Investing.com – Finans piyasalarının değişmezlerinden biri de çok taraflı kalkınma bankalarının, ekonomik tahminlerini güncellemede en yavaş kurumlar arasında yer almasıdır:
Washington'daki Bretton Woods kardeşlerdeki bürokratlar, araştırmalarını çeşitli paydaşların onurunu tatmin edecek şekilde hazırladıklarında, piyasalar çoktan yollarına devam etmiş olur.
Hatta o kadar ki bazıları, bunları piyasaların bundan sonra nereye gideceğine dair aykırı göstergeler olarak kullanma eğilimindedir. Wall Street ve Londra'daki hesaplayıcılar, sadece haklı olmak için değil, önce haklı olmak için de teşvik edildiklerinden şimdiden bir sonraki büyük eğilime göz dikmiş durumda.
Paris merkezli OECD ve Uluslararası Para Fonu (IMF), geçen yılın sonunda küresel bir resesyon riski konusunda yardı ve Dünya Bankasının Küresel Ekonomik Beklentiler'inin son sayısı da küresel büyümenin bu yıl %1,7'ye yavaşlayacağını söyleyerek aynı derecede kasvetli bir resim çizdi. Büyüme, son 30 yılın sadece ikisinde – 2009 ve 2020'de – daha yavaş olmuştu. Geçen yılki sıkılaştırıcı para politikası, özellikle gelişmekte olan ülkeler için bu yıl kredi sıkışıklığı anlamına geliyor: Dünya Bankası, pandemiden önce her 5 kişiden 1'inin küresel borç piyasalarından fiilen dışlandığını tahmin ediyor.
Ancak küresel piyasalar, sanki tüm bunlar eskide kalmış gibi davranıyor. Perşembe günü ABD'de enflasyon oranının, üst üste altıncı ayda da düştüğünü gösteren rakamların açıklanması; enflasyonla ilgili korkuların yerini ekonomiyle ilgili korkuların almasıyla, yakında Fed’in faizleri artırmayı durdurmakla kalmayıp yıl sonundan önce indirme umudunu bile güçlendirdi.
Bu arada Çin'de yaklaşan Ay Yeni Yılı tatili, dünya nüfusunun %20'sinin üç yıldır ilk kez en büyük tatilinde seyahat etme özgürlüğünden yararlanmasıyla, büyük ölçekli bir coşkuya sahne olacak. Dışarıya yönelik turizmdeki artışın, Güneydoğu Asya ve daha uzak bölgelerdeki para birimlerine gerçek bir destek sağlaması muhtemel: Tayland'da baht bu yıl beklentiler doğrultusunda şimdiden %5 yükseldi.
Reuters; ülkedeki rafinerilere 2023 yılı için verilen petrol ithalatı kota fiyatlarının, bir yıl öncesine kıyasla en az %20 arttığını raporladı – bu haberler, ABD'de talepte endişe verici bir yavaşlama olduğuna dair işaretlere rağmen geçen hafta ham petrol fiyatlarının, varil başına yaklaşık 5 dolar artmasına neden oldu.
Çin'in “COVID-19’a karşı sıfır tolerans” politikasından vazgeçmesi – ki bunun Ay Yeni Yılı'ndan sonra bir vaka dalgası ile çetin bir şekilde test edilmesi muhtemel – emtia piyasalarındaki hesapları değiştirdi. Demir cevheri, Aralık ayındaki en düşük seviyelerine göre %50 artış gösterirken küresel büyümenin en iyi göstergesi olan bakır, haftalık %11 yükseldi. Alüminyum son 7 ayın en yüksek seviyesinde ve buğday ile soya fasulyesi, son zamanlardaki en düşük seviyelerine göre %5 ila %10 arasında artış gösterdi.
ABD'de Aralık ayı TÜFE ve İş Gücü Piyasası Raporu, Fed'in ABD ekonomisi için yumuşak bir iniş gerçekleştirebileceğine dair zayıflayan umutları güçlendirdi. Merkez bankası yetkililerinin, faizlerin %5 veya daha yüksek bir seviyeye yükselmesi ve orada kalması gerektiği yönündeki yorumları, piyasanın, faiz indirimlerini çok erken fiyatlayarak kendini aşmasını önleme çabaları olarak yorumlanıyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) da tıpkı Fed gibi zaferi tam anlamıyla ilan edene kadar enflasyonla mücadelede herhangi bir gevşemeye izin vermeyi reddediyor. Ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline tepki olarak geçen yıl Avrupa sanayisinin büyük bölümünü mahvetme tehdidinde bulunan büyük artışların, şimdi çözülmekte olduğu enerji piyasaları sayesinde görevi her geçen gün daha da kolaylaşıyor. Hollanda doğal gaz vadeli işlemleri, bu hafta başında, işgalden bu yana gördüğü en düşük seviyesine geriledi ve hâlâ savaş başlamadan önceki fiyatların üç katı olsa bile geçen yazın çoğunu, savaş öncesi seviyelerin 10 katında geçirdi. Bu iyileşme küçümsenecek bir gelişme değil.
Ancak önümüzde en az iki büyük sınav var: İlk olarak piyasaların, emtia fiyatlarındaki – özellikle de petroldeki – artışın, yeni bir enflasyon dalgası başlatmadığına ikna olması gerekecek ki bu da piyasaları şahin Fed söylemlerini daha ciddiye almaya zorlayabilir.
İkinci olarak yeni varyantlar, hareketliliğin yeniden canlandığı ve yarı-etkili aşıların olduğu bir ülkede gelişerek tüketici sektörünü tekrar durgunluğa sürükler ve imalat ve lojistik sektörlerinde yaygın ve uzun süreli sorunlara neden olur ise COVID-19, Çin'de tekrar dönüş yapabilir.
Bundan sonrası pek de kolay olmayacak ancak kalkınma bankaları hâlâ karamsar olduğu sürece 2023'teki olumsuzluklar sınırlı olacak.
Yazar: Geoffrey Smith