Vekillerin bir ay içinde beş kez TBMM Genel Kurul çalışmalarına mazeretsiz katılmaması durumunda Genel Kurul'da ilgili kişi için vekilliğinin düşüp düşmemesi konusunda oylama yapılabiliyor. Ancak şimdiye kadar Cumhuriyet tarihinde bu yola hiç başvurulmadı. Parlamentoda 28 vekilin vekilliğin bu yolla düşmesi durumunda o seçim bölgesinde ara seçim yapılması gerekiyor.
Öte yandan geçen hafta Cumhuriyet gazetesine yönelik soruşturma ve HDP milletvekillerine yönelik gözaltı ve tutuklamaların ardından AB ülkeleri başta olmak üzere kararlar bir çok ülkeden tepki çekiyor.
Türkiye ile AB üyelik görüşmelerinin durdurulması, NATO üyeliğinin askıya alınmasına kadar uzanan tepkiler piyasadaki satış baskısının kuvvetlenmesinde etkili oluyor.