Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Bunu gözden kaçırmak belki de kolay ancak ister Ukrayna sınırındaki Rus askerlerinin sayısı sıfır olsun ister 100.000, bu yıl dünya ekonomisine yönelik en büyük risk Çin olmaya devam ediyor.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Covid-19 ve emlak sektöründeki kriz arasında zorlu bir yol seçmek zorunda: bir yandan karantinalarla ekonomiyi yavaşlatmak, diğer taraftan ekonomiyi daha genişlemeci para ve ihtiyati politika ile desteklemek.
Açıkçası gerileme kaçınılmaz görünüyor. Batılı hükümetler teşvik tedbirlerini geri çekip ekonomilerin yeniden açtıkça 2020’den beri (çoğunluğu Çin’de üretilmiş) mamul ürünlere yönelik küresel talepte görülen büyük değişim tersine dönecek. Ülke geçen yıl ihracatında %29,9 artış yaşayarak rekor bir ticaret fazlası daha verdi. Bu sürdürülebilir değil.
Çin’in küresel müşterilerinin, ülkenin imalat sektörü üzerindeki yükü alması gerekiyor. Covid-19’a karşı sıfır tolerans politikası, beslediği küresel tedarik zincirlerinde güvenliğe pek açık kapı bırakmıyor. Raporlanan vaka sayıları şimdi düşüşte ve Xi’an şehrindeki karantina kaldırıldı ama Omicron o kadar bulaşıcı ki Ay Yeni Yılı kutlamaları, virüsü hâlâ ülke geneline yayma riski taşıyor.
Aynı zamanda son yıllarda ekonomik büyümeye yön veren diğer büyük etken emlak sektörü de yavaşlıyor. Yetkililer sektördeki düzensiz temerrütleri önlemiş olsa da temeli sağlam şirketlerin kredi bulmalarını sağlamak için gereken koşulları yaratırken o kadar başarılı olamadılar. Ekonomide ödenmemiş krediler %11,6 ile 20 yılın en yavaş yıllık temposunda büyüme gösteriyor.
Devlete ait kurumların ağırlıklı olduğu bir komite, ülkenin en büyük ve en borçlu emlak şirketi olan Evergrande'deki borcu yeniden yapılandırma görüşmelerini kontrol altına aldığı Aralık ayında, siyasi gidişattaki netliğin tasfiyeyi hızlandıracağını ve sektöre hızla netlik kazandıracağını düşünen piyasalar sevinmişti.
Ama bu gerçekleşmedi. Evergrande’ye kredi veren uluslararası kurumlar geçen hafta, “bu büyüklükteki yeniden yapılandırma süreçlerinde köklü uluslararası standartların aksine… katılım eksikliği ve şeffaf olmayan karar verme” halinden şikayet ederek şirket tarafından haftalarca görmezden gelindikten sonra şirkete karşı haklarını kullanmaya başlayacaklarını söyledi.
Kredi verenlerden gelen kamuoyuna açık bir mektup, Evergrande’nin siyasi olarak iyi bir bağlantısı olan yeniden yapılandırma komitesi, kadavranın en sulu parçalarını kesip attığında kendilerine pek bir şey kalmayacağını gösteriyor. Alacaklı kuruluşlar, “Şu ana kadar açıklanmayan yükümlülükler, vaatler, varlık satışları ve tasarruflar ve/veya devlet ödeneklerini açıklayan bir duyuru veya gelişme olmadan pek gün geçmiyor.” dedi.
Uluslararası tahvil piyasalarının Çinli emlakçılara kapalı kalmasına şaşmamak gerek. Yeniden finansman alternatiflerinin olmaması, sürekli bir temerrüt bildirimi sızmasına neden oluyor –yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğini söyleyen son şirket, Hong Kong'da listelenmiş Yuzhou Properties 1628.
Yetkililer en azından iç finansman koşullarını kolaylaştırarak telafi etmeye çalışıyor. Çin Merkez Bankası geçen hafta bir dizi gösterge faizinde indirim yaptı ve daha fazlasını da yapabileceğini söyledi. Bunu yapacak imkanı var çünkü enflasyon, hem tüketici hem de imalatçılar için düşüyor (Batılı ekonomilerin aksine). Yuan ise turp gibi, yaklaşık dört yılın zirvesinde.
Çin piyasaları düzenleyicilerin geçen yıl ülkenin en büyük İnternet şirketlerine karşı yürüttüğü kampanya gibi diğer şoklara karşı kırılgan olmaya devam edebilir. Ancak yetkililer, birçok batılı ülkenin yapamadığı şekilde hem pandemi hem de emlak geliştiricileri ile yaşanabilecek felaketi önlemeyi başardı. Bu istikrarın sürmesine güvenen Avrupa ve ABD'deki şirketler ve yatırımcılar için bu iyi bir haber.