Investing.com - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Haziran ayını gösteren son raporuna göre para arzındaki genişleme devam ediyor.
M1, M2 ve M3 olarak tanımlanan para arzlarının kapsamı şöyle:
- M1: Nakit+ hesaplar
- M2: M1+vadeli hesaplar
- M3: M2+repo, fon ve menkul kıymetler
En dar para arzı olan M1, bir yılda %84,1 oranında arttı. Merkez Bankasının bastığı paralar ve banka dışında yani dolaşımda olan nakdi kapsayan bu orandaki yükselişte dikkat çeken nokta ise 200 TL’lik banknotlar oldu.
1 Ocak 2009’da tedavüle giren 200 TL’nin büyüklüğü o yıl 1,77 milyar TL idi. Bu rakam 2011’de 10 milyar TL’yi, 2014’te ise 20 milyar TL’yi aştı. Enflasyonun ve döviz kurunun yükselişini hızlandırması ile piyasadaki 200 TL sayısı da artmaya başladı. Ağustos 2018’de 200 TL’nin rakamsal büyüklüğü 45 milyar TL’yi aştı.
Pandemiden hemen önce 51 milyar TL büyüklüğünde olan 200 TL'ler, bugün 151,9 milyar TL ile rekor seviyeye çıktı.
1 Ocak 2009’da 8,8 milyon adet basılan 200 TL’lik banknot sayısı Temmuz 2022 itibarıyla 760 milyon adede çıktı. Geçen yıl bu tutar 395 milyon adetti ve son bir yılda banknot sayısında %90’dan fazla artış yaşandı.
100 TL’nin büyüklüğü 121,2 milyar TL, 50 TL’nin büyüklüğü ise 23,14 milyar TL oldu.
Temmuz 2022 itibarıyla, tedavüldeki toplam banknotların değeri 307 milyar TL. Bu rakamın %49,5’i 200 TL’lik ve %39,5’i 100 TL’lik banknotlardan oluşuyor.
Merkez Bankası para basmaya devam ederken enflasyon karşısında paranın satın alma gücü kayıp veriyor. 200 TL'nin basıldığı 1 Ocak 2009'dan Temmuz 2022'ye kadarki süreçte enflasyon %500'den fazla yükseldi ve 2009'da 200 TL'lik bir harcama bugün yaklaşık 1.250 TL'ye tekabül ediyor.
Yazar: Necdet Erginsoy