Investing.com – ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Wall Street'te karışık bir açılışa işaret ederken yatırımcılar, son hizmet sektörü verilerinin ve yakından takip edilen Fed anketinin, merkez bankasının para politikasını nasıl etkileyebileceğini anlamaya çalışıyor. Diğer yandan Çin'in ihracatı, Ağustos ayında daralarak imalat sanayi üzerindeki baskının arttığının bir işareti olurken hükümet yetkililerinin iş yerinde iPhone kullanımının yasaklanmasına dair rapor da Apple (AAPL) hisseleri üzerinde baskı yarattı. Güne yükselişle başlayan Borsa İstanbul’da üç halka arz için tedbir kararı alındı.
1. Vadeli işlemler dünkü düşüşün ardından karışık seyretti
Beklenenden daha güçlü gelen ABD hizmet sektörü verilerinin Hazine getirilerini yükseltmesi ve önceki seansta hisse senetlerini zayıflatmasının ardından ABD hisse senedi vadeli işlemleri karışık seyretti.
Dow %0,1 arttı, S&P 500 %0,2 kaybetti ve Nasdaq 100 %0,6 düştü.
Dün Arz Yönetimi Enstitüsünden (ISM) gelen aylık veriler, Amerikan ekonomisinin üçte ikisinden fazlasını oluşturan hizmet sektöründeki faaliyetlerin, Ağustos ayında beklenmedik bir şekilde hızlanarak altı ayın en yüksek seviyesine ulaştığını gösterdi. Sektördeki işletmeler tarafından girdi maliyetleri için ödenen ücretler de arttı.
Rakamlar, tüketici talebinin faiz oranlarındaki son artışı önemsemediğini gösterdi. ING analistleri ise bu direncin, popüler konserler ve filmlerle dolu bir yazla bağlantılı olabileceğini öne sürdü. Rakamların ardından hem iki hem de on yıllık ABD devlet tahvillerinin getirileri yükselirken Wall Street'teki üç büyük endeks de geriledi.
2. Fed anketi, ekonomide ılımlı bir büyümeye işaret ediyor
Hizmet sektörü verileri, Fed’in geçen yılki fiyat artışlarını engellemek için bu yıl içinde faiz oranlarını artırmayı seçebileceği yönündeki bazı beklentileri güçlendirdi.
Investing.com'un Fed Faiz Görüntüleme Aracına göre Fed’in, Kasım toplantısında faiz artırımına gitme olasılığı bir önceki gün %39,3 iken %43,6'ya yükseldi.
Ancak yatırımcılar hâlâ, büyük ölçüde, Fed'in borçlanma maliyetlerini 2023'ün geri kalanında %5,25 ila %5,50 aralığında sabit tutacağı ihtimalini fiyatlıyor. Bu tahminler, dün açıklanan ve Temmuz ve Ağustos aylarında dünyanın en büyük ekonomisinde ılımlı bir büyümeye ve yavaşlayan enflasyona işaret eden Fed anketi ile büyük ölçüde desteklendi.
"Bej Kitap" olarak adlandırılan özet, genişleyen hizmet sektörünü hesaba katsa bile, Fed’in uzun süredir devam eden sıkılaştırma kampanyasını tamamladığı ya da tamamlayacağı yönündeki beklentileri güçlendirdi.
Faiz oranlarının izleyeceği yol hakkında yeni ipuçları, bir dizi Fed yetkilisinin konuşacağı bir fintech (finans teknolojileri) konferansından gelebilir.
3. Ham petrol, Çin’in zayıf ticaret verileriyle düştü
Çin'in büyümesinin yavaşladığına dair yeni göstergelerin, ABD stoklarında arzın sıkılaştığına işaret eden bir diğer veriyi gölgede bırakmasıyla, petrol fiyatları 10 ayın zirvesinden düşerek geriledi.
Çin'den gelen zayıf ticaret rakamları, dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısının, Pekin'in yıllık yaklaşık %5'lik büyüme hedefini kaçırma riski altında olduğuna dair bir sinyal olarak görüldü.
Bu arada endüstri kuruluşu Amerikan Petrol Enstitüsü (API) tarafından açıklanan veriler, ham petrol stoklarının 1 Eylül haftasında 5,5 milyon varil düşerek üst üste dördüncü hafta gerilediğini gösterdi. Genelde bu veri, günün ilerleyen saatlerinde açıklanacak olan Enerji Bilgi İdaresinin stok verilerinin habercisi niteliğindedir.
ABD ham petrol %0,8 düşüşle 86,83 dolardan işlem görürken Brent %0,8 düşüşle 89,92 dolara geriledi.
4. Çin ihracatında düşüş
Çin'de ihracat, Ağustos ayında yıllık bazda %8,8 oranında düşerken ithalat, %7,3 oranında daralarak ülkenin önemli imalat sektörü üzerindeki ciddi baskının yeni göstergesi oldu.
Dün açıklanan ticaret rakamları tahminleri aşmış olsa da hükümetin, Çin'in salgın sonrası toparlanmasını desteklemek için daha fazla aksiyon alması gerekebileceğini gösteriyor.
İhracattaki düşüşün yanı sıra Çin ekonomisi, emlak sektöründeki likidite krizinden de etkilendi. Pekin'deki yetkililer, büyümeyi desteklemeyi amaçlayan bir dizi küçük önlem alsa da henüz geniş çaplı bir teşvik programı başlatmadı.
Bununla birlikte sıkıntılar Asya ile sınırlı kalmadı. Almanya'da sanayi üretimi, Temmuz ayında beklenenden daha fazla düşerek Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomisinin tekrar resesyona girebileceği endişelerini arttırdı.
5. Çin, hükümet yetkililerinin iş yerinde iPhone kullanmasını yasakladı
Wall Street Journal, Çin'in, hükümet yetkilileri için iş yerinde iPhone ve diğer yabancı markalı cihazlara kullanım yasağı getirdiğini raporladı. Bu haberin ardından Apple hisseleri, dünkü seansta %3,6'nın biraz altında düşüş gösterdi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi olan ve ismi açıklanmayan kişilere atıfta bulunan gazete, hükümet çalışanlarının bu akıllı telefonları ofise getirmesini de yasaklayan emrin, geçtiğimiz haftalarda verildiğini söyledi.
Yatırımcılar bu raporu, Çin'in yerli oyuncuları desteklemek amacıyla Amerikan şirketlerine olan bağımlılığını azaltmaya istekli olabileceğinin potansiyel bir göstergesi olarak değerlendirdi. Bu durum, Apple'ın toplam gelirinin neredeyse beşte birini oluşturan Çin'deki işlerine darbe vurabilir.
6. Güne yükselişle başlayan Borsa İstanbul’da üç halka arz için tedbir alındı
Talebin günden güne arttığı halka arz cephesinde SPK, halka arz edilen üç pay için tedbir kararı aldı.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında 3 yeni halka arza brüt takas tedbiri uygulandı.
Tedbir gelen hisseler Izdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (IZENR), Ofis Yem Gıda Sanayi Ticaret A.Ş. (OFSYM) ve Tatlıpınar Enerji Üretim A.Ş. (TATEN) oldu.
Güne 36,80 puan artışla 8218,47 puandan başlayan BIST 100, %1,49 artışla 8.303,64 puandan işlem görüyor.