Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Japonya Merkez Bankası (BoJ), 24 yıl sonra ilk kez para birimi yeni desteklemek için müdahalede bulundu. Filipinler'den İsviçre'ye (ve muhtemelen İngiltere'ye) kadar birçok merkez bankasının faiz artışları, Fed’in 75 baz puanlık (bp) yeni artırımını takip ediyor ancak ABD borsaları, Çarşamba günkü çılgın yolculuğun ardından yatay bir şekilde açılmaya hazırlanıyor. Darden Restaurants ve Costco kazançlarını açıklayacak ve Vladimir Putin Ukrayna'da tükenen saflarını doldurmak için savaşçı toplamaya çalışırken Rusya'yı bir protesto ve göç dalgası vuruyor.
İşte 22 Eylül Perşembe günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. BoJ, 1998'den bu yana ilk kez yeni destekliyor
Fed’in son faiz artırımı, BoJ’un 1998'den bu yana döviz piyasalarına ilk doğrudan müdahalesine yol açtı ve yen'i durdurulamaz dolar karşısında 24 yılın en düşük seviyesinden kısa süreliğine uzaklaştırdı.
BoJ, yaptığı toplantıda kendi politika ayarlarını değiştirmemesine rağmen para birimini desteklemek için müdahale etti. Başkan Haruhiko Kuroda, Japonya'nın iç talebindeki temel zayıflık nedeniyle enflasyonun gelecek yıl kendiliğinden düşmesini beklediğini yineledi.
Fed'in Çarşamba günü 75 bp’lik bir artış daha yaparak iki merkez bankasının politika faizleri arasındaki farkı açmasının ardından BoJ'un müdahalesinden önce dolar, 145 yenin üzerine çıkmıştı.
2. Manila'dan Zürih'e...ve muhtemelen Londra'ya merkez bankası faiz artırımları
Fed'in politik aksiyonuna karşılık veren tek merkez bankası İsviçre Merkez Bankası (SNB) oldu ve frank dolar karşısında %1'den fazla değer kazandı. SNB ayrıca banka rezervlerini ödemelerine ilişkin bir kademelendirme rejimi getirerek bankaları kendi likidite fazlalarını azaltmaya teşvik ederek finansal koşulların sıkılaşmasına yardımcı oldu.
Norveç, Endonezya ve Filipinler merkez bankalarının hepsi 50 bp ile biraz daha küçük adımlar atmayı tercih ederken Norges Bank da BoJ'un gelecek yıl enflasyonda nispeten hızlı bir düşüş öngörüsünü tekrarladı.
Bu durumda geriye İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) kararları kalıyor. BoE'nin temel faiz oranını 50 bp artırması beklenirken piyasalar, yeni hükümetin enerji sübvansiyon programlarını finanse etmek için borçlanmada büyük bir artışla karşı karşıya olduğu bir dönemde QE (niceliksel genişleme) portföyünden tahvil satmaya başlama planlarına devam edip etmeyeceğini görmek adına diken üstünde.
3. Hisse senetleri yatay seyirde açılacak; işsizlik başvuruları ve Costco kazanç raporu bekleniyor
ABD borsaları, Fed'in Çarşamba günkü kararını takip eden inişli çıkışlı yolculuğun ardından yatay şekilde açılmaya hazırlanıyor. Her ne kadar 75 bp’lik artış, toplantıdan çıkması muhtemel iki sonuçtan daha ılımlı olanı olsa da politika yapıcıların faiz oranlarına ilişkin beklentilerini gösteren noktasal grafik, merkez bankasının sıkılaştırmayı henüz bitirmediğine işaret etti.
Dow Jones vadeli işlemleri 28 puan artarken S&P 500 vadeli işlemleri %0,1'den daha az ve Nasdaq 100 vadeli işlemleri çok az bir düşüş gösterdi.
Haftalık işsizlik başvuruları ve ABD cari işlemler hesabının ikinci çeyrek verileri TSİ 15.30'da açıklanacak ancak Fed Başkanı Jerome Powell'ın şahin yönlendirmesi, piyasaların kulağında çınlamaya devam ederken verilerin fazla bir etki yaratması beklenmiyor.
Accenture (NYSE:ACN), FactSet (NYSE:FDS) ve Darden Restaurants (NYSE:DRI) açılıştan önce, Costco (NASDAQ:COST) ise kapanıştan sonra kazanç raporunu paylaşacak.
4. Seferberlik çağrısının ardından protestolar ve göç dalgası Rusya'yı vurdu
Ukrayna'da savaşmak üzere yedek askerlerin seferber edilmesini protesto etmek için Rusya genelinde düzenlenen protesto dalgasının ardından 1.000'den fazla kişi tutuklandı. Sosyal medya görüntüleri ve uçuş rezervasyon siteleri, savaşa katılma yaşındaki erkeklerin sürüler halinde ülkeden kaçmaya çalıştığını ve Rusya'nın Finlandiya, Gürcistan ve hatta Moğolistan sınırında onlarca mil uzunluğunda kuyruklar oluşturduğunu gösterdi.
Seferberlik emrini veren yazılı kararnamede Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ulusa sesleniş konuşmasında belirttiği muafiyet ve niteliklere atıfta bulunulmaması, yetkililerin açıklanan 300.000 kişiden çok daha fazlasını hedefleyeceğini gösteriyor.
Bu arada Ukrayna'da Rusya, hafta sonu Rusya Federasyonu'na katılma konusunda referandum yapmayı planladığı Zaporijya kentindeki konutlara ve sivil altyapıya füze saldırısı düzenledi.
5. Petrol, dolar öncülüğündeki düşüşün ardından dengeye kavuştu
Ham petrol fiyatları, Fed'in kararının ardından diğer risk varlıklarını takip ettikten sonra istikrar kazandı. Fed, dolarla birlikte aynı zamanda petrol ve dolar cinsinden fiyatlandırılan diğer emtiaları da dünyanın geri kalanı için daha pahalı hale getirdi, bu da analistlerin talep tahminleri üzerinde giderek daha fazla baskı oluşturuyor.
ABD ham petrol %0,3'lük ufak bir artışla 83,20 dolarda seyrederken Brent ham petrol %0,3 artışla 90,07 dolardan işlem gördü.
Ayrıca fiyatlar, Çarşamba günü ABD hükümetinin benzin stoklarında Temmuz ayından bu yana en büyük haftalık artışın yaşandığını bildirmesi ve ABD ekonomisindeki nihai talebin beklenenden biraz daha hızlı zayıfladığını göstermesi nedeniyle baskı altına girmişti.
6. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz indirimine devam etti
Banka, bugünkü toplantıda 100 baz puanlık indirim yaptı ve politika faizini %12’ye çekti. En son Ekim 2020’de faiz bu seviyedeydi. Böylelikle son iki yılın en düşük faiz oranı devreye alındı.
Merkez Bankası sanayi başta olmak üzere üretimin devamı için faiz indirimlerine devam kararı alırken ekonomik aktivitede yavaşlama olduğuna dikkat çekti.
Faiz kararının ardından dolar kuru 18,41’i aşarak yeni zirveyi gördü. Kurun sene başı yükseliş oranı da %37’yi buldu.