Investing.com – ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Washington'daki yüksek riskli borç tavanı müzakerelerine gölge eden olası bir "anayasal kriz" konusunda uyardı. Bu arada Warren Buffett, ABD bankacılık sektöründeki kriz nedeniyle yöneticilere, düzenleyicilere ve medyaya yüklenirken Berkshire Hathaway'in ABD bankalarıyla ilişkisinden kaynaklı riski azaltıyor. TÜİK anketine göre Türkiye’de her 5 kişiden biri, ısınma masraflarını karşılayamıyor.
1. Yellen'dan borç tavanı uyarısı
Hazine Bakanı Janet Yellen hafta sonu verdiği bir röportajda, Washington'daki milletvekillerinin borç tavanını yükseltmeyi kabul etmemeleri halinde ABD'yi "ekonomik ve mali bir felaketin" beklediği uyarısında bulundu.
ABC News'e konuşan Yellen, bu müzakerelerin "Amerikan halkının kafasına silah dayayarak" yapılamayacağını vurguladı. Ancak riskler yüksek ve zaman kısa.
Başkan Biden ve Kongre'deki mevkidaşları, ülkenin borç limitini arttırmak için "X tarihi" olarak adlandırılan – Haziran başı kadar yakın olduğu tahmin edilen – bir tarihle karşı karşıya. Eğer anlaşma sağlanamazsa ABD hükümeti, faturalarını zamanında ödeyememe riskiyle karşı karşıya kalacak.
Beyaz Saray'ın, Kongre onayı olmadan yeni borç ihracına devam etme yetkisine sahip olup olmadığını araştırdığı bildiriliyor. Ancak Yellen böyle bir senaryonun "anayasal bir kriz" teşkil edeceğini belirtti.
2. ABD hisse senedi vadeli işlemleri durgun seyirde
ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Pazartesi günü karışık seyretti ancak yatırımcılar, bu haftanın ilerleyen günlerinde önemli enflasyon verilerini beklerken çoğunlukla yatay çizgi etrafında işlem gördü.
Dow %0,12 yükselirken S&P 500 %0,04 artışla işlem gördü ve teknoloji ağırlıklı Nasdaq 100 %0,10 düşüş yaşadı.
Bu hafta gözler, Çarşamba günü açıklanacak olan ABD tüketici fiyat endeksi verilerinde olacak. Verilerin, enflasyon Nisan ayında bir miktar gerilemiş olmasına rağmen Fed’in, yıllık %2'lik hedef aralığının oldukça üzerinde kaldığını göstermesi bekleniyor.
Fiyat artışının geçen ayki seyri, yatırımcılara Fed'in para politikası planları hakkında daha fazla ipucu verebilir. ABD merkez bankası, geçen hafta borçlanma maliyetlerini 25 baz puan artırmış ancak daha fazla artırım "öngördüğü" ifadesini, açıklamasından çıkararak bunun bir yıllık agresif sıkılaştırma döngüsünün zirvesi olacağını ima etmiş oldu.
3. Fed’in kredi anketi büyük önem taşıyor
Ekonomik göstergeler arasında Fed’in Kıdemli Kredi Görevlisi Görüş Anketi raporu genellikle çok yakından takip edilmez.
Ancak ABD bankacılık sektörünü ve özellikle de orta ölçekli kredi kuruluşlarını etkisi altına alan dalgalanma nedeniyle gözler, bugün açıklanacak olan bu raporda olacak.
Gözlemciler, bu bölgesel bankalarda kredi koşullarının ne kadar sıkılaştığını öğrenmek isteyeceklerdir. Genelde herhangi bir tahmin yapılmıyor ancak Ocak ayında yapılan bir önceki ankette, katılımcıların %44,8'i standartların sıkılaştığını söylemişti.
Reuters'e göre bu oran %60,2'ye yükselirse son dört resesyon sırasında ulaşılan seviyelerle aynı çizgiye gelmiş olacak. Fed Başkanı Jerome Powell geçen hafta yaptığı açıklamada, sıkılaştırmanın artması durumunda ABD merkez bankasının "nötr faiz oranından" – ya da ekonomik büyümeyi ne teşvik eden ne de kısıtlayan bir borçlanma maliyetinden – "çok uzakta olmayabileceğini" belirtti.
4. Buffett, bankacılık sektöründeki çalkantılara yönelik eleştirilerini esirgemedi
Warren Buffett, hafta sonu Berkshire Hathaway’in bulunduğu Nebraska, Omaha’daki yıllık toplantısında, ABD finansal hizmetler sektörünü sarsan dalgalanmayı değerlendirdi. Eleştirilerini, krizin başlıca oyuncularından esirgemedi.
Ünlü yatırımcı, banka yöneticilerinin, düzenleyicilerin ve basının, Silicon Valley Bank, Signature Bank ve First Republic Bank'in çöküşü konusunda "çok kötü" mesaj vermekten suçlu olduklarını savundu. Bu durum, kargaşanın diğer kredi kuruluşlarına da yayılabileceği yönünde artan bir "bulaşma korkusuna" katkıda bulundu.
Bankacılık liderlerinin ve hissedarlarının, işlerinin batması halinde "acı çekebileceklerini" de sözlerine ekledi. Buffett, "Yanlış şeyi yapan insanlar için cezanız olmalı." dedi.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Berkshire'ın artık bankalara karşı daha temkinli bir duruş sergilediğini ve son altı ay içinde bu şirketlerdeki hisselerinin bir kısmını sattığını söyledi.
5. Almanya'da resesyon endişeleri yeniden su yüzüne çıktı
Almanya'nın sanayi sektöründe 2023'e kadar devam edecek olan canlı performans, yavaşlama işaretleri gösteriyor ve bu süreçte Avrupa'nın en büyük ekonomisinde resesyon korkularını körüklüyor.
Pazartesi günü açıklanan federal verilere göre kısmen otomotiv sektöründeki zayıflık nedeniyle bu önemli sektörde Mart ayında üretim, aylık bazda beklenenden daha fazla geriledi. Yılın önceki iki ayında ise tahminlerin çok üzerinde bir büyüme kaydedilmişti.
ING analistleri, aynı dönemde perakende satışlar ve ihracattaki düşüşler göz önüne alındığında, Almanya'da ilk çeyrek ekonomik faaliyetlerinde aşağı yönlü revizyon ihtimalinin arttığını söyledi.
6. TÜİK’in yoksulluk raporuna göre 5 kişiden biri ısınma masrafını karşılayamıyor
14 Mayıs seçimlerinin yapılacağı haftada TÜİK tarafından açıklanan yoksulluk anketine göre yoksulluk oranı, 2022 yılında aynı düzeyde kalarak %14,4 oldu.
Ankette en yoksul olan kesim %27,7 oranıyla okur-yazar olmayanlar olurken en düşük yoksulluk oranına, %2,6 ile yükseköğretim mezunları sahip oldu.
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı, 2022 yılında bir önceki yıla göre 1,5 puan azalarak %16,6’ya geriledi.
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı; hane düzeyinde otomobil sahipliği, beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve fert düzeyinde eskimiş giysiler yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme ve kendini iyi hissetmek için para harcayabilme gibi 13 parametre üzerinden hesaplanıyor.
Ankete göre kendine ait konutta yaşayanların oranı %56,7 iken kirada oturanların oranı %27,2.
Ankete yanıt veren hanelerin %59,6'sı evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, %41,5'i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, %20,4'ü evin ısınma ihtiyacını, %65,4'ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.